Siyanürlü toprak hâlâ kayıyor, Bakanlığa göre ise tehlike yok

Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin Aralık 2020’dan beri altın üretimi yaptığı Erzincan’ın İliç ilçesindeki Çöpler Maden Sahası’nda çıkarılıp istiflenen siyanürlü toprak 13 Şubat saat 14.28’de kaydı. Yaklaşık 10 milyon metrekübü aşkın toprak 200 metrelik yamaçtan su gibi vadiye aktı. Dokuz işçi geniş bir alana yayılan toprağın altında kaldı.

Faciadan sonra Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturma da devam ediyor. Olayda kusuru olduğu gerekçesiyle gözaltına alınarak İliç Adliyesi’nde Sulh Ceza Hakimliği’ne çıkarılan Başmühendis Murat Bayraktar, Mühendis Şenol Demir, Vardiya Amiri Soysal Doğan, Saha Sorumlusu Abdülkadir Cansız, Saha Yetkilisi Hüseyin Üstündağ ve Şirket Vekili Kanada uyruklu Jain Ronald Guille tutuklanarak cezaevine gönderildi. 15 saatlik yargılamada maden alanında titreşim kayıtlarını tutan A.R.K ve Saha Görevlisi M.T ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Bilirkişi raporuna göre şüpheli sayısının ilerleyen süreçlerde artabileceği belirtildi.

İliç’teki maden faciasının ardından Anagold’un lisansı iptal edildi

AFAD: 2 bin 663 personel görev yapıyor

AFET ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Erzincan’ın İliç ilçesindeki maden sahasında 2 bin 663 personel ile arama kurtarma çalışması yapıldığını açıkladı. Sosyal medya platformu üstünden yapılan açıklamada “İliç ilçesindeki bir maden ocağında meydana gelen toprak kayması sonucu kayıp 9 vatandaşımızı arama kurtarma çalışmaları profesyonel ekiplerimizce aralıksız devam etmektedir. 210 bin metrekarelik alan sekiz  sektöre ayrılarak tüm alanlar termal ve manyetik dronlar, toprak altı görüntüleme cihazları, georadar, dronlar ve fiziki arama ile havadan ve karadan sürekli taranmaktadır. Gece gündüz aralıksız devam eden çalışmalarda 2 bin 663 personel, 802 araç ve iş makinesi, 99 aydınlatma kulesi, 52 jeneratör, 7 dron ile georadar ve jeoradar görev yapıyor” dendi.

Toprak kaymaları çalışmaları zorlaştırıyor

Ekiplerin çalışması sırasında heyelan olan bölgede hala risk oluşturan toprak kütleleri olduğu, çalışmalar sırasında bazı toprak kütlelerinin yeniden kaydığı ve kurtarma çalışmalarına katılan ekiplerin zor anlar yaşadığı öğrenildi.

Yapılan aramalarda işçileri bulabilmek için çalışmalar devam ederken risk oluşturan kütlelerin zaman zaman kaydığı bildirildi. Özellikle heyelanın olduğu günün ardından yağan yağmurun da etkisiyle toprağın sıvılaştığı ve ekiplerin çamurlaşan topraktan işçileri kurtarmak için çalışmalarını sürdürdüğü öğrenildi.

Toprak altındaki dokuz işçinin yakınları ise maden ocağında beklemeye devam ediyor.

‘Çatlak fotoğrafları’ bilirkişi raporunda

Çökmenin yaşandığı gün sabah saatlerinde işçiler tarafından çekilen liç alanındaki çatlak fotoğrafları bilirkişi raporunda delil olarak kullanıldı. Fotoğraflarda yığın liç alanında biriktirilen topraklarda derin yarıklar oluştuğu görülüyor.

Proses oksit müdürünün oluşan çatlakları ehil biri olarak çok büyük risk oluşturacağını bilmesine rağmen bunu göz ardı ettiği ve tehlikeli davranış sergilediğinin belirlendiği anlatılan raporda bu kişinin olayda asli kusurlu olduğu kanaatine varıldığı yer almıştı.

Oksit operasyon başmühendisinin de yığın liçinde meydana gelen çatlaklar konusunda iş güvenliği uzmanı tarafından defalarca uyarılmasına rağmen solüsyon verdiği ve yığın liçinde hareketi hızlandırdığı, çatlakların belli aralıklara gelmesini gördüğü halde bunu hiçe saydığı, bu riskli durumu bilmesine rağmen alanın boşaltılması konusunu göz ardı ederek çalışanların can güvenliklerini tehlikeye attığının tespit edildiği vurgulanmış ve kazada asli kusurlu olduğu kanaatine varılmıştı.

Bakan Bayraktar: ‘Madenin çalışması söz konusu değil’

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar toprak kaymasıyla ilgili son durumu maden sahasında anlattı.

Bakan Yerlikaya alanda 35 milyon metreküp toprak olduğunu belirterek “Böyle büyük bir toprak kütlesinin hareket ettiği ortamda planımız şu, hedef alanda toprağı geçici depolama alanı olarak güvenli ortama tahliye ediyoruz. Şu an için 60 ekskavatörlerle günlük 1,000-1,500’e yakın kamyon hareketiyle toprak kaymasının olduğu alanda tahliyeyi yapıyoruz” dedi.

Yerlikaya “Yeni gözaltılar olacak mı?” sorusuna “Yılmaz Bakanımız sürecin takipçisi. Bir ihmal, kusur varsa kesinlikle hak, adalet tecelli edecek. Bu süreç benim bildiğim kadarıyla devam edecek.  Nasıl kararlar alınacaksa biz de sizin gibi takip edeceğiz” yanıtı verdi.

Bakan Bayraktar ise Devlet Su İşleri’nin bölgedeki su hareketlerini kontrol ettiğini, suda ve toprakta halk sağlığını tehdit eden bir durum olmadığını belirtti.

Bayraktar ”Çevre izin belgesi olmayan işletme ve maden çalışması söz konusu değil. Buradaki çevre izin belgesi de iptal edilmiştir. Bu çalışmalar devam ediyor. Çok ciddi anlamda çevreyle ilgili alınması gereken tedbirler vardı. Her türlü tedbiri almış durumdayız. Kontrollerimiz eş zamanlı, eş güdümlü şekilde devam ediyor” dedi.

Çevre kirliliği riski köylüleri korkuttu

Buna karşılık maden alanına 500 metre uzaklıktaki Bahçeçik köylüleri çevre kirliliği riskinden dolayı tedirgin.

Köyde yaşayan Zeynep Durmuş “Zehir gibi kokuyor, köyümüz vahim. Peynirimiz, yağımız vahim… Ne kadar saklarsa saklasınlar, yediğimiz zehir bizim. Bunlar su tankerini getirdiler burada kullanacaklar. Yoksa su yok” dedi.

‘Havada ve karada tehlike yok’

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan dün akşam Erzincan’ın İliç ilçesindeki altın madeniyle ilgili yapılan açıklamada ise iyimser bir tablo çizildi.

Açıklamada “Maden kazasının hemen sonrasında Bakan Yardımcısı Fatma Varank’ın ve genel müdürlerin koordinesindeki 8 teknik ekip, sahada ilk andan itibaren başlattığı çalışmalarını büyük bir titizlik içerisinde sürdürüyor. Ekiplerin her gün 9 ayrı noktadan aldığı numuneler 3 ayrı laboratuvarda analize gönderiliyor. Alınan numuneler, Bakanlığa ait Mobil Su ve Atık Su Analiz Laboratuvarı, Çevre Referans Laboratuvarı ve yetkili laboratuvarlarda analize gönderiliyor. Yapılan analizlerde bugüne kadar herhangi bir olumsuzluğa rastlanılmadı. Bakanlık ekiplerince titizlikle yürütülen çalışmalarda; bölgede bulunan yeraltı suyu gözlem kuyularında, kazadan önce de yürütülen izleme sonuçları ile kazadan sonra yapılan analiz sonuçları da karşılaştırıldı. Analizde yeraltı sularında ağır metaller bakımından da herhangi bir olumsuzluğa rastlanılmadı” dendi.

‘Sızdırmazlık şartları sağlandı’

Açıklamanın devamında “Bakanlık teknik ekipleri, su ve toprağın yanı sıra bölgedeki hava kalitesini de, 2’si tesis yakınında, 4’ü İliç’te olmak üzere toplam 6 hava kalitesi izleme istasyonunda sürekli olarak takip ediyor. Yapılan incelemelerde hava kalitesinde de siyanür kaynaklı bir olumsuzluğun tespit edilmediği bildirildi. Öte yandan bölgedeki toprak kayması sonucu akan malzemenin geçici olarak depolanacağı alanlar da belirlendi. Geçirimsizliğin sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar, Bakanlık gözetiminde yapılarak, mevcut alanda sızdırmazlık şartları sağlandı, bölgeye akan malzemenin hazırlanan bu alana transferi başladı bilgisi verildi.

İliç’teki maden faciasının ardından Anagold’un lisansı iptal edildi