Astro fizikçilerin aklını başından alan dev çarpışma

Bilim Teknoloji 16 Şubat 2023
Bu haber 1 yıl önce yayınlandı

 

Nötron yıldızları bu evrendeki en ilginç objelerin başında geliyor. Bunlar yakıtı tükenip süper nova olarak patlamış ama patlama sonrasında da yeterli kütlesi olmadığı için bir kara deliğe dönüşememiş olan son derece küçük ama yoğun objeler. İçinde bizim güneşimizden daha fazla kütle barındırıyor ama çapı sadece 12 kilometre. Kendi ekseni etrafında o kadar hızla dönüyor ve o kadar büyük bir kütleye sahip ki neredeyse kusursuz bir küre. 2017 yılında müthiş bir buluş yapıldı; önce kütle çekimi gözlemcisi LIGO ve VIRGO iki nötron yıldızının çarpıştığını saptadı, arkasından da normal teleskoplar gökyüzüne çevrildi ve tarihte ilk kez iki nötron yıldızının çarpışması gözlenmiş oldu. Şimdi astro fizikçiler 5 yıl önceki bu gözlemin bütün verisini gözden geçirdikten sonra bilimsel makalelerini yazdılar. Patlamaya “kilonova” adı verilmiş. Patlama sırasında kısa süreliğine (4 gün kadar) küre şeklinde dev bir manyetik alan ortaya çıkmış, iki nötr on yıldızı önce tek bir nötron yıldızı oluşturmuş, hemen ardından da bir kara deliğe dönüşmüş. Patlama nedeniyle uzaya altın, platin, uranyum gibi çok miktarda ağır atom saçılmış.

10Haber bültenine üye olun, gündem özeti her sabah mailinize gelsin.