İzmir Şehir Tiyatroları, bir ileri iki geri, şehre bir türlü kök salamıyor!
Bir önceki İzmir Büyükşehir Belediyesi başkanı Tunç Soyer döneminde yıllardır hayali kurulan Şehir Tiyatroları hayata geçirilmişti. İzmir Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği’ne Yücel Erten getirilip 12 de oyun sahnelenmişti. Soyer’in başlattığı kültür hamlesinin bir başka ayağı Vecdi Sayar’ın düzenlediği İzmir Uluslararası Film ve Müzik Festivali’ydi.
Ancak 31 Mart Yerel Seçimleri’nde Cemil Tugay’ın İzmir Büyükşehir Belediyesi başkanı seçilmesiyle işler değişti. Önce İzmir Uluslararası Film ve Müzik Festivali’nin düzenlenmeyeceği haberi geldi. Sonra da İzmir Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği’nden Yücel Erten’in el çektirildiği haberi. Yücel Erten Tugay ile defalarca görüşmek istediğini, ancak başkan Cemil Tugay’ın randevu vermediğini söylemişti.
İzmir Büyükşehir Belediyesi başkanı Cemil Tugay’a ulaşamayan Yücel Erten çareyi açık mektup yazmakta buldu. Yücel Erten Cemil Tugay’a seslenerek kaleme aldığı çağrıda İzmir’in sanat hayatı ve şeffaflık açısından iki soru yöneltti. Erten’in çağrısı şöyle;
İzmir Büyükşehir Belediyes Başkanı Sayın Cemil Tugay’a açık çağrı
Sayın Başkan,
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın Kurucu Genel Sanat Yönetmeni ve Yönetim Kurulu Başkanı sıfatıyla bu çağrımı yüz yüze görüşme şansımızı üç ay boyunca kullanmak istemediğiniz için kamuya açık olarak yapmak zorundayım. Daha önce yazılı ve sözlü olarak belirttiğim gibi, şahsi bir çıkar ya da talep peşinde değilim. Çağrım, kuruluşuna kanat gerdiğim bir sanat kurumunun geleceğine ve esenliğine ilişkin.
Siyasetin ironik bir gerçeğidir. Genellikle başkanlar ne derse etrafı sorgulamadan onu yapar, ama bazen de başkanlar konuya vakıf olmadığı için etrafındakiler ne derse onu yapmak zorunda hisseder kendini. Daha açık söyleyeyim: İzmir Şehir Tiyatrosu’nun geleceğine dair basında yer alan sözleriniz ve planlarınızın, birileri tarafından yazılıp önünüze konmuş olmasından ve sizin esasen bu konularda gereken birikime ve bilgiye sahip olmadığınız için alelusül kabullenmiş olmanız ihtimalinden kaygı duyuyorum. Dediğim gibi, kaygım kuruma ilişkin.
Basına yansıyan demecinizde yeni bir yönetmelik yapılacağını, hatta yeni bir yapılanmaya gidileceğini belirttiniz. Burada İzmir’in sanat hayatı şeffaflık açısından acil iki soru ile karşı karşıya kalıyor.
1. Bu düzenlemeyi kim ya da kimler yapacak? Siz yapmayacaksınız elbette, bunu kestirmek zor değil. O zaman kimler yapıyor o yönetmeliği? Ocak 2024’te kurumdan habersiz başkana ulaşıp yönetmeliğimizi değiştirme girişiminde bulunan darbe heveslisi sanatçılar mı? Akademik tiyatrodan bihaber amatörler mi? 8 Tiyatroyu animasyon ekibi sanan bürokratlar mı? Yoksa bunların bir koalisyonu mu? Liyakatları nedir? Bu çalışma grubunun kimlerden oluştuğunu açıklayın lütfen. Sizi yönetmelik hazırlayan grup konusunda şeffaf olmaya davet ediyorum. Gizlilik liyakat yönünden şaibe ve tartışmaya yol açar. Demokratlığa da sığmaz.
2. Ortada sizin ve yakın çevrenizin beğenip beğenmemenizden bağımsız olarak; benzersiz bir başarıya erişmiş üç yaşında bir sanat kurumu var. Ve bu kurumun hâlâ yürürlükte olan bir yönetmeliği ve bu yönetmeliğe göre görev yapan bir yönetim kurulu var. Sizi tasarlanan yönetmelik konusunda Kurumumuzun (IzBBŞT) görüşünü almaya davet ediyorum. Bir sanat kurumunun yönetmelik taslağını o sanat kurumunun eleştiri, görüş ve katkılarından mahrum bırakmak ortak akıl yoluna yakışmaz. Görüş almaksızın tepeden inme bir yönetmeliği Belediye Meclisinden geçirmek, kentin yakasına takılmış bir mücevher gibi duran o sanat kurumunu hiçe saymak olur. Demokratlıkla bağdaşmaz.
Saygılarım ve iyi dileklerimle.
Yücel Erten
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Kurucu Genel Sanat Yönetmeni
Görevden alınmayı beklemediğini söyleyen Yücel Erten Cumhuriyet gazetesine hafta sonu yaptığı açıklamada “Doğru ifade etmek gerekirse görevden alma değil bu. Sezon sonu itibariyle sona erecek görev periyodunu uzatmama kararıdır. Geçerli bir neden göremediğim için beklemiyordum doğrusu” demişti.
Yücel Erten’in görevinin uzatılmaması sonrasında ortaya çıkan tartışmalarla ilgili olarak İzmir Şehir Tiyatroları bir açıklama yaptı. Açıklamada yönetmelik değişikliğine gidileceği anlatıldı, şu ifadelere yer verildi: “Şehir tiyatrolarının bir gelişim sergilemesi için İzmir Büyükşehir Belediyesi tüm bileşenlerin ve tiyatro dünyasının katılımı ile hızlıca özerk, demokratik, katılımcı bir politika belirleyecektir. Bu politika sanatsal özerkliğin korunduğu, tiyatroyu hayatın birçok alanında var eden, yerel ve ulusal anlamda katılımcılığı önemseyen, karar alma mekanizmalarını demokratik ve hukuka uygun olarak uygulayan, farklı kapsamlarda yapılan işlerin kendine özgüllüğünü koruyarak, mali ve hukuki disiplin içinde yürümesini sağlayan bir anlayış üzerine oturtulacaktır.”