Heimlich manevrası

Aslında gülünecek bir konu değil ama, ne yapayım ben 1990’lı yıllarda onun yüzünden mizah yazmaya başladığımdan boğazına yiyecek veya başka madde kaçtığı için boğulma aşamasına gelen insanların kurtarılmasını sağlayan Heimlich manevrası Woody Allen’ın mizah yazılarında daima mizahın alanı olarak ele alınırdı, şu anda ben de usta ile aynı  ruh halindeyim.

***

aslında bu konu tatsız bir olayla, spiker Cansu Canan Özgen’in bir tartışma programında canlı yayında atıştırdığı bir yiyeceğin boğazına kaçmasıyla gündemime geldi. gözümüzün önünde adım adım boğulmaya giden Özgen o an stüdyoda Heimlich manevrasını uygulamayı bilen Oda Tv editörü Can Özçelik’in bulunmasıyla kurtuldu. 

***

Getting Even, Without Feathers ve Side Effects adlı mizah yazılarını topladığı kitapları olan yönetmen Woody Allen’ın soyutlama düzeyi yüksek absürt bir mizah anlayışı vardır.

örneğin ‘öldükten sonra yaşam olduğuna inanmıyorum ama yine de ne olur olmaz yanıma temiz iç çamaşırı alacağım’ türünden şeyler söyler hep.

***

New Yorker dergisinde 9 Haziran 1980’de yayınlanan ‘A Giant Step for Mankind’ adlı makalesinde Allen, Heimlich manevrasını konu alır. mizahçının kurguladığı dünyada bu manevranın icat edilmesine kadar giden süreçte neler olduğu yine absürt mizah ile anlatılır. Örneğin laboratuvar deneyinde bilim insanı farenin boğazına bir madde koyup onun boğulmaya başlamasına neden olur, sonra da fareyi kuyruğundan tutup birkaç defa yere vurunca boğazından o madde fırlayıp çıkar. Allen’a göre güya bilim dünyası bu fare ile yapılan deneyi gerçek yaşamda insanlara nasıl uyarlarız diye düşünmeye başlamış ve sonunda boğulmakta olan kişiye uygulanması gereken Heimlich manevrası bulunmuş.

***

Bu manevrada boğulmakta olan kişinin arkasına geçip arkadan sıkıca sarılıp kollarınızı doladıktan sonra göğüs kafesinin ortasına elinizi yumruk yapıp sıkıca bastırıyorsunuz ve birkaç kez bastırdığınızda boğaza kaçmış madde ağızdan fırlayıp çıkıyor.

***

dedim ya bu hayati işlem Woody açısından daima mizah malzemesi yapılmıştır. ama onun yaşadığı  bir olay var ki o olaydan sonra Woody’nin bile bu manevrayı bir mizah malzemesi olarak görebildiğini söyleyebilmek bence mümkün değil.

***

bir gün Woody Allen arkadaşı Andrew Stein ile Manhattan’da bir restoranda yemek yerken Stein domuz etinin boğazına kaçmasıyla boğulmaya başlamış. Woody Allen hemen harekete geçip adamın boğazındaki eti Heimlich manevrası sayesinde çıkarmış.

***

bu manevrayı yaptığında Allen 87 yaşındaydı yani bunu öğrenmenin ve gerektiğinde uygulamanın yaşı yok, özelikle servis sektöründe çalışan bütün insanların bunu öğrenmelerini tavsiye ediyorum.