Sinemada ‘Sultan Devrimi’

10 filmlik vizyon haftasının öne çıkan yapımı Altın Portakal'ın en iyisi olan ve el alem ne der baskısına meydan okuyan 'Mukadderat'. Sekiz yıl sonra tekrar seyirci karşısına çıkan 'Moana 2' ise çocuk seyircilere iyi bir macera vaat ediyor.

Olkan Özyurt

29 Kasım 2024

10Haber'i Google'da takip edin Takip Et

BÖYLE OLUR SULTAN DEVRİMİ

MUKADDERAT

Türk sinemasında iki ‘Sultan’ filmi var. İlki birçoğumuzun bildiği Türkan Şoray’ın başrolde oynadığı Yavuz Turgul’un senaryosunu yazdığı ve Kartal Tibet’in yönettiği 1978 yapımı olan film. Bir başına çocuklarını büyükmeye çalışan işçi bir kadının hikayesini anlatır. Sultan, hayatla mücadelesi bir yana bir de ‘el alem ne der’ diye tanımlanacak mahalle ve toplumsal baskıya direnir. İkinci ‘Sultan’ filmi 80’lerde video döneminde çekildiği için pek bilinmez. Belkıs Akkale’nin oynadığı Yavuz Yalınkılıç’ın yazıp yönettiği filmde köy yerinde bir kadının muhtar seçilmesi anlatılır. Ki feodal düzene karşı çıkarak yapar bunu Sultan.

Bu iki Sultan’ın yanına şimdi ‘Mukadderat’ filmindeki Nur Sürer’in oynadığı Sultan’ı da eklemek gerekiyor. O da diğer Sultan’lar gibi mücadeleci bir kişilik ve ‘el alem ne der’cilere karşı büyük bir mücedele girişiyor. Hem de bir kasabada.

Nadim Güç’ün yönettiği Erdi Işık’ın senaryosunu yazdığı film Sultan’ın kocasının vefatıyla açılıyor. Hemen çocuklarına haber veriyor. Herkes üzüntülü. Lakin Sultan cenaze sonrası çocuklarına evlenmek istediğini açıklıyor. Çocukları gibi seyirci olarak de şokta. Olacak iş mi? Sultan hep bir erkekle var olmuş bir kadın. Tek başına kalmaktan korkuyor. Ama el alemciler tabii ki devreye giriyor. Ama Sultan yaman bir kadın. Kimseye pabuç bırakmıyor. Sonra anlıyor ki aradığı dayanak kendisi. Böylece kasaba ahlakına karşı girişilen bir mücadelenin kahramanı oluyor…

61. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Film seçilen Nur Sürer’in de En İyi Kadın Oyuncu ödülünü aldığı film bu yılın öne çıkan Türk filmlerinden. Erdi Işık’ın kendi ailesinin öyküsünden ilham alarak yazdığı hikayede senaryo ile oyuncu performansları filmin taşıcıyı kolonları aslında. Işık’ın tıkır tıkır işleyen senaryosunda Nur Sürer başta olmak üzere, Osman Sonant, Aslıhan Gürbüz, Şerif Erol, Osman Alkaş şahane performanslar sergiliyor. Yönetmen Güç dizi kökenli bir yönetmen ki özellikle genel planlarda dizi estetiği hissediliyor. Ama oyunculardan iyi performans almayı bilen de bir tarafı da var Güç’ün. Sinemada biçimsel anlatının genel olarak hikayenin önüne geçtiği bir dönemde ‘Mukadderat’ biçim ve içerik dengesini seyirlik bir noktada kuruyor. Bu tercih de filmin elini güçlendiriyor açıkçası.

Türk sinemasında son yıllarda kadınları odağına alan pek çok film çekildiği düşünülse de tablonun pek de parlak olmadığını daha önce yazmıştım. ‘Mukadderat’ bir kadını odağına almasıyla kıymetli ama daha da önemlisi kahramanını orta yaş üstü bir kadından seçmesi. Üstelik bu kadın ne şehir ne de köy ahlakına daha fena olan kasaba ahlakına karşı mücadeleye girişiyor. Kendi gücünü keşfedip bu güçle yapılmaz denilen her şeyi yapıyor ve bir değişimin öncüsü oluyor.

SEKİZ YIL SONRA YENİ BİR MACERA

MOANA 2

2016’da vizyona giren ve çok sevilen animasyon ‘Moana’nın devam macerasının gelmemesi şaşırtıcı olurdu. Hatırlarsanız Moana, Antik Polenezya’da yaşayan bir kabilenin şefinin cesur kızıydı ve ilk macerada yarı tanrı Maui tarafından yapılan korkunç bir laneti sonlandırmak için bir maceraya girişmişti. Şimdi ise atalarından aldığı beklenmedik bir çağrı üzerine Okyanusya’nın uçsuz bucaksız denizlerine gidip tehlikeli bir maceraya yelken açıyor. Etkileyici bir macera özellikle de çocuk seyirciler için.

AH ŞU ÖNYARGILAR

BERABER

Mete Gümürhan’ı ‘Genç Pehlivanlar’ belgeseliyle tanımıştık. Çok da iyi bir belgeseldi. Gümürhan şimdi ilk uzun metrajı ‘Beraber’ ile karşımızda ve filmde Avrupa’dan İstanbul’a gelen bir gencin üzerinden günümüz İstanbul’una bakıyor. Rotterdam’da doğup büyümüş Zeki’nin, annesinin kaybı sonrası yaşadığı travma, babasının Türkiye’ye taşınma kararıyla perçinlenir. Serbest koşu (free run) sporuyla uğraşan Zeki, başta önyargılarla geldiği İstanbul’da, girdiği yeni arkadaş çevresi sayesinde, kendini eğlenceli ve özgür bir dünyada bulacaktır. Alihan Şahin, Hayat Van Eck, Mina Demirtaş, Lorin Merhart, Sinan Eroğlu’nun rol aldığı film İstanbul Film Festivali’nde gösterilmişti. Şimdi yine gösterimde.

BELKİ DE ZAMANDIR EVİMİZ

BURADA /Here

‘Geleceğe Dönüş’, ‘Forrest Gump’, ‘Mesaj’ gibi sinema klasiklerine imza atan Robert Zemeckis sinemanın olanaklarıyla seyirciyi şaşırtmayı seven bir yönetmen. ‘Burada’ filminde de şaşırtıyor bizi. Yapay zekanın imkanlarıyla ‘Forrest Gump’taki oyuncuları Tom Hanks, Robin Wright’ın 30 yıl önceki halini perdeye yansıtan bir hikayeyle karşımıza çıkıyor.

Richard Young’un satılığa çıkarılan evine yıllar sonra geri dönmesiyle başlıyor hikaye. Evinin her köşesine baktığında hayatından izler görüyor ve yaşadığı anlar her bir noktada yeniden canlanmaya başlıyor. Ancak eşi benzeri olmayan bu ev, sadece Richard Young’ın değil, kuşaklar boyunca pek çok kişinin hayatında iz bırakmış bir mekan. Bu evin anıları, geçmişten günümüze yüzyıllarca sürecek bir yolculuğun başlangıcı oluyor.

MUTFAKTA BİRİ Mİ VAR!

Mutfak / La Cocina

Manhattan’daki ‘The Grill’de öğle yemeği telaşı tam da zirvedeyken kasadan para kaybolduğu anlaşılır. Kayıtsız aşçıların hepsi zan altındayken Pedro baş şüphelidir. Hayalperest ve haşarı Pedro, Amerikalı garson Julia’ya aşıktır. Mekânın sahibi Rashid, Pedro’ya yasal olabilmesi için evraklarında yardımcı olacağına söz vermiştir. Ancak Julia hakkında ortaya çıkanlar herkesi şoke edecek, Pedro da bunun üzerine kentin bu en işlek mutfağının ocağını sonsuza dek söndürecektir.

Arnold Wesker’ın aynı adlı tiyatro oyunundan uyarlanan gastronomi çılgınlığı karşıtı ‘Mutfak’, lokantaların işlemesini ve midelerimizin dolmasını sağlayan o görünmeyen insanlara trajikomik bir övgü niteliğinde. Prömiyeri Berlin Film Festivali’nde yapılan ‘Mutfak’, ‘Gueros’ ve ‘Museo / Müze’nin yanı sıra ‘Narcos: Mexico’ dizisini de yöneten Alonzo Ruizpalacios’un son filmi. Bizde İstanbul Film Festivali’nde gösterilen yapım hem haftanın hem de yılın öne çıkan yapımlarından.