Yaşayan en önemli filozoflardan Edgar Morin: Korkunç bir trajedi yaşıyoruz

Fransız Edgar Morin yaşayan en önemli filozoflardan biri. Yıkım nedir, işgal nedir, savaş nedir gayet iyi biliyor. Yaşadı çünkü. Kendisi 2. Dünya Savaşı’nda savaştı. Fransız ordusunda teğmendi. Nazi Almanyası Fransa’yı işgal edince Fransız Direniş Hareketi’ne katıldı.

1921’de Paris’te Edirne kökenli Sefarad bir ailede dünyaya gelen Morin 1989’a kadar Fransa Bilimsel Araştırma Kurumu’nda çalıştı. Akademide disiplinler arasındaki sınırların olmaması gerektiğini savunan görüşleriyle biliniyor. Zaten kendisi politika, görsel antropoloji, ekoloji, eğitim gibi farklı alanlara katkı sunan bir filozof.

103 yaşında ve dünyanın gidişatından hiç memnun değil. Yakın zamanda Le Monde için yazdığı bir yazıda savaşların, iklim krizinin ve otoriter rejimlerin yükselişinin artması karşısında “Muhtemel felâketlere doğru gidiyoruz” demişti.

Edgar Morin’in pandemi döneminde yaptığı bir söyleşi.

Morin yine bir yazı kaleme aldı. Bu sefer konu tamamen Gazze’de yaşananlar üzerine:

Dünyanın sessizliği korkunç bir trajedi

“Buna ‘Edgar’ın Gazze duası’ ya da ‘Gazze için dua’ demeyi düşünmüştüm. Ama üzerinde düşündükçe, aslında doğrusunun ‘Edgar’ın Batı için duası’ ya da daha iyisi ‘Edgar’ın hepimiz için duası’ olduğunu fark ettim.

Yüzyıllar boyunca dini ya da ırksal nedenlerle zulüm görmüş bir halkın torunlarını temsil edenlerin, Gazze’de yaşananları görmezden gelmeleri beni hem hayrete düşürdü hem de öfkelendirdi…

Bugün İsrail Devleti’nin karar vericileri olan insanların, bütün bir halkı sömürgeleştirmekle kalmayıp, kısmen topraklarından sürmeleri ve onları sonsuza dek kovmaya çalışmaları…

Ama aynı zamanda, 7 Ekim 2023 katliamından sonra, Gazze halkı üzerinde gerçek bir kitlesel katliama girişmek ve sivilleri, kadınları ve çocukları vurmaya aralıksız devam etmek…

Ve dünyanın sessizliğini görmek… İsrail’in koruyucusu Amerika Birleşik Devletleri’nin sessizliği, Arap devletlerinin (çoğunun) sessizliği, kültürün, insanlığın, insan haklarının savunucusu olduğunu iddia eden Avrupa devletlerinin sessizliği…

Korkunç bir trajedi yaşıyoruz ve bu şey karşısında ne kadar güçsüz olsak da… Ben diyorum ki: Tanıklık edin! Tanıklık etmeye devam edin. Çünkü somut olarak direnemediğimiz takdirde geriye kalan tek şey tanıklık etmektir.

Tanıklık Etmek! Zihnimizde direnelim. Kandırılmayalım, unutmayalım. Olaylarla yüzleşme cesaretine sahip olalım.”

Gazze’de can kaybı 25 bini geçti