NFL kariyerinden ‘Yüzyılın Davası’na: O.J. Simpson

Çekdar GİRASUN

O.J. Simpson futbolculuk döneminde San Francisco 49ers ve Buffalo Bills forması giydi. Kariyerini Buffalo Bills efsanesi olarak bitirdi. Emekli olduğunda NFL tarihinin en yüksek koşu yardı listesinde 2. sıradaydı. Daha sonra sporun en büyük unvanlarından Hall of Fame listesine girdi. Bills tarihinde sadece üç kişiye layık görülen Onur Duvarı’na ismini yazdırdı. Hâlâ bu sporun en iyi Running Back oyuncularından biri olarak anılıyor. 1979’da kariyerini noktaladıktan sonra da göz önünde kalmaya devam etti. NBC ve ABC kanallarında yayıncılık yaptı. Çeşitli hayır işlerinde ön planda bulunarak halkın sevgisini kazanmaya devam etti. Bu süreçte Naked Gun filminde detektif rolünü oynayarak popülaritesini arttırdı. Ancak bu imajı 1994’te yaşanan bir olayla zedelendi.  

Filmlere konu olan kovalamaca: O.J Simpson’ın çalkantılı süreci

Amerikan televizyonları, O.J.’in başından geçenleri işledi.

13 Haziran 1994’te Simpson’ın eski eşi Nicole Brown ve sevgilisi Ronald Goldman evinin bahçesinde bıçaklanmış bir şekilde ölü bulundu. Cinayetin bir önceki gece işlendiği öğrenildi.  O.J. hakkında olayın baş şüphelisi olarak yakalama kararı çıkarıldı. Ancak kendisinin evinde olduğunu, hatta Chicago’ya hareket edecek uçağına yetişmeye çalıştığını aktardı. Avukatı aracılığıyla 17 Haziran’da teslim olacağını bildirdi. Ama bildirdiği zamanda gitmedi. Arkasında bıraktığı intihar notu olarak düşünülen yazıyı avukatı kamuoyuyla paylaştı. Notta “Öncelikle Nicole’ün ölümüyle bir alakam yok. Benim için üzülmeyin, harika bir hayatım harika arkadaşlarım oldu. Bu kayıp insanı değil gerçek O.J.’yi hatırlayın” yazıyordu. Bunun üzerine polisler tarafından beyaz Ford Bronco aracıyla kovalanan O.J. Simpson bir anda ülkenin gündemine oturdu. Bu esnada başına silah tutan O.J. kendini öldürmekle tehdit etti. O sırada oynanan NBA finalleri 5. maçının yayını kesilip bu olay ekranlara verildi. Yaklaşık olarak 95 milyon izleyiciye ulaştığı tahmin edilen bu kovalama Shrek filminde dahi göndermelere konu oldu. Olay sonunda Simpson tutuklandı ve yargılanma süreci başladı. Kendisini aralarında Rob Kardashian’ın da bulunduğu Rüya Takım olarak nitelendirilen bir grup avukatın savunduğu dava süreci televizyonlardan canlı yayınlandı.  

Yüzyılın davası…

Robert Kardashian ve O.J. Simpson mahkemede.

Simpson’ın yargılanmasında jüri belirleme süreci 266 gün sürdü. Sonunda seçilen on iki jüri üyesinin onu siyahi insanlardan oluşuyordu.

Savcılığa göre Simpson Ford Bronco’suyla Brown’ın evine giderek aralarını düzeltmek istemiş, Brown bunu reddedince de kendini kaybedip onu öldürmüştü. Goldman daha sonra Brown’ın gözlüğünü geri vermek için olay yerine geldi. Arkada herhangi bir tanığın kalmaması için o da öldürüldü. Daha sonra Simpson Bronco’suna binip evine gitti. Orada kanlı giysilerini çıkardı, sırt çantasına koydu (çorapları ve eldiveni hariç), temiz olanları giydi ve limuzine doğru yola çıktı. Savcılığa göre Simpson havaalanında giysilerini ve cinayet silahını çıkarıp çöpe attıktan sonra sırt çantasını bavullarından birine koyarak uçağına doğru yola çıktı 

Los Angeles Bölgesi Baş Adli Tabibinin 14 Haziran 1995’te verdiği ifadede Brown’ın ölüm saatinin 22:00 ile 22:30 arasında olduğunun tahmin edildiğini söyledi. Davada tanık olan oyuncu Kato Kaelin’in 22 Mart 1995’te verdiği ifadede Simpson’ı en son o akşam 21:36’da gördüğünü söyledi. Simpson, limuzin şoförü Allan Park’ın ön kapıdaki dahili telefona cevap verdiği 10:54’e kadar bir daha görülmedi. Simpson’ın cinayetlerin işlendiği yaklaşık bir saat 18 dakika boyunca başka yerde olduğuna dair bir mazereti yoktu. Allan Park 28 Mart’ta verdiği ifadede cinayetlerin işlendiği gece Simpson’ın evine 10:25’te vardığını ve evin girişinde durduğunu söyledi Simpson’ın Bronco’su orada değildi.  

Park’ın ifadesi Simpson’ın evinde bulunan eldivenin yerini açıkladığı için önemliydi. Bronco’dan ön kapıya kadar olan kan izi kolayca anlaşılabilirdi ancak eldiven evin diğer tarafında bulundu. Park, “gölgeli bir figürün” önce ön kapıya yaklaştığını, ardından da eldivenin bulunduğu yere giden güney yürüyüş yoluna yöneldiğini söyledi. Savcılık, Simpson’ın cinayetleri işlemek için Bronco’sunu Brown’ın evine götürüp getirdiğine, Park’ın orada olduğunu gördüğüne ve ön kapıdan girme girişiminden vazgeçerek arka kapıdan girmeye çalıştığına inanıyordu. Güvenlik sisteminin arka girişten girmesine izin vermeyeceğini anlayınca panikledi ve Kaelin’in duyduğu sesleri çıkardı. Daha sonra eldiveni atmış, geri dönmüş ve ön kapıdan girmişti. Çapraz sorgu sırasında Park, şahsı teşhis edemediğini kabul etmiş ancak şahsın ön kapıdan girdiğini gördüğünü ve daha sonra Simpson’ın kapıyı açarak evde yalnız olduğunu söylediğini belirtmiştir. Park, Simpson’ın sol elinde herhangi bir kesik fark etmediğini kabul etmişti ancak “sağ elini sıktım, sol elini değil” diye ekledi.  

Cinayet davası mı, ırkçılık davası mı?

O.J. Simpson ve meşhur eldiven meselesi…

DNA bulguları sadece bununla kalmadı. Bronco’nun kapısında ve arabanın içinde; evinin arkasında bulunan kanlı bir eldivende; Simpson’ın yatak odasındaki bir çift çoraptaki kanda Simpson, Olay yerinde kurbanların yakınındaki kanlı ayak izlerinin yanındaki kan damlalarında Simpson’ın Goldman ve Brown’ın DNA’larına rastlandı. Ancak o dönem DNA kullanımının yeni olmasıyla birlikte bu bilgilere nasıl yaklaşılması gerektiği hakkında ortak bir yargıya varılamadı. 

Savunma ekibi, Simpson aleyhindeki DNA kanıtlarının, kanıt toplama aşamasında kriminalistlerin yanlış kullanımı nedeniyle “açığa çıktığını” ve “gerçek katil(ler)in” DNA’sının yüzde 100’ünün kanıt örneklerinden kaybolduğunu savundular. Bununla birlikte kanıtların daha sonra LAPD (Los Angeles Polis Departmanı) suç laboratuvarında kriminalist Collin Yamauchi tarafından “kirletilmiş” ve Simpson’ın referans şişesindeki DNA’sının tüm kanıtlara aktarıldığını ve kalan üç kanıtın da polis tarafından yerleştirilmiş olduğunu iddia ettiler. Savunma ayrıca cinayetlerin o gece saat 11:00 civarında gerçekleştiğini iddia ederek zaman çizelgesinin de gerçekliğini sorguladı.  

Simpson’ın avukatları bu iddialarını güçlendirmek için olayı farklı yöne çekmeye başladı. İddia ettiklerine göre soruşturmanın dedektiflerinden olan Mark Fuhrman eldiveni yatak odasına bilerek yerleştirmişti. Bunun motivasyonu olarak ise ırkçılıktan başka bir sebep sunulmadı. Fuhrman’ın daha önce ırkçı söylemler yüzünden ihtar aldığı ortaya çıkınca bu iddialar alevlendi.  

Davanın seyrini değiştiren olay ise mahkemede eldivenin denenme önerisi oldu. O.J. duruşmada denediği eldiven eline tam oturmadı. Savcılık Simpson’ın düzenli aldığı ilaçlarını almadığını öne sürdü. Bu durumda vücudunun belli bölgelerinde özellikle ellerinde şişme olduğunu ortaya koydular. Ancak savunma Simpson’ın ilaçlarını düzenli aldığını savundu. 

Bununla birlikte dava savunmanın başarılı stratejisi sayesinde ırkçılık davasına dönüşmüş oldu. Polislerin delillere yanlış yaklaşması, olayın baş dedektifinin geçmişte kullandığı ırkçı söylemler, arabada ve olay yerinden alınan kan örnekleri delileriyle oynanması ihtimali, eğitimsiz polislerin olay yerini yeterince güvene almaması ve yanlış bir şekilde kanıt toplaması soruşturmanın itibarını büyük ölçüde zedeledi. Bunların yarattığı şüpheler toplumun olaya bakışını, haliyle davanın sonucunu da etkiledi. Çoğunluğunu siyahilerin oluşturduğu jüri üyelerinin kararıyla O.J. Simpson suçsuz bulundu.  

Hep suçlu olarak kaldı

O.J.’in ismi basında hep yer aldı.

1997’de kurbanların aileleri O.J. Simpson’a manevi zararlar yüzünden dava açtı. Dava sonucunda O.J. Simpson’a 33,5 milyon dolar ceza verildi. Ama sonraki yıllarda bu cezanın çok az bir miktarı ödendi.  

2008’de bu sefer adam kaçırma ve silahlı soygun suçlarından 33 yıl hapis cezası aldı. 9 yıl yattıktan sonra şartlı tahliye edildi. 2021’de de tamamen beraat etti. O sıralarda boğuştuğu prostat kanserine en sonunda yenik düştü. 10 Nisan 2024 tarihinde hayatını kaybetti.  

Arkasında ABD tarihinin en ilginç ve en büyük davalarından birini bıraktı Simpson. Popüler kültürde uzun süre varlığını korudu. Bu dava üzerine çeşitli belgeseller çekildi. Birçok film ve dizide gönderme olarak yer edindi. Bunlar arasında en popüler olan American Crime Story: The People vs. O.J. Simpson isimli belgesel dizisi bu tartışmaları bir süreliğine tekrar alevlendirdi. Simpson hiçbir zaman suçu kabul etmedi. Ölmeden önce çocuklarına ve çevresine bu konuda bir şey söylememeleri için sözleşme imzalattığı iddiaları bile var. Birçok insana göre hep suçlu olarak anıldı ve anılacak O.J. Simpson. Bir zamanların gözde ve çok sevilen eski NFL oyuncusu imajından eser kalmadı. Artık kendisinden geriye bıraktığı en büyük miras bu dava oldu.