Ramazanda zamsız et vaadi: İstanbul’da et fiyatları sabitlendi

İstanbul Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği (İstanbul PERDER), Tarım ve Orman Bakanlığı ile Et ve Süt Kurumu yetkilileriyle yaptıkları çalışmalar sonucunda, ramazan ayı boyunca bazı et ürünlerinin fiyatlarını sabitleme kararı aldıklarını duyurdu.

Bünyesinde 44 üye ve 2 bin 140 mağaza bulunan İstanbul PERDER tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Son dönemde kırmızı et fiyatlarındaki olağanüstü artışlara istinaden, Tarım ve Orman Bakanlığı, Et ve Süt Kurumu (ESK) yetkilileriyle yaptığımız çalışmalar sonucunda, Ramazan ayı boyunca bazı et ürünlerinin fiyatlarını sabitleme kararı aldık. Bu çerçevede, kasap reyonu olan, kampanyaya dahil üyelerimizle 20 Mart 2023 tarihinden itibaren, dana kıymalık etin kilogram fiyatını 190 TL’den, dana kuşbaşının kilogram fiyatını ise 210 TL olarak üyelerimize tavsiye fiyatlarından satış yapılması önerilmiştir. Bu uygulamamızı Ramazan ayı sonrasında da devam ettirmeyi planlanmaktayız. Kamuoyuna saygı ile duyurur, hayırlı ramazanlar dileriz.”

Et ithalatı başladı ancak ucuzluk ramazana yetişmeyecek

İstanbul PERDER’in açıklaması ESK’nin canlı hayvan ve karkas et ithalatında düğmeye basmasıyla eş zamanlı oldu. Kurum geçtiğimiz haftalarda Macaristan, Romanya ve Uruguay’dan canlı hayvan, Polonya ve Bosna Hersek’ten ise karkas et ile kemiksiz et ithalatına yönelik sözleşmeler yaptı. Ancak yapılan sözleşmelerin yetersiz olmasından dolayı ithalat arayışını sürdüren ESK, son bilgilere göre Güney Amerika ve Romanya’dan canlı hayvan ithalatı için yeni sözleşmeler imzalarken, Sırbistan ve Polonya’dan ise karkas et ithalatına yönelik firmalarla bağlantılar yaptı. Sektör yetkilileri, karkas etin ve canla hayvanların Türkiye’ye geçen haftadan itibaren giriş yaptığını belirtiyor.
Organize perakende alanının önemli isimlerinden birinin adının açıklanmasını istemeyen üst düzey yöneticisi ithalatla üreticinin fiyat baskısını azaltmanın hedeflendiğini öne sürüyor. Beklenti üreticinin ithalat nedeniyle fiyat artıramaması ya da en azından son bir yıldaki kadar artırmasının önüne geçmek. Son dönemde üreticinin fiyatları yüksek oranda artırdığını öne süren yönetici şunları söylüyor:
“Süt Konseyi geçtiğimiz yıllarda süt alım fiyatını düşük tuttu. Üretici de maliyetin altında satış yapmamak için süt hayvanlarını kesti. Piyasada bir arz fazlası oldu. Zaten baktığımızda et fiyatlarındaki artışın enflasyonun altında olduğu görülüyor. Son dönemde ise arz talebe yetişemediği için hızlı bir artış oldu. Perakendeci de pahalı aldığı eti yine pahalı satıyor. İthalatla ucuz et ve hayvan girişi olursa, üreticinin fiyatları az artıracağı beklentisi var. Bu da fiyat artışını bir süre de olsa önleyebilir ya da hızını kesebilir.”

Et ve Süt Kurumu kaça alıyor?

Devletin bu alanda piyasayı düzenlemekle görevlendirdiği ESK’nin alış fiyatları da düşük değil. Kurumun web sitesindeki 13 Mart 2023 tarihli fiyat listesine göre ESK I. kalite tosunun kilosunu 135-140, II. kalite erkek manda, düve ve tosunun kilosunu 132, III. kalite büyükbaş hayvanların kilosunu da 103-126 TL’den alıyor. Buna çeşitli masrafların ve perakendeci karının da eklenmesi durumunda kıyma ve kuşbaşında bile 200 TL’nin hayli üzerine çıkan bugünkü rahatsız edici fiyatlara ulaşılıyor.
Ramazan süresince fiyatın sabit kalabilmesi için ithal edilen etin ve hayvanın maliyetinin bugünkü altında olması gerekiyor. Böyle bir açıklamanın yapılmış olması da söz konusu ülkelerden ucuz et bulunduğu anlamına geliyor. Ancak bunun sürdürülebilirliği de önemli. Daha önce yıllarda yapılan karkas et ve canlı hayvan ithalatı geçici bir rahatlık sağlamış ardından fiyatlar üreticinin de piyasadan çekilmesi nedeniyle daha hızlı artmıştı.

Yaptırım uygulanacak mı?

İstanbul PERDER’in açıklamasında kampanyaya dahil üyelere tavsiye edilen fiyattan satış yapmalarının önerildiği belirtiliyor. Bu ifade de akıllara kampanyaya kaç üyenin katılacağı, tavsiye edilen fiyatın üzerine çıkılması durumunda üyelere bir yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı sorularını getiriyor. Ayrıca ithal edilecek karkas et ve canlı hayvan miktarının da “kayda değer” bir miktar olmaması durumunda sabitleme hedefine ulaşılmasının mümkün olmadığı da söylenenler arasında.