Olimpiyat Komitesi’nden Imane Khelif açıklaması: Oyun oynanırken kural değişmez

Paris Olimpiyat Oyunları’nda kadınlar 66 kilo son 16 turunda İtalyan boksör Angela Carini ile Imane Khelif karşılaşmıştı. Carini, aldığı sert darbelerin ardından maçın 46. saniyesinde oyundan çekildi. 2023 Dünya Boks Şampiyonası’ndan ‘cinsiyet uygunluk testleri de dahil olmak üzere’ çeşitli testleri geçemeyen Cezayirli sporcunun yarı finalde milli boksör Busenaz Sürmeneli ile karşılaşma olasılığı bulunuyor. İki sporcu çeyrek final maçlarını kazanırsa finale çıkmak için ringe çıkacak. Ancak Imane Khelif’in durumu tüm dünyada tartışma konusu olmaya devam ediyor.

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) sözcüsü Mark Adams, komitenin günlük basın toplantısında, İtalyan boksör Carini’nin Imane Khelif’in karşısına çıktığı maça ilişkin açıklamalarda bulundu. Adams, bir gazetecinin, “Söz konusu iki boksör (Khelif ve Tayvanlı Lin Yu Ting) hakkında basındaki olumsuz haberlere nasıl son vereceksiniz? Aynı zamanda bu spor dalında yarışan diğer boksörlere yönelik haksız muameleye nasıl son vereceksiniz?” sorusuna IOC’nin yaptığı açıklamayı okuyarak yanıt verdi. Söz konusu açıklamada şöyle denilmişti: “Paris 2024 Olimpiyat Oyunları boks turnuvasına katılan tüm sporcular, müsabakaların uygunluk ve giriş düzenlemelerinin yanı sıra Paris 2024 Boks Birimi (PBU) tarafından belirlenen tüm geçerli tıbbi düzenlemelere uyarlar. Önceki olimpik boks müsabakalarında olduğu gibi, sporcuların cinsiyeti ve yaşı pasaportlarına göre belirlenmektedir. İki sporcu, 2023’teki (Uluslararası Boks Birliği) IBA Dünya Şampiyonasının sonlarına doğru, herhangi bir yasal süreç olmaksızın aniden diskalifiye edildiler. Bu iki sporcuya yönelik mevcut saldırı, özellikle de bu sporcuların uzun yıllardır üst düzey müsabakalarda yarıştıkları göz önünde bulundurulduğunda, herhangi bir uygun prosedür olmaksızın alınan bu keyfi karara dayanmaktadır. Böyle bir yaklaşım iyi yönetişime aykırıdır. Uygunluk kuralları müsabakalar devam ederken değiştirilmemeli ve herhangi bir kural değişikliği uygun süreçleri takip etmeli ve bilimsel kanıtlara dayanmalıdır.”

La boxeadora Angela Carini abandona los Juegos Olímpicos tras enfrentarse a Imane Khelif. El combate duró 47 segundos.

La Asociación Internacional de Boxeo descalificó a Khelif el año pasado por tener los cromosomas XY. Las mujeres tienen dos cromosomas X. pic.twitter.com/hgvNkEAreg

— Vloonk (@vloonk) August 1, 2024

‘Maç devam ederken kural değişmez’

Adams, açıklamayı okumasının ardından soruya verdiği yanıtta, “Sanırım herkes bir maç sırasında kuralların değiştirilmeyeceği konusunda hemfikirdir. Maç devam ederken kimse kuralları değiştirmemelidir” dedi. Herkesin yarışma kurallarından emin olması gerektiğini vurgulayan Adams, sözlerini şöyle sürdürdü: “Konuyu daha geniş şekilde ele alacak olursak, bu konuda hâlâ ne bilimsel ne de siyasi bir fikir birliği var. Bu siyah-beyaz bir mesele değil. IOC olarak böyle bir çözümü, böyle bir fikir birliğini duymayı çok isteriz ve ortak bir anlayışa varılması halinde bu konuda ilk harekete geçen biz olacağız. Ancak, dediğimiz gibi henüz böyle bir durum söz konusu değil.”

Bir diğer gazetecinin de IOC tarafından yapılan açıklamada, İtalyan boksör Carini’nin çektiği acı ve yaralara hiçbir atıfta bulunulmamasını sorması üzerine Adams, “Tabii ki hiçbir sporcunun sakatlanmasını istemeyiz ve tabii ki sizin anlattığınız bu sakatlık ve diğerleri de aynı şekilde. Umarız iyi ve tam bir iyileşme gösterir” dedi. Adams, İtalyan sporcuya acil şifalar diledi.

Olimpiyatta ‘interseks boksör’ krizi: Ringde kadınları döven Cezayirli erkek mi, kadın mı?

‘Utanç verici cinsiyet testleri 1999’da son buldu’

Adams, “Her insanın ayrımcılığa uğramadan yarışmaya katılma hakkı olduğunu söylüyorsunuz. Peki kromozomal yapıyı bilmediğine inanan kadınlara ne diyorsunuz?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Cinsiyet testlerine gelince, bu testler hafızamda kaldığı kadarıyla 1999’da son bulmuştu. Herkesin hemfikir olduğu bir cinsiyet testi olsa ve herkes kriterleri kabul etse bile ne sporcu ne siyasi ne de bilimsel camiada kimsenin bazı sahnelere geri dönüldüğünü görmek istediğini sanmıyorum ve gençliğinde cinsiyet testine tabi tutulan bazı sporcuları tanıyorum. Oldukça utanç vericiydi ve neyse ki bu geride kaldı.”

IOC Sözcüsü Mark Adams, interseks sporcular konusunda bilimsel ya da siyasi bir fikir birliği olmadığını söyledi.

Adams, bu konu hakkında herkesin kendisinden basit açıklama beklendiğini ancak bunun mümkün olmadığını vurgulayarak konuşmasına şöyle devam etti: “Herkes bunu nasıl belirleyebileceğimize dair siyah-beyaz açıklama istiyor. Bu açıklama ne bilim camiasında ne de başka bir yerde mevcut değil. Daha önce de söylediğim gibi, eğer bir konsensüs bulabilirsek ve konsensüs için çalışacağız. Bunu uygulamak için kesinlikle çalışacağız. Açıkçası, bu oyunlarda böyle bir şey olmayacak. Fakat sanırım bu tüm spor dalları için geçerli bir soru ve bu soruya çözümü olan herkesi dinlemeye açığız.”

‘Bu bir transseksüel vakası değil’

Adams, Khelif’in 2023’te Yeni Delhi’de düzenlenen Kadınlar Dünya Boks Şampiyonası’ndan yüksek testosteron seviyesi nedeniyle diskalifiye edildiğine ilişkin bilginin sporcunun Olimpiyat profilinden çıkarılması hakkındaki soruya da yanıt verdi. Mark Adams, “Bu konuda kesin bir bilgiye sahip değiliz. Bu, Genel Sekreter tarafından aniden alınmış keyfi bir karardı ve sonrasında bir uzlaşma sağlandı. Ardından, daha önce yapılmış sonuçlar ve testlere dayandılar, fakat bu bilgiye sahip değiliz” dedi. Her zaman bir sporcunun cinsiyeti hakkında sorular olduğunu ancak bu soruya yanıt vermenin görevleri olmadığını vurgulayan Adams, müsabakalara uygunluk kriterleri kapsamında IOC’nin, sporcuların pasaportundaki cinsiyeti tanıdığını anlattı.

Olimpiyat aşkından gerçek aşka: Evlendiler

Adams, sözlerini şöyle sürdürdü: “Dolayısıyla, bu özel konudaki uygunluk, ulusal belgelerinde, pasaportlarında kadın olarak görünüp görünmedikleridir. Tekrar belirtmek gerekirse, Cezayirli boksör kadın olarak doğdu, kadın olarak kaydedildi, hayatını kadın olarak yaşadı, kadın olarak boks yaptı ve kadın pasaportuna sahip. Bu bir transseksüel vakası değil. Bunu söylemediğinizi biliyorum ancak bir şekilde bunun bir kadınla dövüşen bir erkek olduğu yönünde bazı kafa karışıklıkları var. Böyle bir durum söz konusu değil. Bilimsel olarak bu konuda fikir birliği var. Bu bir kadınla dövüşen bir erkek değil ve bence bunu anlamamız gerekiyor.”

Adams, kadın sporculara testosteron testi yaptırmadıklarını belirterek, bazı kadınların testosteron seviyesinin erkeklerinkini de geçebileceğini ileri sürdü.