Soma faciasında kamu görevlileri 10 yıl sonra ilk kez hakim karşısında

Manisa’nın Soma ilçesinde 10 yıl önce 301 madencinin hayatını kaybettiği maden faciasına ilişkin 28 kamu görevlisinin yargılandığı davanın ilk duruşması görüldü.

2015 yılında başlayan ve üç yıldan fazla süren dava sürecinde kamu görevlileri hakkında soruşturma izni verilmemişti. 301 madencinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan maden kazası nedeniyle Soma Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma neticesinde ihmali bulunan 28 kamu görevlisi hakkında iddianame düzenlenerek Soma 2. Asliye Ceza Mahkemesinde kamu davası açılmıştı.

Kamu görevlilerinin yargılandığı davanın ilk duruşması saat 09.35’te Soma Adliyesi’nde başladı. Dava 12 Eylül 2024’e ertelendi.

Facianın 10. yıldönümünde avukatlardan Soma belgeseli: Sahi gerçekte ne oldu?

Soma Adliyesi önünde açıklama yapan Manisa Barosu Başkanı Ümit Rona şöyle dedi:

“Bugün tam 9 yıl 360 gün sonra yani 10. yıla 5 gün kala maden faciasına sebep olanların ilk ana davada özel şirket mensuplarının yargılandığı bu katliamla ilgili ana davadan çok sonra 9 yıl 360 gün sonra bugün ilgili faciaya sebep olan kamu görevlileriyle ilgili davanın ilk duruşmasına girdik. Koşa koşa gelmesi gereken adalet maalesef düşe kalka, seke seke, topallaya topallaya, yerde yata yata, yuvarlana yuvarlana 9 yıl 360 gün sonra ilk duruşmasına sebep olacak şekilde adalet tecelli etmeye çalışmıştır.

Barolarımızın katılma talepleri reddedildi. Burada uzatılmış bir zaman aşımı söz konusudur. Zaman aşımına uğradığı noktasında sanık vekillerinin talepleri oldu ama TCK açık, CMK açık, 66., 67. maddeler açık. Burada zaman aşımı söz konusu değil, zaman aşımının uzaması veya kesilmesi nedeniyle şuan için zaman aşımıyla ilgili bir durum yok. Zaman aşımı konusunda bir sıkıntı yok. Burada uzatılmış zaman aşımı var. iddianamede de bu husus yer alıyor. Burada acı olan şudur ki; Böyle bir faciadan 9 yıl 360 gün sonra kamu görevlilerinin yargılanmasına başlandı. Bu hukuk adına, adalet adına üzerine cübbe taşıyan bizler adına bir ayıptır.

Halka olan adalet borcu açısından ayıptır. Vicdanları yaralayıcıdır. Bu kamu görevlileri ile ilgili meslektaşlarımızın suç duyuruları, Danıştay’a itirazları söz konusu oldu. 2019 yılında Enerji Bakanlığıyla ilgili ve 2020 yılında Çalışma, Sosyal Güvenlik Bakanlığı bürokratlarıyla ilgili izin verildi. bu kadar sürüncemede kalan süreçte, meslektaşlarım bu mücadeleyi sürdürdü. Uzama sebebi Danıştay’ın verdiği kararlar neticesinde bozmalar, itirazlar ve ilgili kurumların, bakanlıkların yaptığı dirençtir.

Bakanlıkların bu personelleri koruma için yaptığı direnç maalesef bu yargılama bugüne kadar uzamıştır. Soma Cumhuriyet Başsavcılığının bu yönde talepleri olmuştur. Danıştay en son verdiği kararları 2019 ve 2020 yılında vermiştir yani geç vermiştir bu kararları. Geciken adalet adalet değildir.”

14 kişi ceza almıştı

Soma’daki Eynez Maden Ocağı’nda 13 Mayıs 2014 tarihinde yerin 400 metre altında yangın çıktı. Yükselen karbonmonoksit gazı o esnada kömür ocağında çalışan 787 madencinin hayatını tehlikeye attı. Çıkışa yakın noktalardaki madenciler kurtulmayı başardı. Ocağın dip tarafındaki işçilerin ise sığınabilecekleri bir yaşam ünitesi yoktu.

Üç gün süren arama kurtarma çalışmalarının sonrasında ocaktan 301 madencinin cansız bedeni çıkarıldı. Hayatını kaybeden madencilerin 217’sinin çocuğu vardı, toplam 432 çocuk babasız kaldı.

Kazanın ardından madencilerin güvenliği için yeterince önlem alınmadığı ortaya çıktı. İşçilere verilen gaz maskeleri yetersiz ve eskiydi.

“Dünyanın son 50 yıldaki en ölümcül ikinci maden kazası” olarak nitelendiren Soma faciasına ilişkin davaya 2015’te başlandı. Davanın seyrini Yargıtay’ın tartışma yaratan bozma kararı değiştirdi. Yedi yıl süren yargılama sonucunda dosyanın bir numaralı sanığı Can Gürkan’a 20 yıl hapis cezası verildi. Ancak şirketin yöneticisi Gürkan beş yıla yakın cezaevinde kaldığı için Covid-19 izninden faydalanarak hapse girmedi.

Soma davasında 13 Nisan 2015’te 8’i tutuklu 37’si tutuksuz toplam 45 sanık, 162 mağdur yaralı, 487 maktul müşteki ve 436 tanıkla Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlayan ceza davası 11 Temmuz 2018’deki 22’nci duruşmayla tamamlandı.

Soma Kömür İşletmeleri’nin yönetim kurulu başkanı, genel müdürü, işletme müdürü ve yardımcısının da içlerinde bulunduğu 14 sanık hapis cezası alırken diğer 37 sanık beraat etti. 9 Şubat 2021’de tutukluların tutuksuz yargılanmalarına karar verildi.

Madencilerin aileleri Can Gürkan’a verilen hükmü “Ceza değil, ödül” ifadesiyle eleştirirken işçilerin yakınlarının avukatlığını üstlenen Selçuk Kozağaçlı ile Can Atalay şu an cezaevinde bulunuyor.

Soma’da maden ocağında toprak kayması: Bir işçi hayatını kaybetti