AB’nin Türkiye karnesi: Dersimiz ekonomi
Vize krizi herkesi yıldırdı: Öğrenciler 10 ay, ihracatçı 3 ay randevu bekliyor
Son dönemde kriz boyutuna ulaşan vize sorunu eğitimi ve ihracatçıları da etkiledi. Yurt dışı eğitim danışmanı Ünlü, eğitim için yurt dışından kabul alan bir öğrencinin kötü ihtimalle 10 ay beklediğini söyledi. EİB Başkanı Eskinazi de “Vize randevuları için yalvarıyoruz, böyle bir şey görmedim” dedi.
Türkiye’deki Avrupa Birliği üyesi ülkelerin konsoloslukları dünyada en yüksek vize başvurusu alan konsolosluklar arasında ilk üçte yer alıyor. Başvuru sayısındaki rekor artış bir tarafa Schengen vizesindeki ret sayıları da her geçen gün artıyor.
Son aylarda sık sık farklı kesimlerin vize mağduriyetleri haberlerimizde yer alıyor. Bazı Avrupalı büyükelçilikler krizi yoğunlukla açıklıyor. Bazıları da “Türkiye’den yüksek orandan iltica başvurusu alıyoruz” gerekçesini dolaylı olarak dile getiriyor. Vize krizi, AB ülkelerinin yeni Türk vatandaşlığı alanlara karşı önlemi olarak da değerlendiriliyor.
Son dönemde çok sayıda sanatçı davet almasına rağmen vize engeline takıldı. Yazın gelmesiyle hareketlilik olması beklenen turistlik turlarda da çok sayıda iptal yaşandı.
Hollanda’da Türkiye’den gelenlere yönelik muamele ise vize krizinin ulaştığı boyutu gözler önüne serdi. Türkiye’den gelen uçaktakiler koridora dizilen Hollanda polisleri tarafından detaylı incelemeye tabi tutuldu. Türk pasaportları ‘sahtecilik’ ihtimaline karşı büyüteçle dakikalarca incelendi.
Yurt dışına eğitim için gitmek isteyen öğrenciler ve ihracatçılarda da durum vahim.
Eğitim için bugün kabul alanlar 10 ay sonra gidebiliyor
Eğitim için yurt dışını tercih eden öğrenciler de vize krizinden nasibini almış durumda. Lisans, yüksek lisans ve dil eğitimi için yurt dışındaki eğitim kurumlarından onay alan öğrenciler vize alamadıkları için belirsizliğin içindeler.
Değişim programı, staj hakkı kazanan öğrenciler de gidemiyor. Eylül ayında vize başvurusu yapan bazı öğrenciler ise ödedikleri yüksekokul ücretinin yanması riskiyle karşı karşıya. Türkiye’nin önde gelen yurt dışı eğitim danışmanlığı şirketlerinden birinin sahibi olan Veli Ünlü, 10Haber’e yaptığı açıklamada, “Eğitim için bugün kabul alsanız 10 ay sonra gidebilirsiniz” dedi.
Ünlü, yurt dışına gitmek için uzun süre bekleyen bazı öğrencilerin gitmekten vazgeçtiğini söyledi.
Özellikle İstanbul dışındaki başvurularda bekleme süresinin 10 aya kadar çıktığını belirten Ünlü, “Bir öğrencim var şu anda, herşeyi tam. Dil okulu kabulü var, üniversiteden şartlı onayı var ama 15 haftadır vize randevusu bekliyor. Bloke hesabını açmış, 11-12 bin Euro para bağlamış oraya. Özellikle Schengen bölgesine gidecek öğrencilerin aileleri inanılmaz zor durumdalar. Başka bir öğrencim Sabancı Üniversitesi’nde okuyor. İngiltere’de dünyanın en iyi okullarından birine dil öğrenmek için gidiyor. Hesabında ailesi 15 milyon lira para göstermiş ama vize reddi aldı. Gerekçe olarak ‘Seni inandırıcı bulmadım’ diyorlar. Burada vize müdürlerinin keyfi bir tutumu varmış gibi görünüyor” dedi.
Ret yanıtının bir sebebinin de ekonomi olduğunu belirten Ünlü, “Örneğin Alman üniversitelerini kazananlar orada bedava okuyorlar. Almanya’nın tek bir şartı var burada. A2 Almanca bilmen lazım ve bloke hesabında 11 bin 600 Euro olmasını istiyor. Bu Türkiye’deki bir aile için yüksek kalıyor” diye konuştu.
2019-2020’ye göre yüzde 80 daha az öğrenci gönderebiliyoruz
Ünlü, vize dengesinin 2019-2020’ye kadar iyi gittiğini ancak artık bu dengenin Türkiye aleyhine bozulduğunu söyledi. Ünlü, ABD’ye 2019-2020’ye göre neredeyse yüzde 80 daha az öğrenci gönderdiklerini söyledi.
Bugün Almanya’daki bir eğitim kurumdan kabul alan bir öğrencinin en iyi ihtimalle 5 ay sonra, kötü ihtimalle de 10 ay sonra gidebileceğini belirtti. Ünlü normalde bu sürenin üç hafta olduğunu hatırlattı.
Almanya’ya yüksek lisans için başvuran öğrencilerin Türkiye’nin iyi üniversitelerinden olduğunu belirten Ünlü, “İzmir’de 4 aydır sadece vize ataması, yani randevusu bekleyen öğrencimiz var. Bu süreç sonunda konsolosluk bir de değerlendirme yapacak. Bu öğrencilerin ciddi anlamda mağdur olmasına yol açıyor. Bunlar zaten Türkiye’nin iyi üniversitelerinde okuyan öğrenciler, Türkiye’de sıralaması olan öğrenciler. O yüzden tepki gösterip ‘gitmek istemiyorum’ diyen de oluyor” dedi.
İhracatçıların ilk sorunu: ‘Kredi için yalvarıyorduk, şimdi vize randevuları için yalvarıyoruz’
Jak Eskinazi ilk kez böylesine bir krize tanıklık ettiğini söylüyor.
Vize sorunu ihracatçıların sorunları arasında da ilk sıraya yükseldi. Vize sorunu yakın zamana kadar finansman bulamama, döviz kurlarının enflasyon rakamlarının gerisinde kalması gibi sorunlarla boğuşan ihracatçılara tüm sorunlarını unutturdu. 10Haber’e konuşan iş insanı ve Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Biz ihracatçılar bundan iki-üç ay öncesine kadar kredi musluklarının açılması için yalvarıyorduk, şimdi vize randevularının açılması için yalvarıyoruz. Her gün gündemimiz değişiyor” dedi.
Yurt dışına gitmek isteyenlerin en az 2-3 sonraya konsolosluklardan randevu bulabildiğini belirten Eskinazi, “Bugüne kadar hiç bu kadar sıkışık olduğunu bilmiyorum, böyle bir süreç hiç görmedik, artık bu dayanılmaz boyutlara ulaştı. Biz ihracatçılara pozitif ayrımcılık yapılmasını istiyoruz. Bazı konsolosluklar öncelik sağlıyor ama her defasında biz devreye girmek zorunda kalıyoruz. Bugün ben kendi şirketimden üç kişiyi fuara gönderebilmek için üç haftadır uğraşıyorum. Fuarda standı olup, fuara gidemeyenler oluyor, standa para yatırıyorlar. İhracatçılara yardım edebilmek için resmen işimizi gücümüzü bıraktık” diye konuştu.
Oyunlar ve Bulmacalar