Normalleşme konuşulurken… Putin ve Esad bir araya geldi
Normalleşme tartışmalarının gündemden düşmediği günlerde Suriye ile ilgili yeni bir gelişme oldu. Daha önce "arabuluculuk ederim" diyen CHP lideri Özel'in temas taleplerinin Şam yönetimi tarafından kabul edildiği belirtildi. Özel Şam'a gidecek.
Türkiye ve Suriye arasındaki siyasi ilişkiler 2011’de iç savaşın patlak vermesiyle gerilmişti. Türkiye’nin Suriye’de “muhalif gruplara” silah, eğitim ve para desteği verdiği iddia edilirken Beşar Esad yönetimi de PKK’nın Suriye’deki çatı örgütü YPG’nin ülkenin kuzeydoğusuna yerleşmesi için alan açmıştı. Bu gelişmeler “Kardeşim Esad” diye başlanan AK Parti dönemi Suriye politikalarını 2011’de “Zalim Esed” eksenine getirmişti. Geçen 13 yıldan sonra normalleşme tartışmaları da hiç olmadığı kadar gündemde. Gerek Şam’dan gerek Ankara’dan art arda mesajlar gelirken CHP de topa girdi.
Daha önce CHP Genel Başkanı Özgür Özel sığınmacı sorununun çözümü için Şam yönetimiyle görüşmeye hazır olduğunu, gerekirse Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad görüşmesi için aracılık yapabileceğini söylemişti. Bu çıkışın ardından Erdoğan “arabulucuya gerek yok” derken CHP Dış Politikadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İlhan Uzgel de partisinin 10 maddelik Suriye açıklamasıyla gündeme gelmişti. Son olarak, Şam temaslarıyla gündemden düşmeyen CHP’nin Genel Başkan Yardımcısı Burhanettin Bulut Özgür Özel’in Suriye’yi ziyaret ederek Beşar Esad ile görüşme isteğinin Şam yönetimi tarafından kabul edildiğini açıkladı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Bulut Halk TV’de Gözde Şeker’in sunduğu Yeni Bir Sabah programında Özel’in Suriye ziyaretini değerlendirdi. Bulut Suriye yönetiminin görüşme isteğini kabul ettiğini ve Özel’in Şam’a gideceğini duyurdu. Bulut Şam yönetimi ile temasa geçtiklerini belirterek ziyarete ilişkin olumlu yanıt aldıklarını belirtti ve şöyle dedi: “Görüşme niyetine ilişkin bu konuların çözümü, niyet ifadesi karşılık buldu. Bundan sonrası sadece şartların olgunlaşması; nerede görüşme hangi tarihte bunlar konuşulacak. Biz görüşme talebimizi ilettik Şam’dan da olumlu cevap geldi.”
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Erdoğan ile Esad arasında arabulucu olabileceğini söylemiş, “Önce Esad Türkiye ile masaya oturmaya ikna edilmeli. Ben Esad’ı masaya oturmaya ikna edebilirim. Yeter ki Erdoğan’ın böyle bir niyeti olsun. Erdoğan’ın son açıklamasından da görüyoruz ki bizim burada attığımız adımlar Erdoğan’ı da cesaretlendiriyor. Bu mesele Türkiye’nin en yakıcı sorunu, sığınmacı sorununu bizim öncelikli meselemiz” demişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da Özel’in açıklamalarıyla gündeme gelen “Suriye yönetimi ile ilişki kurulması” konusunda “İlişki kurulmaması için hiçbir sebep yok. Geçmişte, ailece görüşmelere varıncaya kadar Sayın Esed’le biz bu görüşmeleri yaptık. Yarın olmaz diye bir şey kesinlikle mümkün değil, yine olur” diyerek arabulucuya gerek olmadığı sinyali vermişti.
Türkiye ile Hollanda arasında oynanan 2024 Avrupa Şampiyonası çeyrek final maçını izlediği Almanya ziyaretinin ardından yurda dönerken uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, Beşar Esad’ın Türkiye ile ilişkileri düzeltmek için adım attığı anda karşılık vereceklerini söylemişti: “Biz davetimizi yapacağız. İnşallah bu davetle birlikte de Türkiye-Suriye ilişkilerini geçmişte olduğu gibi aynı noktaya getirelim istiyoruz. Davetimiz her an olabilir. Türkiye’de görüşme olması konusunda ise Sayın Putin’in yaklaşımları var. Irak Başbakanı’nın bu konuda yaklaşımları var. Biz her yerde arabuluculuktan bahsediyoruz da sınırımızdakiyle, komşumuzla niye olmasın?”
Suriye haber ajansı SANA Esad’ın 26 Haziran’da Rusya’nın Orta Doğu Özel Temsilcisi Alexander Lavrentiev ile yaptığı görüşmeye ilişkin haberinde iki yetkilinin Türkiye-Suriye sürecini de ele aldıklarını kaydetmişti. Haberde Esad’ın “Suriye-Türkiye ilişkisine ilişkin her türlü girişime açık olduğunu” söylediği vurgulanmıştı.