İstanbul’da deprem bile olmadan koca bina çöktü! 36 yıl önce deniz kumuyla yapılmış, 1.5 kaçak kat eklenmiş ama ‘gören’ olmamış

Türkiye Kahramanmaraş merkezli depremlerde meydana gelen felaketin etkilerini henüz aşamamışken ve İstanbul’da büyük yıkıma yol açacağı söylenen büyük Marmara depremi için peş peşe uyarılar yapılırken megakentten bir ihmaller zinciri haberi geldi.

Küçükçekmece ilçesinde dört katlı bina sabah saatlerinde çöktü. Bir kişi yaşamını yitirdi, sekiz apartman sakini yaralı kurtuldu.

Olaydan önce bina dışarıdan bakıldığında yeni gibi duruyordu. Ancak bunun kaplama olduğu kısa sürede ortaya çıktı. Yapı 1988 yılında inşa edilmişti. İlk iki katı ofis olarak kullanılıyor, en üst iki katta ise aileler yaşıyordu. Binanın neden çöktüğü henüz bilinmiyor:

“Biz oturmuş, çay içiyorduk. Bir anda ses oldu bina yan yattı. Panikle kaçtık. Arkamı döndüm baktım bina yerle bir olmuş. Yıkılması bir saniye sürmedi.”

Görgü tanıkları girişteki dönerci salonunda kolon kesildiğini iddia ediyor. Ayrıca kaçak kat çıkılmış ve yapımında da deniz kumu kullanılmış.

25 yıldır yapılan taramalardan nasıl geçti?

İstanbul, 1999’daki Körfez Depremi’nden beri diken üstünde. O deprem en çok Kocaeli, Yalova ve Sakarya’yı vurmuştu ama İstanbul’un Avcılar ilçesinde de binaları yıkmıştı.

1999 depreminin ardından pek çok şey değişti; en azından kağıt üzerinde o yıldan beri defalarca belediyeler deprem taraması yaptı, depremde yıkıl ve ağır hasar görme riski olan binaları saptayıp bunların kentsel dönüşüme girmesi için teşvik uygulamaya başladı.

Fakat Küçükçekmece’nin Kartaltepe mahallesindeki bina bu taramaların hiç birinde ‘Depreme dayanıksız’ olarak görülmemiş. Oysa dün sabah sadece saniyeler içinde ve durduk yerde çöktükten sonra gerek İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, gerekse Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki bütün Türkiye’ye binanın ne kadar çürük olduğunu anlattı. Her iki kamu yöneticisi de şıp diye binanın sicilini bulmuş, başka bir şeye bakmadan sadece o sicil üzerinden bile binanın çürük olduğunu saptamıştı. Yetkililer, binanın kaçak katlarından mimari projesindeki sorunlara kadar her şeyi biliyordu.

Bu saptama bina çökmezden önce yapılabilmiş olsa, o can ve mal kaybı yaşanmazdı.

‘Kamyon geçince bile titriyordu’

Küçükçekmece Kartaltepe Mahallesi’nde bulunan ve çöken 3 katlı binanın giriş katındaki kafenin eski çalışanlarından Oğuz Bozkurt, ise DHA’ya yaptığı açıklamada, “Daha önce orada kuryelik yaptım, açılışında da oradaydım. Bina çok eskiydi. Ben orada çalışırken kamyon geçerken bile bina titriyordu, bunu hissediyordum. Dükkan açılırken tadilat oldu. Bina zaten eski bir binaydı. Tadilat esnasında ben oradaydım, herhangi bir kolon kesme olmadı. Ama lavabo için duvar kısmında hafif bir şekilde tadilat oldu. O zaman da kum, çakıl taşı çok eski bir bina. Ben bunu gözümle gördüm” dedi.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu: “Küçükçekmece Belediyesi’nin kayıtlarında herhangi bir ihbar, şikayet yok. Ne yazık ki kaçak bina yükü de olan bir yapı. 1988 yılı olunca da o günün inşaat tekniğinin ne kadar sıkıntılı olduğuna dair kamuoyu zaten bilgi sahibi. Ne yazık ki bina kendiliğinden yıkılıyor ve dokuz insanımız göçük altında kalıyor. Birini kaybettik. Sekiz vatandaşımız yaralı, ikisi ağır yaralı. Yakın komşu binalarla ilgili boşaltma işlemleri yapıldı.”

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki: “Yerinde yapılan ilk incelemelerde 1988 yılında inşa edilen binanın mimarlık ve mühendislik standartlarına uyum sağlanmadan inşa edildiği, yapımında deniz kumu kullanıldığı ve daha sonraki süreçlerde binanın statiğini bozacak müdahalelerin yapıldığı anlaşılmıştır. Daha sonra 1,5 kat kaçak olarak eklendiği tespit edilmiştir”

‘İBB’nin tespit etmesi gerekirdi’

Küçükçekmece Belediye Başkanı Kemal Çelebi çöken bina ile ilgili olarak CNN TÜRK’te şu açıklamalarda bulundu:

“Son kat kaçak, kolon kesme yok. Eski bina tespitlerini İstanbul Büyükşehir Belediyesi yapıyor. Bu binanın durumu tespit edilememiş. Biraz da vatandaş binasını kontrol ettirmekten çekiniyor, yıkılırsa ne yaparım ne diye.”

İki kişi gözaltında

Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı ilerleyen saatlerde soruşturmayı genişletti. Önce binanın sahibi Hacı Murat Gençtürk gözaltına alındı. Ardından da binanın girişindeki restoranın sahibi olduğu belirtilen Ö.A.D. Savcılığın açıklamasında üç kişilik bilirkişi heyetinin kusur tespiti için incelemelere başlayacağı kaydedildi.