Beş metrelik Davut heykeline beş saatlik temizlik
Sanatta cinsel sansür: Kraliçe Victoria’nın sarayında yonca yapraklı bir Davut heykeli
Michelangelo’nun şaheseri Davut heykeli geçen hafta Florida’da bir okul müdürünün işini kaybetmesine neden olmuştu. Velilerin şikâyeti sonucu görevinden istifa etmek zorunda kalan müdürün tek suçu müfredatı uygulamaktı. ABD’de yaşanan bu olay ne yazık ki dünya için bir ilk değil.
Davut Heykeli'ne ait görsel, okul müdürünü işinden etmişti. Amerikla’nın Florida eyaletinde Michelangelo’nun Davut heykelinin fotoğraflarının gösterilmesi üzerine çocuklarının pornografiye maruz kaldığını iddia eden veliler okulun müdürün istifaya zorlamıştı. Okul yönetiminin istifayı kabul etmesi ve velilerden yana tavır takınması hem Amerika’da hem de uluslararası sanat camiasında tepkiyle karşılanmıştı.
Geçmiş yıllara dönüp bakıldığında Davut heykelinin bundan yüz küsur yıl önce de benzer tartışmalara konu olduğunu görüyoruz. Londra’daki Victoria & Albert Müzesi’nde sergilenen ve 1857 yılında Kraliçe Victoria’ya hediye edilen ünlü heykelin döküm bir kopyasında Davut’un cinsel organı yapraklarla kapatılmıştı. Bu yaprakların koparılması ancak 20. yüzyılın ortalarında gerçekleşebilmişti. Kraliçe Victoria’nın sarayında yaşanan bu hadise skandalların bir diğeri. Peki ya sanatçıların skandala imza attığı anlar?
İtalyan avangart sanatçı Piero Manzoni’nin 1961’de ‘Merda d’Artista’ adlı çalışmasıyla sansasyonel bir işe imza atmıştı. 90 kutuya kendi dışkısını dolduran Manzoni, babasıyla dalga geçmeyi amaçladığını ifade etmişti. Konserve fabrikası sahibi babasının, eserlerine alaycı bir tavırla yaklaşması üzerine Manzoni böylesi bir intikamla cevabını verdi.
Olay yaratan sofra
Sanat dünyasının bir diğer sansasyonel olayı için rotamızı bu sefer ABD’ye çeviriyoruz. ABD’li sanatçı Judy Chicago’nun, Antik Çağ şairi Sappho’dan Virginia Woolf’a kadınların kültürel tarihe katkılarının anısına 39 yer sofrasından oluşan üçgen biçimli ziyafet sofrası, hem öncü bakış açısıyla alkışlanmış hem de “bayağılığıyla” alay konusu olmuştu. Zira üçgen biçimli sofra, bakış açısına göre kadın cinsel organını andırmaktaydı.
1989 balyozlar Berin Duvarı’nı yıkarken bir yandan da New York’ta inşa edilen bir duvar mahkeme tarafından kaldırılmıştı. 36 metre genişliğinde ve 4 metre uzunluğundaki çelik barikatı bir enstalasyon çalışması olarak Federal Plaza önüne monte eden Richard Serra’nın eseri kalıcı olamadı. Çelik barikatın “tehlikeli tiplere” barınak olduğunu iddia eden mahkeme jürisi, çalışmayı bir depoya kaldırtmıştı.
Oyunlar ve Bulmacalar