Rönesans tablosu Fransa’da laiklik tartışmalarını alevlendirdi
Vincent van Gogh’un ünlü tablosu ‘Yıldızlı Gece’, Paris’in sembol anıtı Eyfel Kulesi’nin açılışını hatırlatıyor olabilir. Sanat tarihçisi Prof. Dr. James Hall, Van Gogh'un 'yıldızlar, gökyüzü ve bulutlar için Eyfel’in açılışından ilham aldığı' iddiasında.
Sanat tarihçileri ressam Vincent van Gogh’un bir yamaç köyünün üzerinde selvi ağaçlarının tasvir edildiği ‘Yıldızlı Gece’ adlı eserinin ardındaki ilhamı ortaya çıkarabilmek için uzun süredir çaba sarfediyor. Van Gogh ünlü tablosunu Fransa’nın güneyindeki Saint-Rémy yakınlarındaki bir akıl hastanesinde yattığı dönemde resmetmişti.
Aynı zamanda Guardian gazetesinin sanat eleştirmeni olan Prof. Dr. James Hall, tablonun arkasındaki bu sis perdesini aralayacak bir teorisinin olduğunu öne sürdü. Gaurdian’da yer alan habere göre Prof. Dr. Hall, van Gogh’un ‘Yıldızlı Gece’ tablosu resmetmeye Eyfel Kulesi’nin açılışından kısa bir süre sonra başladığını hatırlatarak konunun tarihsel boyutunu ele aldı.
Hall, “Van Gogh için selvi ağacı, Expo 1889 Paris Fuarı’nın en önemli yapısı olan Eyfel Kulesi’ne doğal bir alternatif. Yıldızlı Gece, serginin açılışına damgasını vuran ışık gösterisinin kırsal ve kozmik bir karşılığı” dedi. Hall, Van Gogh’un Eyfel hakkındaki olası bakış açısını da şu şekilde özetledi: “Kule, Fransız teknolojik gücünün bir sembolü olarak abartılı bir şekilde pazarlandı ve piramitlerden bile daha etkileyiciydi. Van Gogh eski Mısır’ı idealize etti ve selvi ağacının bir dikilitaş kadar güzel ve orantılı olduğunu düşündü.”
Haziran 1889’da yani Eyfel Kulesi açıldıktan çok kısa bir süre sonra Van Gogh, abisi Theo’ya şöyle yazmıştı: “Selviler hala kafamı meşgul ediyor, onlarla ayçiçeklerinin tuvalleri gibi bir şeyler yapmak istiyorum çünkü henüz kimsenin onları gördüğüm gibi yapmamış olması beni şaşırtıyor. Çizgiler ve orantı açısından bir Mısır dikilitaşı gibi çok güzeller.”
‘Theo’ya Mektuplar’ kitabında da yer alan bu satırlar Southampton Üniversitesi’nden Prof. Dr. James Hall’ın teorisine temel oluşturmakta.
Eyfel Kulesi, Fransız Devrimi’nin yüzüncü yılına denk gelen 1889 senesinde açılmıştı. Expo 1889 Paris fuarının giriş kapısı olarak inşa edilen 330 metre yüksekliğindeki yapının Expo Paris sonrası yıkılması planlanmıştı. Günümüzde Champ de Mars Parkı olan arazide inşa edilen Expo 1889 binaları, Fransız devleti tarafından fuar sonrasında yıkılmış sadece Eyfel Kulesi korunmuştu. Fransa’nın ekonomi gelişmişliğini de yansıtan fuara aralarında Osmanlı’nın da yer aldığı pek çok devlet katılmış, kendi ülkelerine ait ürünleri sergilemişti.