‘İngiltere’de müzeler turistlere ücretli olsun’
British Museum'da skandallar bitmiyor. Önceki gün müzeye ait bazı eserlerin çalındığı ortaya çıkmıştı. Şimdiyse bu eserlerin yıllardır online alışveriş sitesi eBay üzerinden satışta olduğu tespit edildi. Şimdi eserleri sitede satışa koyan şüpheliler hakkında araştırma devam ediyor.
Dünyanın en önemli sanat koleksiyonlarından birine ev sahipliği yapan British Museum son dönemde skandallar ve çalıntı eserlerle gündemde. Başta Türkiye, Yunanistan, Mısır ve İtalya gibi ülkeler olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinden devletler, müzede sergilenen ve kendilerine ait eserlerin iadesi için hukuki mücadele sürdürüyor. Öyle ki bu süreç iki ay önce Yunanistan’da gerçekleştirilen genel seçimlerde partilerin gündeminde dahi yer aldı. Eserleri iade etme konusunda isteksiz davranan müze öte yandan eserlerin güvenliğine dair kaygıları haklı çıkartacak skandallara da imza atıyor.
10Haber’de dün yer alan haberde British Museum’da çok sayıda eserin kayıp ya da çalıntı olduğuna yer vermiştik. Aralarında Antik Mısır döneminden kalma değerli mücevherlerin de yer aldığı eserlerin akıbeti henüz bilinmezken müzede 33 yıldır görevli olan küratör işinden kovuldu. Sürece dair polis soruşturması devam ederken bir yandan da müze kendisine yönelik sarsılan güveni yeniden sağlamak adına bağımsız denetçiler aracılığıyla bir iç soruşturma da yürütüyor. Bu büyük skandal sonra yurt dışı kadar ülke içinde de büyük tepkilerle karşılaşan müze, bir skandala daha imza attı.
The Telegraph gazetesinin haberine göre, British Musesum’da 16 Ağustos’ta kayıp, çalıntı ve zarar gören eserlerle ilgili sorumluluğu bulunduğu için işten çıkarıldığını açıkladığı personelin, Akdeniz kültürleri, Helenistik dönem heykelleri ve eserleri alanında çalışan küratör Peter Higgs olduğu belirtildi. Gazeteye konuşan ismi açıklanmayan yabancı bir uzman ise Roma döneminden kalma oniks taşına işlenmiş kabartmalı bir mücevherin eBay üzerinden 40 sterline (yaklaşık 1300 lira) satıldığını söyledi.
Gerçek değerinin 25 bin (yaklaşık 863 bin lira) ila 50 bin sterlin (yaklaşık 1 milyon 726 bin lira) arasında olduğunu kaydeden uzman, mücevherin, 2016’dan beri sitede açık artırmayla satılmak üzere beklediğini kaydetti. Tarihi eser uzmanı, 2020’de konuyla ilgili İngiliz bir meslektaşını uyardığını, meslektaşının ise “son derece utanç verici” olduğu için British Museum’un bu bilgiyle ilgilenmediğini belirtti. Uzman aynı zamanda sitede satışa sunulan bazı eserlerin fotoğraflarının müze kataloğunda bulunmadığının da altını çizerek satıcının bu bilgiye sahip olduğunu, bu nedenle söz konusu eserlerin çalınmış olabileceğini ifade etti.
Gazeteye konuşan bir başka uzman ise eserleri satışa koyan kişinin, katalogdan kontrol edilebilecek bazı eserleri “özensiz davranarak” siteye yüklediğini, oniks üzerine kadın ve Priapos kabartmalarının işlendiği mücevherin de bunlardan biri olduğunu söyledi. eBay üzerinden eseri satan hesabın adının “sultan1966” olduğunu kaydeden uzmanlar, British Museum’dan kovulan Higgs’in Twitter’daki kullanıcı adının da “sultan1966” olduğuna işaret etti.
British Museum’un, çarşamba günü, söz konusu eserlerin sergi için değil akademik araştırma için depolarda bulunduğu yönündeki açıklamasına karşın arkeolog Dorothy Lobel King ise “Hangi eserlerin müzede olmadığını söylemek çok zor. Müze iki yıldır kayıpları kabul etmiyor ama sadece bu yıl içinde akademik araştırma için görmeyi talep ettiğim kabartmaların hiçbirini göremedim.” dedi.