Yargı krizindeki kilit isimlerden Mehmet Akarca Kamu Başdenetçiliği’ne seçildi

Görev süresi 5 Aralık’ta dolacak Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç’un koltuğu için TBMM Genel Kurulu’nda seçim yapıldı. 24 Ekim’de TBMM Dilekçe Komisyonu ile İnsan Hakları İnceleme Komisyonu üyelerinden oluşan karma komisyonda yapılan seçimin dördüncü turunda oyların salt çoğunluğunu alan eski Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca, Şinasi Yurdakul ve Burhanettin Sağsöz Kamu Başdenetçisi adayları olmuştu.

TBMM Genel Kurulu’nda yapılan oylamanın dördüncü turunda kullanılan 276 oyun 264’ünü alan Mehmet Akarca 5 Aralık’ta Kamu Başdenetçiliği görevine gelecek. Diğer aday Burhanettin Sağsöz dördüncü turda hiç oy almadı.

İlk olarak 15 Kasım 2016, ardından 11 Kasım 2020’de TBMM Genel Kurulu tarafından Kamu Başdenetçisi seçilen Şeref Malkoç’un görev süresi 5 Aralık’ta sona erecek.

Yargıtay Başkanı Akarca: Derin görüş ayrılıklarımız olduğu bir gerçek

Mehmet Akarca kimdir?

Mehmet Akarca, Siirt-Şirvan’da 1963’te doğdu. Akarca, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu.

Uşak, Van, Aydın’da hakimlik, Sivas Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığı, Kütahya Ağır Ceza Mahkemesi ve Komisyon Başkanlığı ile Karşıyaka Ağır Ceza Mahkemesi ve Komisyon Başkanlığı görevleri yapan Akarca, 2010’da Yargıtay Üyeliği’ne seçildi.

Yargıtay Büyük Genel Kurulunca 21 Ekim 2013’te Yargıtay 14. Ceza Dairesi Başkanlığına seçilen Akarca, Yargıtay Büyük Genel Kurulunca gösterilen adaylar arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 18 Mayıs 2015’te Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na seçildi. Akarca, 14 Mayıs’ta emekliye ayrıldı.

Mehmet Akarca, AYM ve Yargıtay arasındaki yargı krizinde ne dedi?

Anayasa Mahkemesi (AYM), 25 Ekim 2023’te Can Atalay’ın “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” ve “kişi hürriyeti ve güvenliği” haklarının ihlal edildiğine karar verdi. AYM, bu ihlallerin giderilmesi için dosyayı ilk derece mahkemesi olan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdi.

Ancak İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM’nin kararını değerlendirmek üzere dosyayı Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne sevk etti. Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise 8 Kasım 2023’te verdiği kararla, Can Atalay hakkında kesinleşmiş bir hüküm bulunduğunu belirterek, milletvekilliğinin TBMM Genel Kurulu’nda karar okunmasa dahi kesin olarak düştüğünü söyledi.

Yargıtay, bu gerekçeyle AYM’nin yetkisini aştığını öne sürerek, karara uymama talimatı verdi.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi ayrıca, AYM’nin kararında “kabul” oyu veren dokuz üye hakkında “Anayasa’yı ihlal” suçlamasıyla Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Bu süreçle birlikte, Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi için gerekli işlemlerin başlatılması talebi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na iletildi.

Dönemin Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca, 5 Ocak 2024’te Afyonkarahisar Valiliği’ni ziyaretinde gazetecilerin sorusu üzerine AYM’nin kararıyla ilgili konuştu:

“Bu çok derin ve uzun bir konu. Böyle ayaküstü değerlendirebileceğimiz bir konu değil. AYM ile sadece son olayda ortaya çıkmış bir problem değil. Aşağı yukarı beş-altı yıldır süregelen, bireysel başvuru yolunun incelenmesindeki yorum farklılığından kaynaklanan ve Anayasa’nın yorumundan kaynaklanan, ciddi anlamda derin görüş aykırılıklarımız olduğu bir gerçek.”

Yargıtay seçimlerinde ne oldu?

Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca’nın görev süresinin dolmasının ardından yapılan yeni başkan seçimi 51 günde tamamlandı. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığını sürdüren Ömer Kerkez, 37. turda 348 Yargıtay üyesinin 193’ünün oyunu alarak başkan seçildi. Kerkez dört yıl boyunca görev yapacak.

Akarca’nın görev süresi 24 Mart 2024’te doldu ve Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nda oylama 25 Mart’ta başladı. Başkanlık yarışı beş adayla başlasa da, Mehmet Akarca, Ömer Kerkez ve Muhsin Şentürk arasında devam etti. Yargıtay 3. Ceza Dairesi Başkanlığını sürdüren Şentürk, 35. tur seçimlerin ardından adaylıktan çekilerek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı seçimlerine katıldı.

Adayların başkan seçilebilmesi için 348 Yargıtay üyesinden salt çoğunluğunun, yani 175’inin oyunu alması gerekiyordu ancak ilk 36 turda hiçbir aday bu oya ulaşamadı. Şentürk’ün adaylıktan çekilmesinin ardından yapılan turda Kerkez 169, Akarca ise 111 oy aldı. 327 Yargıtay üyesinin katıldığı oylamada, 11 boş ve 36 geçersiz oy çıktı.

14 Mayıs Salı günü yapılan oylamada ise Kerkez 193, Akarca ise 103 oy aldı ve 51 günün ardından başkanlık seçimi tamamlandı.

Yargıtay Başkanı Akarca: Bildiri yargıyı üzmüştür