Naziler tarafından öldürülen Fritz Grünbaum’un 10 milyon dolarlık koleksiyonu ailesine iade edildi

Nazi rejimi sırasında koleksiyonuna el konulan Avusturyalı-Yahudi kabare sanatçısı Fritz Grünbaum’un kayıp eserleri yaşayan torunlarına iade edildi. Eserler arasında Modern Sanat Müzesi (MoMA) ve New York’taki Morgan Kütüphanesi ve Müzesi gibi kurumların koleksiyonlarında tutulan yedi Egon Schiele sanat eserini de içeriyordu.

Döneminin politik sanatçılarından biriydi Avusturyalı-Yahudi kabare sanatçısı Fritz Grünbaum. Sıkı bir muhalifti, Naziler Avusturya’yı işgal ettikten sonra 1938’de tutuklandı ve Almanya’daki Dachau ölüm kampına gönderildi.

Grünbaum, 1920’lerden başlayarak kataloglarda ve sergilerde yer alan eserleri topluyordu.

Koleksiyonun nerede olduğu bilinmiyordu

Karısı Elisabeth, 1942’de Belarus’taki bir toplama kampında tutuklanıp öldürülmeden önce aralarında ressam Egon Schiele’nin eserlerinin de olduğu sanat eserlerini ve tüm mal varlıklarını Nazilere tasfiye etmek zorunda kaldı. Grünbaum koleksiyonunun çoğunun nerede olduğu bilinmiyordu. Manhattan Bölge Savcılık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre yedi Schiele eseri 1956’da İsviçre’nin Bern kentinde ortaya çıktı. Grünbaum koleksiyonuna ait eserler New York galerici ve koleksiyoncu Otto Kallir’e satıldı.

Grünbaum’un mirasçıları, 25 yıldan fazla bir süredirkoleksiyonunun bir parçası olan eserlere sahip olmak için savaşıyorlardı. 2005 yılında, mahkemenin mirasçıların hak iddia edemeyecek kadar fazla bir süre geçtiğini söyledi. Bu nedenle Schiele’nin ‘Sol Bacaklı Oturan Kadını’ (Torso) geri alma girişimi engellendi.

Ancak yeni bir gelişmeyle Manhattan Bölge Savcısı Ofisi, bu eserlerin geçen hafta düzenlenen bir törenle, Grünbaum’un yaşayan torunlarına iade edildiğini duyurdu. Tören sırasında “Nazilerin neden olduğu dehşet, trajedi ve yıkıma rağmen, dünyaya  Grünbaum gibi inanılmaz insanları öğretmek için asla geç değildir” ifadeleri kullanıldı.

Eserler 10 milyon dolar değerinde

Teslim edilen eserlerin yaklaşık 10 milyon dolar değerinde olduğu açıklandı. Aile, eserleri yeterince temsil edilmeyen genç müzisyenleri ve performans sanatçılarını desteklemek için yeni bir Grünbaum bursunu finanse etmek için açık artırmaya çıkaracağını duyurdu.

İklim aktivistleri protesto etti, MoMA kapandı