O ‘Avantürün Kraliçesi’ydi: İlk kadın yönetmenlerimizden Birsen Kaya veda etti
2023 Türkiye sinema vizyon raporu: 4.5 milyon seyirci kayıp
2023'ün bitmesine beş hafta kala Türkiye'nin sinema ön raporunu çıkardık. Seyirci rakamları açısından durum fena. Toplam 27.3 milyon seyirci sinemaya gitti. Geçen yıla göre 4.5 milyon seyirci kaybı var.
Pandemi, üzerine sürekli hale gelen ekonomik kriz nedeniyle seyirciler sinemanın yolunu daha az tutsa da bilet fiyatlarına gelen zam nedeniyle geçen yıla göre hasılat iki katına çıkmış durumda.
Yılın bitmesine beş hafta kaldı. Adet olduğu üzere yıl sonuna doğru gişe rakamlarına bakılır. Boxoffice Türkiye’nin rakamlarına göre 47. hafta itibariyle 2023’te 27. milyon 310 bin seyirci sinemalara gitti. 2022 yılının aynı dönemiyle kıyaslandığında 4 milyon 629 bin seyinci kaybı var. Çünkü 2022’de 47. haftası itibariyle sinemalara 31 milyon 940 bin seyirci gitmişti.
Biletlere zam seyirciyi kaçırdı
Bu yıl ‘Barbie’, ‘Opperheimer’, ‘Hızlı ve Öfkeli 10’, ‘John Wick’, ‘Atatürk 1881-1919 (1. Film) gibi iddialı filmlerin sinemalarda gösterilmesine rağmen yaklaşık 4.5 milyon seyircinin salonlardan ayağını kesilmesi aslında hayra alamet bir gelişme değil. Pandemi sonrasında seyircinin izleme alışkanlığını değiştirdiğinin bir göstergesi. Ama daha önemli nedenlerden biri ise enflasyon nedeniyle bilet ücretlerine gelen zam. Çünkü bilet ücretlerine gelen yüzde 100’ü geçen zam seyirciyi ciddi biçimde etkiledi.
Türkiye’de dünyadaki genel eğilimin tersine ‘Oppenheimer’ ‘Barbie’ filminden daha çok izlendi. İki film de 1 milyon sınırını geçti.
Seyirci azaldı hasılat arttı
Lakin bu zam sinemacıların gelirlerini artırmasına neden oldu. Çünkü geçen yıl aynı dönemde 31.9 milyon seyirciden 1 milyar 103 milyon TL gelir edilirken bu yıl 27.3 milyon seyirciden 2 milyar 332 milyon TL hasılat elde edildi. Yaklaşık iki katı. Bunun da sebebi sinema bilet ücreti.
2022’de ortalama bilet ücreti ortalama 35.5 TL iken 2023 bilet ücreti ortalaması 85.4 TL. Dolayısıyla 4.5 milyon seyirci sinemalardan ayağını kesmiş olsa da bilet ücretlerinin zamlanması nedeniyle sinemacılar hasılat konusunda kağıt üzerinde karlı görünüyor.
2017’ye göre vizyonun hali vahim
Seyirci rakamları pandemi öncesiyle kıyaslandığında ise krizin derinliği daha iyi anlaşılıyor. Pandemi öncesi son yıl 2019’da 47. hafta itibariyle sinemalara 51.9 milyon seyirci gitmişti. Ki Türkiye’de seyirci rekorunun kırıldığı 2017’de 47. hafta itibariyle sinemalarda 60.9 milyon seyirci film izlemişti.
Bu perspektiften bakıldığı zaman pandeminin ve sonrasında Türkiye’de sürekli hale gelen ekonomik krizin sinema üzerindeki etkileri daha net görülüyor. Çünkü 2023’te sinemaya gidenlerin sayısı (27. 3 milyon) 2017’de sinemaya giderlerin (60. 9 milyon) yarısı bile değil.
Bir ilk en çok izlenen film bir çocuk animasyonu
Peki 2023’te Türkiye’de en çok hangi filmler izlendi? TRT’nin çocuk animasyon dizisinin sinema versiyonu olan ‘Rafadan Tayfa Galaktik Tayfa’ 2.8 milyon seyirci rakamıyla yılın en çok izlenen filmi oldu. Bu bir ilk aslında. Çünkü 1989’dan beri düzenli olarak tutulan sinema gişe rakamları ve en çok izlenen filmler düşünüldüğünde ilk defa bir çocuk animasyon filmi yılın en çok izelenen yapımı oluyor.
Türkiye’de son 40 yılda izleme eğilimi nasıl değişti?
Bu da aslında bir değişimin göstergesi. Geçenlerde yine Boxoffice Türkiye 10 yıllık dönemlere göre 10 yıllık dönemlere göre Türkiye’de en çok izlenen filmleri hatırlatan bir liste yayınladı. 90’lı yıllarda ‘Titanic’, ‘Matrix’, ‘Eşkıya’ gibi filmler öne çıkıyordu. 2000’li yıllarda ‘Vizontele’, ‘G.O.R.A.’, ‘Kurtlar Vadisi: Irak’ sırasıyla en çok izlenen filmler olurken daha sonra komedi öne çıktı ‘Recek İvedik’ ve ‘Recep İvedik 2’ en izlenen film oldular. 2010’lu yıllarda ‘Fetih 1453’ çıkış yapsa da ‘Düğün Dernek’, ‘Recep İvedik 4’, ‘Recep İvedik 5’ en çok izlenen filmler olarak öne çıkmaya başladı ve hakimiyet komediye geçti.
Lakin ‘Ayla’ ve ‘Müslüm’ ile başlayan biyografik filmler 2020’lerde öne çıktı ve ‘Bergen’ geçen yılın en çok izlenen filmi oldu. Bu eğilim devam etse de bu yıl bir çocuk animasyon filminin en çok izleniyor olması bize bir şeyler söylüyor. Her ne kadar birtakım seyirci sinemalardan elini ayağı çekse de söz konusu çocuk olunca durum değişiyor ve çocuklar sinemaya gidiyor. Tabii anne ve babalarıyla birlikte. Bu da çocuklara yönelik film yapmanın bir avantajı. Çünkü çocuk için yapılan bir film aslında gişede en az iki kişiye bilet aldırmak demek. Bakalım bu eğilim nasıl sonuç verecek onu da bekleyip göreceğiz.
2023’te 338 filmden 173 film 10 bin kişi sınırının altında izlendi
Bir de madalyonun diğer yüzü var. 2023 yılında 47. hafta itibariyle 338 film vizyona girdi. Bu filmlerden yedisi 1 milyon sınırını geçti. 39’u ise 100 bin ile 1 milyon arasında seyirci topladı. 292 film ise 100 bin sınırını geçemedi.
Daha vahim bir tablo koyalım ortaya, 43 film 1000 kişi sınırını geçemedi. 93 film ise 1000- 5 bin seyirci sınırı arasında izlendi. 42 film ise 5 bin ile 10 bin sınırı arasında seyredildi. Yani vizyona giren 338 filmin yarısından fazlası, 173 film, 10 bin kişi sınırını geçemedi.
2023 En çok izlenen filmleri (47. hafta itibariyle)
Film adı İzleyici sayısı
1)Rafadan Tayfa Galaktik Tayfa. 2.853.070
2)Oppenheimer 1.704.194
3)Hızlı ve Öfkeli 10 1.577.429
4)Barbie 1.399.139
5)Atatürk 1881-1919 (1. Film) 1.282.145
6)Kutsal Damacana 4 1.147.111
7)John Wick 4 1.050.239
8)Çizmeli Kedi: Son Dilek 816.621
9)İllegal Hayatlar 677.306
10) Örümcek Adam: Örümcek… 564.834
2023 En az izlenen filmler (47. hafta itibariyle)
Film adı İzleyici sayısı
1)Bir Tutam Karanfil 289
2)Jeanne du Barry 263
3)Birkaç Mısraymış Meğer 260
4)Duet 254
5)Sır Şeytanın Kurbanları 231
6)Yasa Dışı 222
7)Produkty 24 113
8)Hazep 98
9)Kızım 73
10 Borcumuz Borç 36
Oyunlar ve Bulmacalar