Çorum’da binlerce yıllık gizem çözüldü: Kil tablette ritüel saklıymış

Anadolu’nun ilk medeniyetlerinden Hititlerin başkenti Hattuşa Ören Yeri’nde Alman Arkeoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Andreas Schachner başkanlığında geçen yıl yapılan kazıda bulunan, üstünde Hititçe ile Hint Avrupa Dil Grubu’na ait olduğu değerlendirilen Kalaşma ülkesine ait ölü dilden metinlerin yer aldığı tabletle ilgili bilimsel çalışma sona erdi.

Yaklaşık 15 santimetre uzunluğunda, sekiz santimetre genişliğindeki tablet bilimsel incelemelerin tamamlanmasının ardından Boğazkale Müzesi’ne teslim edildi. Hattuşa’daki bir Hitit binasında yüzeyi aşınmamış, üstünde Hititçe ve sonradan Kalaşma dilinde yazıldığı tespit edilen metnin yer aldığı tablet Boğazkale Müzesi’nin ikinci katında, diğer önemli tabletlerin yer aldığı vitrinde sergileniyor.

Üç bin yıl önce yazılmış

Prof. Dr. Andreas Schachner müzenin benzersiz bir çivi yazılı tablet kazandığını söyledi. Tabletle birlikte üç bin yıl önce kullanılan ve Anadolu’da henüz bilinmeyen Hint-Avrupa Dil Grubu’na ait bir dil tespit ettiklerini belirten Andreas Schachner “Boğazkale’de bulunan 30 bine yakın çivi yazılı tablet arasında aslında bazen tek tük de olsa anlaşılmayan fragmanlar bulunuyor. Ancak bu tabletin özelliği, bir satırda Hititçe olarak yazılan girişin sonunda ‘Buradan itibaren Kalaşma dilinde oku’ yazdığı için biz, bu dilin Anadolu’nun hangi bölgesine ait olduğunu çözebiliyoruz. Bu da çok önemli. Böylece milattan önce 2. bin yılda Anadolu’daki çok dillilik, çok kültürlülük mozaiğinin küçük bir parçasını yakalamış olduk” dedi.

Tabletin üzerindeki Kalaşma diline ait bölümün çözüldüğünü aktaran Prof. Dr. Andreas Schachner şunları kaydetti: “Milattan önce 2’nci bin yıla ait bildiğimiz dillerle bu tabletteki dil arasındaki benzerlik ve farklılıklara bakarak dil bilimci uzmanlar tabletteki dili çözebildi. Metnin bir ritüel olduğu anlaşılıyor. Kalaşma’nın hava tanrısına çağrı yapıldığını ve çağrıya olumlu cevap beklendiği anlaşılıyor. Cevap için de kurban verildiğini girişteki Hititçe kısımdan anlıyoruz.”

Arkeoloji dünyası şaşkın, Aydın’daki keşfi konuşuyor