O ‘Avantürün Kraliçesi’ydi: İlk kadın yönetmenlerimizden Birsen Kaya veda etti
Sinemaya çok şey katmıştı: Üstün Karabol vefat etti
60'lı yıllardan beri sinemanın farklı alanlarında çalıştı. Kah sanatsal filmler ithal etti, kah sinema salonu işletmeciğili yaptı kah yapımcılık. Umut Sanat'ın kurucusu Üstün Karabol geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.
Üstün Karabol (sağ başta) 2008 SİYAD Töreni'nde. 1960’lardan beri Türkiye’de sinema dünyasının önemli aktörlerinden biriydi Üstün Karabol. Dün haberi geldi tedavi gördüğü hastane kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi. 30 Kuşağı’ndandı Karabol. İstanbul’da 1938’de doğmuştu. Yüksek Ticaret ve Eczacılık Fakültesi’nde okusa da sinemaya gönül vermişti. Sinemacılık Derneği’nin kurucuları arasındaydı ve bu dernekte uzun yıllar da çalıştı. 1968 yılında Türkiye’ye ilk sanatsal filmlerin ithalini yapmıştı.
O yıllarda Kadıköy Moda’da 1500 kişilik açık hava sinemasını işleten Karabol, burada Sinematek’in Seçtikleri, Yönetmenler Haftası gibi programlar düzenleyerek sinema kültürünün yaygınlaşması için uğraşmıştı.
1972’de Umut Sanat’ı kurdu. TRT’de TV programcılığı yaptı. Özel TV’ler açıldığındaysa kanalların yabancı film, dizi ve belgeseller almasını sağladı. 90’lı yıllarda yine 60’larda olduğu gibi yabancı film ithalatı yapmaya başladığı Umut Sanat olarak. Hem Avrupa filmlerini hem de Hollywood filmlerini Türkiye’ye getirdi. Türk sinemasının dibe vurduğu dönemdi o yıllar ve Karabol, Umut Sanat olarak, Mustafa Altıoklar’ın yönettiği ‘İstanbul Kanatlarımın Altında’ filminin yapımcılığını üstlendi. O yıllarda epey ilgi gören bu film, Türk filmi izlenmez algısının kırılmasına sağlayan yapımlardan biri oldu. Bu hamlesi sonrada pek çok yapımcıyı da cesaretlendirdi.
Üstün Karabol, Serdar Akar’ın yönettiği ‘Dar Alanda Kısa Paslaşmalar’ın yapımcısıydı.
2000’li yıllardaysa Serdar Akar’ın yönettiği Türk sinema tarihi içinde özel bir yere sahip olan ‘Dar Alanda Kısa Paslaşmalar’ın yapımcılığını üstlendi. Lakin 1997 yılında Türkiye’deki ilk ciddi anlamdaki animasyon firması olan Umut Animasyon’u kurması da animasyon sinemamız için dönüm noktalarından biridir.
2008 yılında Üstün Karabol’a, Sinema Yazarları Derneği (SİYAD) tarafından, 1960’lardan bu yana sinema sanatının Türkiye’deki gelişimi ve tanınması için harcadığı çabalar, özellikle Avrupa sinemasının ülkemizde ticari dolaşım ağına girmesi konusunda yaptığı katkılar, Türkiye’de bir türlü gelişemeyen animasyon sinemasının yol almasına verdiği destekler nedeniyle SİYAD Emek Ödülü verildi.
Feriye Lokantası’nın da eski sahibi olan 86 yaşındaki Üstün Karabol, 4 Şubat Pazar günü öğlen vakti Anadolu Hisarı Camisi’nde kılınacak cenaze namazının ardından aile kabristanında toprağa verilecek.
Oyunlar ve Bulmacalar