Türkiye’nin 2024 kitap röntgeni çekildi: Çocuklar ve gençler kitap okuyor, edebiyata ilgi artıyor, inanç kitapları düşüşte

Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu (YAYFED) her ay yayın dünyasının ne kadar kitap yayımlandığını adet olarak açıklar. Kitaplara verilen bandrol verileri baz alınır bu raporlarda. YAYFED, yıl sonuna doğru da yıllık bir raporu kamuoyuyla paylaşır. Aralık başında 2024 Ocak-Kasım arasında ne kadar kitap basıldığını da açıklar. Bu rapor bir anlamda yıllık okuma eğilimizi de gösterir. 2024’ün raporu da açıklandı.

Rapor bize bir iyi bir de kötü haber veriyor. Önce iyi haberden başlayalım. YAYFED’in rapora göre kasım itibariyle 2024 yılında basılan kitap adeti geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4 oranında arttı. 2023’te 375.6 milyon adet kitap basılırken 2024’te bu sayı 389.5 milyon oldu.

Yayın dünyasının üretim kapasitesinin arttığını gösteren bu sayılar elbet sevindirici. Bu artış bize rapordada belirtildiği gibi 2022 yılındaki ekonomik krizle birlikte yayın dünyasında yaşanan küçülmenin ardından kitap sektörünün son iki yılda istikrarlı bir büyüme trendi yakalandığı göstermekte.

Kurgu dışı kitaplarda yüzde 21’lik azalma var

Fakat raporun ayrıntılarına indiğimiz vakit, kurgu dışı kitaplar için geçmiş yıllara göre tablonun iç acıcı olmadığını görüyoruz. Araştırma, inceleme, anı, biyografi gibi kitapların dahil edildiği yetişkin kültür yayımları kategorisinde 2021’de adet olarak 83.4 milyon kitap yayımlanmıştı. 2022’de bu kategoride 69.6 milyon adet kitap basıldı. 2023’te bu sayı 56.4 milyona gerilemişti. 2024’te ise yüzde 21’lik bir gerileme ile 46.4 milyona düştü. Yani rakamlara bakıldığında araştırma, inceleme, anı gibi kitaplar 2021’den 2024’de neredeyse yarı yarıya düşmüş görünüyor. Bu düşüş bir eğilimi de gösteriyor. Türkiye’de bu tür kitaplara ilgi azalıyor.

Edebiyat kitaplarının ilgi devam ediyor

Roman, öykü, şiir gibi edebiyat kitaplarının dahil edildiği yetişkin yetişkin kurgu edebiyat yayımları kategorisinde farklı bir durum var. 2021 yılında bu kategoride adet olarak 29 milyon kitap basıldı. 2022’de bu sayı çok az bir düşüşle 28.5 milyona gerilemişti. Fakat 2023 yılında bu kategoride iyi bir yükseliş olduğu gözlemlendi. 2022’ye göre neredeyse iki katına çıkarak 52 milyon adet kitap yayımlandı. 2024’te ise 50.6 milyon adete geriledi kitap sayısı. Kötü haber geçen yıla göre yüzde 4 oranında gerileme var. İyi haber 2022 sonrası edebiyat kitaplarına olan ilgi devam ediyor.

Çocuk ve gençlik kitaplarında yüzde 21’lik artış var

İyi haberlerden biri de çocuk ve gençlerle ilgili. Çocuk ve gençlik kitaplarının yıldan yıla basımı artıyor. 2021’de 41.5 milyon adet, 2022’de 45.7 milyon adet çocuk ve gençlik kitapları basılmıştı. Bu kategoride 2024’te, 2023’e göre yüzde 21’lik artış oldu. Çocuk ve gençlik kitapları adet olarak 49 milyondan (2023), 59.7 milyona çıktı. Yani çocuklar ve gençler kitap okuyor!

İnanç kitaplarına ilgi düşüş eğiliminde

Her türlü dini kitapların yer aldığı inanç kitapları kategorisindeyse 2023’e göre yüzde 7 düşüş var. Geçen yıl 35.6 milyon adet bu kategoride kitap basılırken bu yıl 33.5 milyon adet kitap basılmış. Bu veri bize geçen yıldan bu yıla dini kitaplara yönelik ilginin azalma eğilimine girdiğini gösteriyor.

Yayın dünyasını kurtaransa eğitim kitapları. Eğitim Yayınları kategorisinde geçen yıla göre yüzde 10’luk artma var. Geçen yıl 168.8 milyon adet eğitim kitabı basılırken 2024’te basılan eğitim kitabı adet olarak 184.7 milyon oldu.

YAYFED’in raporu bize bunu söylüyor. Daha ayrıntılı değerlendirme yapmak içirse mesela edebiyat alanında hangi türlere eğilim var, çocuk ve gençlik kitaplarında hangi türde kitaplar ilgi odağı, bunları YAYFED’in aralık sonunda  öğreneceğiz. Çünkü ayrıntılı yıl sonu raporu yıl sonunda açıklanıyor.

🔴 Yazıda kullanılan sayılar YAYFED’in yılların Ocak-Kasım ayları arasındaki verilerini baz alarak kullanılmıştır. 

Türkiye’nin okuma alışkanlığının röntgeni çekildi