Mevsimlik çocuk işçiler ‘mesaiye başladı’: Tarlada çapa yapıp çadırda ders çalışıyorlar

Geçen yılın verilerine göre Türkiye’nin çocuk nüfusu 22 milyon 206 bin 34. Bu çocukların yüzde 21.1’i, yani beşte biri çalışmak zorunda kalıyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi Genel Koordinatörü Murat Çakır Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ortalama 700-800 bin civarında çocuk işçi olduğunu söylediğini, ancak bunları tasnif ettiklerini belirtmediklerini anlatıyor.

Yani meslek lisesindeki stajyer öğrenciler çocuk işçi kapsamında mı bilmiyoruz. Ancak İSİG’in araştırma verilerine göre bir milyon çocuk iş yerlerinde çalışıyor. Yazın mevsimlik işlerin başlamasıyla bu çocukların sayısı iki katına çıkıyor.

Okulların tatile girmesiyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayan aileler mevsimlik tarım işçisi olarak çalışmak için ilkokul, ortaokul ve lisede eğitim gören çocuklarını da yanlarına alıp 1700 kilometre uzaklıktaki Bursa’ya geldi.

Yılın altı ayını memleketlerinde, diğer yarısını ise Karacabey ilçesi kırsal Bakırköy Mahallesi’nde derme çatma 50 çadırda geçiren 25 aile sabahın ilk ışıklarıyla yola çıkıyor.

Çocuklarını da yanlarına alan aileler 800 lira yevmiye karşılığında kamyonetlerle toplu halde tarlalara gidip akşam çadırlarına dönüyor. Bazı ailelerin eğitim yılı bitmeden yanlarında getirdiği çocukları gün içinde, anne ve babalarıyla tarlada çapa yapıp ekin biçtikten sonra akşamları da çadırlarında ders çalışıp bulaşık ve çamaşır yıkıyor.

Aileler ve mevsimlik çocuk işçiler tuvalet ve duşu olmayan, hijyenden yoksun ortamda, zor şartlar altında yaşam sürdürüyor.

‘Çadırlarda korkarak kalıyoruz’

Ailesinin savaş nedeniyle yıllar önce Suriye’den kaçıp Şırnak’a yerleştiğini ve her yıl diğer mevsimlik işçiler gibi Bursa’ya geldiklerini söyleyen 13 yaşındaki Emel Elmuhammed “Bu yıl okullar kapanmadan ailemle buraya gelmek zorunda kaldım. Gündüz tarlada çalışıp aileme katkı sağlıyorum. Akşam da kaldığımız çadıra gelip ders çalışıyor, arkadaşlarımla sohbet ediyorum. Çadırda da anneme yardım ediyorum. Etrafı temizleyip bulaşıkları yıkıyorum. Burada çok fare ve yılan var. Çadırlarda korkarak kalıyoruz. Ders çalışırken bile aklımız hayvanların bize zarar vermesinde” dedi.

‘Üniversite sınavına giremedim’

Ailesiyle 20 yıldır her nisanda Şırnak’tan Bursa’ya geldiğini belirten 19 yaşındaki Reyhan Esaccak “Biz ailemle buraya çalışmak için geldik. Benim eğitimim vardı, çalışmak zorunda olduğum için eğitimime ara verdim. Burada çok zorlu şartlar altında çalışıyoruz. Geceleri uyuyamıyoruz. Köpeklerden, farelerden, yılanlardan çok korkuyoruz. Sabahtan akşama kadar çalışıyoruz. Sonra eve gelip derslerimize çalışıyoruz. Benim çok güzel hayallerim var. Onları gerçekleştirmek için, gündüzleri tarlada, akşamları ise evde çalışıyorum. Çalışmak için mecbur ailemle geldim. Üniversite sınavlarına bile giremedim” diye konuştu.