Kuntz: A milli takım seviyesinde baskı her maçta her olur…
Türkiye'nin Anadolu'dan kaçırılan tarihi eserleri iadesi için verdiği hukuk mücadelesi devam ediyor. Bunun meyveleri de alınıyor. 2024'ün ilk altı ayında 19 tarihi eser yurtdışından Türkiye'ye geri getirildi.
Çok sayıda medeniyetin doğup büyüdüğü Anadolu, paha biçilmez bir tarihi zenginliğe evsahipliği yapıyor. Bu zenginliğin bir bölümü yaklaşık iki yüzyıl boyunca yasadışı yollarla yurtdışına kaçırılmıştı. Türkiye’nin son yıllarda sürdürdüğü etkin hukuk mücadelesi sonucu dünyanın pek çok ülkesine dağılmış bu kültürel zenginlik ait olduğu topraklara geri gelmeye başladı. DHA’nın haberine göre yılın ilk altı ayında yurtdışından Türkiye’ye 19 tarihi eserin iadesi sağlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre İngiltere’den üç, Fransa’dan iki, İtalya’dan 11, İsviçre, ABD ile Almanya’dan birer eser Türkiye’ye getirildi. Bu yıl Fransa’da yaşayan bir kişi tarafından Bizans imparatorlarından Justinianus I (5l8-527) dönemine tarihli bronz sikke ile Artuklu beylerinden Nasreddin Artuk-Aslan (1200-1239) dönemine tarihli diğer bronz sikkenin iadesi sağlandı. Bir Alman vatandaşı tarafından, 30 yıl önce Türkiye’den kaçırıldığıı ifade edilerek ve yakın tarihte Stuttgart Başkonsolosluğu’na teslim edilen Roma dönemine ait pişmiş toprak vazo, Türkiye’ye getirildi. İngiltere’deki bir müzayede evinde satışa sunulmasının ardından yürütülen çalışmayla mermer Kore Torsosu’nun iadesi sağlandı.
Boubon Antik Kenti kökenli anıtsal boyutlardaki bronz imparator heykeli, 2011’de müzayedede satın alan kişinin heykelin yasa dışı geçmişini öğrenip, Türkiye’ye iadeyi kabul etmesi ile Antalya’ya getirildi. Floransa Savcılığı tarafından gerçekleştirilen bir soruşturma kapsamında ele geçirilen 11 pişmiş toprak eser, Türkiye kökenli olduğunun ispatlanması sonucu teslim alındı. Graubünden Kantonu Arkeoloji Servisi, İsviçre Federal Kültür Ofisi (FOC) ile temasa geçilerek, Milet Antik Kenti kökenli olduğu anlaşılan bir mermer yazıt parçası Türkiye’ye gönüllü iade edildi. Mermerden yapılmış, 13 santimetre uzunluğa, 10 santimetre genişliğe ve üç santimetre derinliğe sahip yazıt parçasının korunabilen kısmında, kısmen 5 satırdan oluşan Grekçe yazıt görülüyor. ABD’nin Florida eyaletinin Tampa şehrinde yaşayan bir Amerikan vatandaşı tarafından gönüllü olarak iade edilmek üzere lekythos türü pişmiş toprak vazo, Dışişleri Bakanlığı ile Miami Başkonsoloslu aracılığıyla Türkiye’ye getirildi. Roma Dönemine tarihlenen ‘Lekythos’ görünümlü, devetüyü renginde pişmiş toprak vazo 16,21 santim yüksekliğe, 4,5 santim genişliğe ve 2,4 santim ağız çapına sahip.
Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadele eden ekiplerin yurt dışında tarihi eser niteliğindeki varlıkların izini sürüp, envantere kazandırmak için yaptığı çalışmalar sürüyor. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün ‘Yurtdışından İadesi Sağlanan Eserler’ verilerine göre, yurt dışına kaçırılan 25 bin 526 tarihi eser ve kültür varlığı, Türkiye’ye getirildi.
1980’den bu yana 17 ülkede yapılan 152 çalışma sonrasında, yurt dışına kaçırılan eserlerin iadesi sağlandı. En çok tarihi eserin getirildiği ülkeler sıralamasında Almanya, Hırvatistan, Bulgaristan, İngiltere, ABD ve Sırbistan yer aldı. Listeye göre, Almanya’dan 8 bin 670, Hırvatistan’dan 4 bin 147, İngiltere’den 3 bin 743, Bulgaristan’dan 3 bin 61, ABD’den 2 bin 600 ve Sırbistan’dan 1865 eser getirildi.