Kenan Işık’ın ardından: Tiyatroya adanan bir ömürdü onunki
Tiyatroculardan daha fazla tiyatroyu seven, yılda 300'e yakın oyun izleyen, tutkulu tiyatro seyircisi Baysan Pamay 80 yaşında hayatını yitirdi. Tiyatro dünyası yasta. Onun ardından birçok tiyatrocu neredeyse ağıt yakıyor.
Baysan Pamay’ı, eğer İstanbul’da tiyatroya gidiyorsanız tanıyor olma ihtimaliniz yüksek. Çünkü salonlardan birinde görmüş olabilirsiniz. Baysan Bey, hayatını tiyatro izlemeye adayan bir seyirciydi. Kendisini “emekli devlet memuruyum” diye tanıtıyordu ama emekli olmadan önce başlamıştı tiyatro tutkusu. Ta 60’lı yıllardan beri oyun izlediğini söylüyordu. Emeklilik yıllarında artık onu bağlayan bir sorumluluğu olmadığı için (eşi, çocukları, torunları ve kitap okumak dışında) bütün zamanını tiyatro izlemeye ayırmıştı.
Baysan Bey, tiyatrolar oyun tarihlerini açıklayınca bilgisayarda excel’de bir dosya açar, gün gün oyun programlarını girer. Sonra gideceği oyunların biletini ve tanıtım broşürünü alır, ki eğer oyun bir uyarlama ise uyarlanan kitabı bulur, ulaşabiliyorsa oyunun metnini okur sonra gider salonda izleyici koltuğuna otururdu. İzlediği oyunlarla ilgili de ahkam kesmezdi. Eğer oyunu çok sevdiğiyse bir daha gitmek isterdi. Sonra biletini, oyunla ilgili broşürleri çantasına koyar, evine gider, onları bir dosyaya yerleştirip arşivlerdi. Yılda izlediği oyun sayısı 300’ü buluyordu.
Tiyatro onun için insanı insana insanca anlatma sanatıydı. Her oyun insan için kurulan bir dünyaydı ve Baysan Bey de kurulan o dünya içindeki karakterlerle ilgilenirdi. Karakterin olaylar karşısındaki tutumu onun için önemliydi. Tiyatronun insana bir ayna tuttuğunu düşünüyordu.
Yıllar içinde birçok tiyatrocuyla arkadaş oldu. Birçok oyuna davet edildi ama Baysan Bey, yine de hep bilet almayı tercih etti. Çünkü bilet demek Baysan Bey için ona dünyalar sunan tiyatroculara kendince sunduğu bir katkı, bir teşekkürdü. Biliyordu tiyatrocuların nasıl zorluklarla bu oyunları çıkardıklarını.
Dün haberi geldi 80 yaşında yaşamını yitirdi. Onu tanıyan bütün tiyatrocular dünden beri yasta. Mert Fırat “Seyirci kooperatifinin ilham kaynağı, her oyunu heyecanla seyreden, tiyatroya ve emeğe aşık, metinlerini dahi tiyatro gruplarından alıp okuyan hepimize örnek bir tiyatro insanını kaybettik” diyerek andı Baysan Bey’i.
Reha Özcan “İstanbul’da tüm genç tiyatroların en vazgeçilmez tutkulu seyircisi ve destekçisi, benim manevi babam, Baysan Pamay’ı maalesef kaybettik. Üzüntümü ifade edecek kelimem yok” diyebildi. Nedim Saban “Her yıl ilk oyunumuzu mutlaka seyreden ve her sezon yüzlerce oyun seyreden, tiyatro oyunlarını listeleyen, seyircisine saygı göstermeyen tiyatrolara sinirlenen, tiyatro dostu” diye anlattı Baysan Bey’i. Cem Yiğit Üzümoğlu “Baysan Abim, seni her oyun çıkışında gördüğümde o ince uzun zarif bedenini kalabalıklar arasında seçebildiğimde, gülümseyen güzel vakur halinle sen, tiyatro aşığı özverili bir seyirci olarak tiyatroyu yapan bizlere en güzel örnek, en büyük destek oldun. Yattığın yer incitmesin” diyerek veda etti.
Emekli devlet memuru Baysan Bey’in denizci bir albay olduğu da çoğu kişi ölüm ilanından öğrendi. Hatta, tiyatro dünyasının paylaşımlarından anlaşıldı ki tiyatroyla ilişkisini sadece seyirci olmakla sınırlamamıştı Baysan Bey. Oyuncular Sendikası kurulduğunda ofislerine gitmiş “Sizler için ne yapabilirim” diye sormuş. Onların yaşadığı sorunları can kulağı ile dinlemiş, sonra da “Elbet biz seyircilerin de yapabileceği şeyler vardır” deyip Seyirciler Platformu’nun kurulmasına öncülük etmiş. 1 Mayıs’larda platform üyeleriyle sendikanın kortejinde yürümüş.
Amatör, profesyonel fark etmeden tiyatro dünyasını takip eden Baysan Bey, bazı tiyatroların destekçisi olarak da nam salmıştı. Birçok grubun sahnelediği her oyunu izlediğini yine paylaşımlardan öğrendik. Onur Ünsal, Zeynep Kaçar, Sermet Yeşil, Behzat Uygur, Tülin Özen, Tiyatro Kalemi, Bam İstanbul, BiTiyatro, Tiyatro Dergisi, Tiyatromuz Yaşasın İnisiyatifi, Tiyatro Boyalı Kuş, Pax Sahne, Tiyatro Kooperatifi, No Tiyatro, Tiyatro Kalemi, Gaca Tiyatro, Kadıköy Emek Tiyatrosu ve daha niceleri bugün gün boyu Baysan Bey andı.
Twitter hesabında “Tiyatroyu sever, tiyatro emekçilerini çok sever” yazıyor. Biraz paylaşımlarına bakınca 6 Şubat depremlerinde Adıyaman’daki İsias Otel’de hayatını kaybeden Kıbrıslı çocukların hayatını kaybetmelerine çok içerlediğini anlıyor insan. O çocuklar için ciğerinin yandığı belli, haftalar boyunca bu çocuklarla ilgili paylaşımlar yapıp adalet istemiş.
Baysan Bey geçen yıl eylül ayında Şişli Tiyatrosu’yla ilgili bir paylaşım yapıp “Tiyatro tarihinde köklü bir yere sahip olan Şişli Tiyatrosu 50. yılında yoluna daha güçlü devam edebilmek adına tüm izleyicilerini dayanışma oyununa davet ediyor” demiş. Arzu Pasajı’nda bulunan o Şişli Tiyatrosu yine bir eylül günü pasajın dışındaki ekrana Baysan Bey’in fotoğrafını koyarak saygısını sundu. İstanbul Şehir Tiyatroları, oyucularından biri vefat ettiğinde yaptığı duyuruyu bu sefer seyircisi Baysan Bey için yaptı.
Genelde sanatçılar vefat ettiğinde arkasından seyirciler yas tutar. Ama bu sefer tersi oldu. Tiyatro tutkunu bir seyirci öldü tiyatrocular yas tutmaya başladı. Tiyatrocu ve yazar Firuze Engin’in paylaşımı bu istisnai durumu açıklıyordu aslında: “Güle Güle Baysan Abi. Tiyatroyu bizlerden bile daha çok severdin. Varlığın hepimize değerli hissettiriyordu.”
🔴 Baysan Pamay için 22 Eylül Pazar günü saat 10.30’da Levent Kültür Merkezi’nde tören düzenlenecek. Afet Yolal Camii’ndeki öğle namazının ardından Zincirlikuyu’da toprağa verilecek.