İsveç’ten dörtlü zirve öncesi ikircikli hamleler: PKK’lının iadesine de Kuran yakmaya da onay

Türkiye, Finlandiya, İsveç ve NATO heyetleri bugün Beştepe’de bir araya geliyor. İsveç’in toplantı öncesi aldığı bazı kararlar ise yarattığı çelişkiyle dikkat çekti. Toplantıya, NATO heyeti başkanı olarak NATO Genel Sekreter Kabine Şefi Stian Jenssen, İsveç heyeti başkanı olarak İsveç Dışişleri Bakanlığı Devlet Sekreteri Büyükelçi Jan Knutsson ve Finlandiya heyeti başkanı olarak da Finlandiya Dışişleri Bakanlığı Daimi Devlet Sekreteri Jukka Salovaara katılacak.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından sınır güvenliğinden endişe eden İsveç, NATO’ya katılmak istedi. Ancak halihazırda bir NATO üyesi olan Türkiye, İsveç’in terörle mücadele konusunda ‘somut adımlar’ atmadığını gerekçe göstererek, daha gayretli girişimler görene kadar üyeliği onaylamayacağını belirtti.

Bunun akabinde İsveç, Türkiye’ye silah ambargosunu kaldırdı, Finlandiya da dahil olacak şekilde üçlü bir mekanizma oluşturdu. Her şey yolunda gibi görünürken, aşırı sağcı siyasetçi Rasmus Paludan’ın Stockholm’daki Türkiye büyükelçiliği önünde Kuran yakması ilişkilere tuz biber ekti. Türkiye, sadece Finlandiya’nın NATO üyeliğini onaylayarak İsveç’i dışarıda tuttu.

İsveç bunun üzerine terörle mücadele yasasını meclisten geçirdi. İsveç Yüksek Mahkemesi de bir ilk niteliği taşıyacak şekilde bir PKK’lının Türkiye’ye iadesini onayladı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yemin töreni için geldiği İstanbul’da, gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye’nin 12 Haziran’da İsveç ile görüşmeyi kabul ettiğini açıkladı. Ancak bu görüşme 12’sinde değil, bugün Beştepe’de Finlandiya ve NATO heyetlerinin de katılımıyla gerçekleşecek.

ABD: İsveç sözünü yerine getirdi

Bu kararı Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre değerlendirirken, İsveç’in NATO Zirvesi kapsamında Türkiye’ye verdiği sözleri yerine getirdiğini belirtti. Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Jean-Pierre bu konu hakkında “Böylece İsveç, NATO Zirvesi’nde Finlandiya ve Türkiye ile üzerinde anlaşmaya vardığı üçlü Mutabakat Zaptı kapsamında verdiği taahhütleri yerine getirmiş oldu. İsveç, NATO’nun değerlerini paylaşan, İttifakı güçlendirecek ve Avrupa güvenliğine katkıda bulunacak güçlü, yetenekli bir savunma ortağıdır” dedi.

İsveç’in görüşme öncesi aldığı kararlardan biri, zirveye aslında olumlu bir elle de girmesini sağlayacak iade meselesiydi. 2014 yılında yanında uyuşturucuyla yakalandığı için dört yıl hapis cezasına çarptırılan ancak şartlı tahliyeyle hapisten çıkarak İsveç’e giden bir PKK’lının iadesi kararı İsveç Yüksek Mahkemesi’nde zaten onaylanmıştı. Ancak bir de hükümetin onayı gerekiyordu. Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan İsveç Adalet Bakanlığı yetkilisi Ashraf Ahmed, “İsveç hükümeti, 35 yaşında bir Türk vatandaşının iadesini kabul etme kararı aldı” dedi.

Kuran yakmaya ‘ifade özgürlüğü’ kararı

Ne var ki bunun ardından gelen başka bir haber, bugünkü görüşmede İsveç’i zora sokabilir. Zira yüksek mahkeme, NATO üyeliğini yokuşa sürükleyen Kuran yakma eylemi üzerindeki yasağı kaldırma kararını onayladı. Stoltenberg İstanbul’daki açıklamaları sırasında, İsveç’in elinden gelen her şeyi yaptığını belirtmekle beraber, Kuran yakma gibi eylemlerin demokratik bir ülkede ifade özgürlüğü sınırlarının içerisinde olduğunu belirtmişti.

Şubat ayında biri İran’ın Stockholm büyükelçiliğinde diğeri de Türkiye’nin Stockholm büyükelçiliği önünde Kuran yakmak isteyen iki kişiye güvenlik riski nedeniyle izin verilmemişti. Yetkililerin aldığı bu karar İdare Mahkemesi’nde yetkililerin sunduğu güvenlik gerekçeleri yeterli görülmediği için 4 Nisan’da iptal edilmişti. Yüksek Mahkeme de, İdare Mahkemesi’nin bu kararını onayladı.

Erdoğan’ın Kuran yakma olaylarından sonra, “Ülkemizin büyükelçiliği önünde böyle bir kepazeliğin yaşanmasına sebebiyet verenlerin NATO’ya üyelik başvuruları konusunda artık bizden herhangi bir destek bekleyemeyecekleri açıktır” dediği göz önünde bulundurulursa, bugünkü zirvenin nasıl geçeceği merak konusu.

İsveç, NATO birliklerinin kendi topraklarında konuşlanmasına izin verecek