Baskılar artıyor, bakan Şimşek’in işi zorlaşıyor
Cumhurbaşkanlığında 2. tur, Meclis’te Cumhur İttifakı
Sonuçları Türkiye ve dünyada merakla beklenen seçimler yapıldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan kıl payıyla yüzde 50'nin altında, yüzde 49,25 oyda kaldı ve seçim ikinci tura kaldı. Cumhur İttifakı milletvekili seçiminde oy kaybına uğrasa da Meclis'te çoğunluğu elde etti.
Anka haber ajansının derlediği verilere göre şu anda Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalıyor gibi gözüküyor. Resmin üzerine tıklayarak 10Haber’in ayrıntılı seçim sonuçları sayfasına gidebilirsiniz.
Türkiye, sonuçları bütün dünyada da merakla beklenen Cumhurbaşkanı ve Meclis seçimlerini yaptı. Cumhurbaşkanlığı seçimi, henüz kesin olmayan sonuçlara göre ikinci tura kaldı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ‘kıl payı’ denebilecek bir farkla, seçimi kazanmayı gerektiren yüzde 50 + 1 oyun gerisinde kaldı; 26 milyon 50 bin 578 oyla yüzde 49,25’te kaldı. Oy sayımı henüz tamamlanmadığı ve seçim sonucuna olası itirazlar da dikkate alındığında, matematiksel olarak hala Tayyip Erdoğan’ın seçimi birinci turda kazanma ihtimali var. Rakibi, Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ise gece boyunca seçimi kazandığını öne süren açıklamalara rağmen Erdoğan’dan 2 milyondan fazla eksik oy, yani 23 milyon 827 bin 319 oy alıp yüzde 45,05 oranında kaldı. Gece açıklamalar yapan hem Tayyip Erdoğan hem Kemal Kılıçdaroğlu ikinci tur ihtimalini göz önüne aldılar. Her iki aday da ikinci turda kendisinin kazanacağını öne sürdü.
Milletvekili genel seçimlerinde ise Ak Parti, MHP, Yeniden Refah, BBP ve HüdaPar gibi partilerden oluşan Cumhur İttifakı, 2018 seçimine göre oy kaybına uğrayıp toplam yüzde 49,34 oy alsa da Meclis’te 324 milletvekiliyle çoğunluğu elde etti. CHP, İyi Parti, Saadet Partisi, Deva, Gelecek ve Demokrat Parti’den oluşan ama seçime CHP ve İyi Parti listesiyle giren Millet İttifakı ise toplamda yüzde 35,59 oy alabildi ve toplam 212 milletvekilini Meclis’e sokabildi. Seçime katılan ve barajı aşan üçüncü ittifak olan Emek ve Özgürlük İttifakı da 2018 seçiminde aldığı yüzde 11,70’lik oya göre oy kaybetti, yüzde 10,35 aldı. İttifak seçime Yeşil Sol Parti ve TİP listeleriyle girdi, toplamda 66 milletvekili çıkardı. Bu ittifak 2018’de de 67 milletvekiline sahipti.
Olaysız seçim
Seçim, bazı ufak tefek olaylar dışında genel olarak olaysız geçti. Sayım aşamasında bazı aksamalar oldu, kimi il ve ilçelerde seçim kurullarının önünde oy torbalarıyla uzun kuyruklar oluştu ama genel olarak seçim gecesi hile veya usulsüzlük iddialarının en az yaşandığı seçimlerden biri oldu. Seçime katılım yurt içinde bir kez daha yüzde 88’in üzerinde gerçekleşti. Bu seçimde genel olarak yurt dışı katılımda da artış var ama katılım oranı yüzde 50’yi biraz geçiyor gibi.
Oyların sayılmasındaki aksaklık ve gecikme, seçim gecesi birkaç saatliğine hararetli siyasi tartışmalara neden oldu. Seçime ilişkin yayın yasaklarının erken bir saatte, 18.30’da kaldırılmasının ardından açıklanmaya başlayan ilk rakamlarda Tayyip Erdoğan yüzde 67’ye varan bir oy oranında gözüküyordu ve bu durum CHP ile genel olarak muhalefette büyük bir hayal kırıklığına neden oldu.
‘Seçimi çalacaklar’ tartışması
Üstelik televizyonlar seçim verilerini iki ayrı kaynaktan, Anadolu Ajansı ve ANKA ajansından alıyordu, bu iki ajansın verileri arasında da ciddi fark vardı. Bu farklı rakamlara gecenin başında CHP’nin kendi içinde kurduğu seçim izleme sisteminin rakamları da eklendi. CHP, ıslak imzalı tutanaklara dayalı olduğunu söyleyerek açıkladığı rakamlarda bir ara Kemal Kılıçdaroğlu, Tayyip Erdoğan’ın bir hayli önünde gözüküyordu.
Bunun üzerine hem bazı TV’lerdeki yorumcular hem de CHP’nin kendisi bir komplo iddiasını dile getirmeye başladı. Kimi TV yorumcularına göre Tayyip Erdoğan, Anadolu Ajansı’na talimat vermiş, ‘Ben açıklama yapana kadar yüzde 10 farkı koruyun’ demişti. O yüzden AA’nın rakamları geriden geliyordu ve Tayyip Erdoğan ‘seçimi çalmaya’ çalışıyordu.
Seçimi çalma bölümünü değil ama AA’nın ‘algı operasyonu’ yaptığını CHP de ileri sürdü. CHP seçim koordinasyon merkezinde sonuçları izleyen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş gece boyunca sık sık açıklamalar yaparak AA’ya itibar edilmemesini, CHP’nin önde olduğu sandıkların henüz sisteme girmediğini, Ak Parti’nin çok sayıda sandığa itirazda bulunarak sonuçların gelmesini geciktirmeye çalıştığını öne sürdü. Onların bu iddialarına Ak Parti sık sık cevap verdi, normalin ötesinde itirazları olmadığını, esas itirazları için salı gününe hazırlandıklarını duyurdu.
Gece bir ara Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ‘Öndeyim’ yazan bir tweet attı. Kılıçdaroğlu daha geç saatlerde kameraların karşısına geçerek sandıklarda sayımın henüz tamamlanmadığını, kendisinin kazanma ümidini koruduğunu söyledi.
Öndeyiz.
— Kemal Kılıçdaroğlu (@kilicdarogluk) May 14, 2023
Bu arada kimi il ve ilçelerden seçim kurullarının önünden uzun kuyruk fotoğrafları gelmeye başladı. Kuyruklarda oy çuvalları ve birleştirme tutanaklarını ilçe seçim kurullarına teslim etmeye çalışan insanlar görünüyordu.
Ancak saatler ilerledikçe sisteme oy girişi hızlandı, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener, “Saat 02.25 itibariyle toplam sandıklarda açılma oranı yüzde 91.93 olup, yurt içi sandıklarda açılma oranı yüzde 94.68, yurt dışı sandıklarda açılma oranı ise yüzde 36.85’tir. Bu verilere göre sayın Recep Tayyip Erdoğan yüzde 49.49, Sayın Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 44.79 Sayın Sinan Oğan yüzde 5.29, Sayın Muharrem İnce yüzde 0.43 oy oranına sahiptir” dedi.
Erdoğan da Kılıçdaroğlu da ikinci tur dedi
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan gece geç saatlerde bir ‘balkon konuşması’ yaparak seçimin kesinleşmeyen sonuçlarına göre ikinci tura kalma olasılığını kabul etti, ikinci turda kendisinin kazanacağını öne sürdü. Erdoğan, Ankara’da Ak Parti Genel Merkezi önünde toplanan kalabalığa, Meclis’te çoğunluğu Cumhur İttifakı’nın kazandığını anlattı, ikinci turda seçmenlerin ‘istikrar’ adına kendisine oy vermesini umduğunu söyledi, ‘Benim milletim PKK ile kol kola girene oy vermez’ dedi.
Erdoğan’dan bir süre sonra Kemal Kılıçdaroğlu da yanında 6’lı masa liderleriyle birlikte medyanın önüne çıktı, o da seçimin ikinci tura kalma olasılığını kabul etti, seçimi ikinci turda kendisinin kazanacağını söyledi. Kılıçdaroğlu’na göre Erdoğan seçimi kaybetmişti, çünkü çoğunluk kendisine oy vermemişti.
Oğan ve İnce sayesinde ikinci tura kaldı
Seçimin ikinci tura kalmasında en önemli rolü, Ata İttifakı’nın adayı Sinan Oğan’ın aldığı yüzde 5,28 oranına denk gelen 2,8 milyona yakın oy ile iki gün önce adaylıktan çekilse de yüzde 0,42 oranına denk gelen 220 binden fazla oy alan Muharrem İnce oynadı. Bu iki adayın oyları belki de Tayyip Erdoğan’ın yüzde 50’yi aşamamasına neden oldu.
Seçim hala ilk turda bitebilir aslında
Bu haberin yayına hazırlandığı saatlerde Cumhurbaşkanlığı seçimi için oy sayımı devam ediyordu ve matematiksel olarak Tayyip Erdoğan’ın seçimi ilk turda kazanma ihtimali de vardı. Yurt dışı oyların da sayımının tamamlanmasından sonra geçerli oyların tam sayısı ortaya çıkacak ve yüzde 50 oranının kaç oy anlamına geldiği ancak o zaman tam olarak bilinecek. Yani aslında seçimin ikinci tura kalıp kalmadığı da belirsiz. Bu belirsizlik bütün itirazların da sonuçlanmasıyla iyimser ihtimalle bu hafta sonuna kadar giderilecek.
Oyunlar ve Bulmacalar