Domuz böbreği nakledilen ilk insan ameliyattan iki ay sonra öldü

62 yaşındaki Richard Slayman, mart ayında Massachusetts Hastanesi’nde böbrek nakli için ameliyat masasına yattı. Slayman’ın ameliyatını özel kılan şey ilk kez bir domuzdan yaşayan insana böbrek nakli yapılmasıydı. Cerrahlar domuz böbreğinin en az iki yıl dayanacağına inanıyordu. Ancak hastane ve ailesi Slayman’ın cumartesi günü öldüğünü duyurdu.

Daha önce beyin ölümü gerçekleştirilmiş bir kişiye domuz böbreği nakledilmiş, iki kişiye de domuz kalbi nakledilmişti, ama Slayman domuz böbreği nakledilen ilk yaşayan insandı. Domuz kalbi nakledilen insanlar da ameliyattan birkaç ay sonra hayatını kaybetmişti.

Organ nakillerinde donör bulmak o kadar kolay bir iş olmadığı için bilim insanları hayvandan insana nakle yöneldi. Bu işleme tıpta ksenotransplantasyon deniyor. İşlemin gerçekleştirilebilmesi için domuzda insanlar için zararlı olabilecek genlerin değiştirilmesi ve insanda olan genlerden eklenmesi gerekiyor. Örneğin domuzdan yapılan kalp naklinde 10, domuz naklinde 69 değişiklik yapılması gerekmişti.

Şimdiye kadar ksenotransplantasyon yöntemiyle nakil olan neredeyse herkes hayatını kaybetti. Geriye bir tek iki hafta önce böbrek nakli olan 54 yaşındaki Lisa Pisano kaldı. Ksenotransplantasyonun önündeki en büyük engel alıcının bağışıklık sisteminin donör organı yabancı görüp ona saldırmaya başlaması. Ayrıca domuzlarda bulunan bir virüsün insana bulaşması da tehlike yaratıyor.

Henüz tam bir başarı sağlanamaması bu yöntemin yaygın bir şekilde kullanılmasını zorlaştırıyor. Mevcut koşullarda Gıda ve İlaç İdaresi insandan insana naklin uygun görülmediği durumlarda son çare olarak domuzdan insana nakle izin veriyor.

Örneğin Slayman 2018 yılında böbrek nakli olmuş ancak geçen yıl böbrek yetmezliği belirtileri gösterince tekrar diyalize girmek zorunda kalmıştı. Diyalizde komplikasyonlar ortaya çıkınca doktorları domuz böbreği nakli olmasına karar vermişti.

Slayman hastaneden taburcu olacağında doktorlar nakledilen böbreğin düzgün çalıştığını, idrar üretebildiğini, kandaki atıkları uzaklaştırdığını ve vücut sıvılarındaki dengeyi koruduğunu söylemişti. Slayman taburcu olurken “Bugün uzun zaman sonra hastaneden sahip olduğum en temiz sağlık raporlarından biriyle ayrılıyorum. Uzun yıllardır bunun hayalini kuruyordum. Yıllardır yaşam kalitemi etkileyen diyaliz yükünden kurtularak ailem, arkadaşlarım ve sevdiklerimle vakit geçirmeye yeniden başlayacağım için heyecanlıyım” demişti.

Slayman’ın ailesi yaptığı açıklamada “Ksenotransplantasyon için gösterdikleri çaba ailemize Rick ile yedi hafta daha vakit geçirme imkanı tanıdı. Bu süre oluşturduğumuz anılar aklımızda ve kalbimizde kalacak” dedi. Slayman’ın ameliyatına sıcak bakmasının sebebinin hayatta kalmak için nakle ihtiyaç duyan binlerce insana umut olmak olduğunu belirten aile “Rick amacına ulaştı. Onun umudu ve iyimserliği sonsuza kadar hayatta kalacak” diye konuştu.

Bir taşla iki kuş: 54 yaşındaki kadın domuz böbreği nakledilen ikinci kişi oldu

10’ca bilim arasından: Yaşayan bir insana ilk kez domuz böbreği nakledildi