HÜDA PAR hezimete uğradı: Doğu illerinde DEM dominasyonu

2012 yılında siyaset sahnesine çıkan Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) İslamcı ideolojisi ve dini söylemleriyle kısa sürede özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde kendisine çok sayıda taraftar topladı. Köktendinci motiflerle yola çıkan ve “Kürtlerin İslami partisi” olma iddiasıyla hareket eden partinin sözcüsü Serkan Ramanlı geçen yıl 29 Mart’ta “Halkların Demokratik Partisi (HDP) ile benzerlikleriniz nedir?” sorusunu “Biz Kürt milliyetçisi bir parti değiliz. Biz her türlü milliyetçiliği ayakları altına almış bir partiyiz. Biz Müslümanız. Bize göre bütün Müslümanlar kardeştir” şeklinde yanıtlamıştı.

Kürt milliyetçiliğine karşı tavır takındığını söyleyen HÜDA PAR kuruluş amacını “İslami değerleri siyasette temsil etmek ve toplumsal meselelere İslami bir bakış açısıyla yaklaşmak” olarak tanımlıyor. “HDP’nin Kürtlerin yoğunluklu olduğu illerdeki karşıtı olarak tanımlanabilecek” partinin 2018-2021 döneminde genel başkanlığını yürüten İshak Sağlam “bölücülük ve yıkıcılık” olarak tanımladığı milliyetçiliğin Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışında da önemli bir etken olduğunu savunmuştu.

HÜDA PAR yerel seçimlere kendi logosu ve ismiyle katılma kararı almıştı. / Fotoğraf: AA

Özellikle Kürt Müslümanların kurduğu ve örgütlendiği bir siyasi parti çizgisini sürdüren HÜDA PAR parti programında ümmetçiliği benimsediğini, Kürt kimliği üzerinden Müslümanlık yapmayacağını belirtiyor. Kuruluş döneminde partiden yapılan açıklamada “Kürtçü,” “Türkçü,” “Kemalist” ve “Apoist” siyasi yaklaşımların kesin bir dille reddedildiği bilgisine yer verildi.

1990’larda işkence ve çeşitli cinayetlerle anılan Hizbullah’ı savunmasıyla da sık sık gündeme gelen HÜDA PAR’ın mevcut genel başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu Cumhuriyet’in ilk yıllarında ayaklanma örgütleyen Kürt isyancı Şeyh Said için de “Hem arif hem mücahid hem kâmil bir mürşid, hem şehid, hem ilmiyle amil bir alimdir” demişti. Yapıcıoğlu gündem olan başka bir röportajında da “Hizbullah bana göre terör örgütü değil” demişti.

HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu / Fotoğraf: AA

Kurulduğu 2012 yılından bu yana Hizbullah ile ilişkilendirilen HÜDA PAR aslında 2004 yılında kurulan Mustazaflarla Dayanışma Derneği’nin (Mustazaf-Der) siyaseten devamı niteliğinde. Bu dernek 2012 yılında “Hizbullah’ın devamı” olduğu gerekçesiyle kapatılmış, dernekteki isimler HÜDA PAR’da kendilerine yer bulmuştu. Genel Başkan Yapıcıoğlu Hizbullah ile bağlarına ilişkin tartışmalar basında yer alınca “Onlarca defa söyledim; biz Hizbullah’ın devamı falan değiliz, biz onun mirasçısı değiliz, biz başka bir örgütün de devamı ya da siyasi kolu değiliz” diye savunma yapmıştı.

LGBTİ+ haklarına karşıt tutumuyla bilinen parti aynı zamanda faizsiz ekonomi modelini ve anadilde eğitimi savunuyor. Parti ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın değiştirilemez ilk dört maddesini de değiştirme taraftarı. 7 Mart 2021 tarihinde yaptığı açıklamada İshak Sağlam “Beş darbeci general yazıyor (1982 Anayasası) biz de bunu ilah seviyesine çıkarıyoruz. Bunu eleştiremezsiniz, değiştiremezsiniz, değiştirilmesini teklif dahi edemezsiniz düşüncesi akla ve mantığa uygun değil” diye konuştu.

HÜDA PAR’ın seçim performansı

İlk olarak 2014’teki yerel seçimlerde sadece Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde boy gösteren HÜDA PAR toplam 10 kentte oy pusulalarında yer almıştı:

• Diyarbakır: %4,77
• Ağrı: %1,37
• Batman: % 7,80
• Bingöl: %3,06
• Bitlis: %5,58
• Mardin: %2
• Siirt: %1,16
• Şırnak: %2,32
• Van: %0,65
• Muş: %1,46

2015 ve 2019’daki yerel seçimlere katılmayan HÜDA PAR 2023 Genel Seçimleri’ne Cumhur İttifakı çatısı altında girerek tarihinde ilk kez parlamentoya vekil sokmayı başardı. Seçimlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı destekleme kararı alan partinin AK Parti listelerinden aday olan dört ismi meclise girmeyi başardı. AK Parti’nin İstanbul 3. Bölge’de 4. sıradan aday gösterdiği Genel Başkan Zekeriya Yapıcıoğlu milletvekili seçildi. Partiden meclise giren diğer isimler ise Gaziantep’te 6. sıradan aday gösterilen Genel Sekreter Şehzade Demir ve Mersin’de 4. sıradan aday gösterilen Diyarbakır İl Başkanı Faruk Dinç oldu. AK Parti’nin Batman’da 2. sıradan aday gösterdiği HÜDA PAR Sözcüsü Serkan Ramanlı da parlamentoya girdi.

Ancak bu başarı sadece genel seçimle sınırlı kaldı. Anadolu Ajansı’nın (AA) aktardığı kesin olmayan sonuçlara göre parti büyük umutlarla girdiği 2024 Yerel Seçimleri’nde adeta hezimete uğradı. En yüksek oyu yüzde 15,71 ile sözcü Ramanlı’nın aday gösterildiği Batman’da alan HÜDA PAR  beldeler dahil hiçbir yerel yönetim biriminde ipi göğüsleyemedi. 81 ilin 77’sinde aday gösteren parti birçok ilde yüzde hiç tercih edilmedi.

Türkiye genelindeki oylama sonuçlarına göre oyların yüzde 0,53’ünü alan HÜDA PAR’ın en yüksek oy aldığı 10 il ve DEM Parti’nin aynı illerdeki oy oranları şöyle:

• Batman: %15,71 (DEM: %64,50)
• Bingöl: %11.54 (DEM: %25,85)
• Diyarbakır: %7,35 (DEM: %63,90)
• Bitlis: %4,92 (DEM: %37,90)
• Muş: %4,15 (DEM: %41,30)
• Mardin: %2,94 (DEM: %56,39)
• Siirt: %2,24 (DEM: %50,02)
• Van: %1,86 (DEM: %55,48)
• Şırnak: %1,80 (DEM: %40,43)
• Şanlıurfa: %1,43 (%20,57)

HÜDA PAR kadınların korkusunu ‘ciddiye alıyor’: Demokratız, çarşafınızın rengine karışmayız

Okkan cinayetinin sanığı HÜDA PAR’dan aday

HÜDA PAR’dan üç büyük ilde AK Parti’ye destek kararı