İstanbul ve İzmir’de suya zam
Emeklilerin mağduriyetini kabul eden tonda konuşan Cumhurbaşkanı’nın emeklilere zam için yılbaşına kadar bekleyemeyeceği düşünülüyor. Yılbaşından önce ara zam yapmasa bile yüksek oranlı bir zammı önceden açıklayacağı tahmin ediliyor.
Emeklilerin maaşlarına yapılan zammın yetersizliklerinden şikayetleri, yılbaşından önce ek zam ya da yılbaşı zammının önceden açıklanması sonucunu getirecek gibi görünüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, büyük seçim zaferine rağmen, şimdiden kendini mecbur hissederek, emekli maaş zamları için “telafi” sözü vermeye başladı.
Dar ve sabit gelirliler henüz Temmuz tamamlanmadan, yükselen enflasyonu iliklerine kadar hissetmeye başladılar. Yıl ortasında memurlara görece yüksek zam yapılırken, özellikle emekliler en mağdur kesim haline geldi. Seçim öncesinde 5 bin 500 TL’lik en düşük emekli maaşı 7 bin 500 TL’ye çıkarılmıştı. Bu zammın kök ücretlere yansıtılmaması, temmuz ayında büyük mağduriyet yarattı. Kök maaşı aynen kalan düşük gelirli emekliler, yüzde 25’lik zamdan yararlandırılmadılar. Milyonlarca emekli temmuz ayında zam almayıp, 7 bin 500 TL’lik maaşlarına yılbaşına kadar devam etmek zorunda kalıyor.
Emekliler asgari ücret ve memur maaşlarına yapılan görece yüksek orandaki zamlara bakarak, zaten kendilerine haksızlık edildiğini düşünüyorlardı. Bunun üzerine temmuz ayındaki kur ve vergi artışlarıyla karşılaşınca emeklilerin isyanı daha da büyüdü. Muhalefet partilerinin kendi içlerindeki çatışmalara dalıp çalışanın emeklinin mağduriyetine yeterince sahip çıkamaması da üzerine eklenince, emeklilerin kendiliğinden gelişen protestoları da artmaya başladı.
İşte emeklilerin bu isyanı AKP tabanında da büyük yankı bulmuş görünüyor. Bu tepkilerin artması üzerine dünkü Bakanlar Kurulu Toplantısı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha temmuz ayındayken yılbaşı zamlarından söz etmeye başladığına şehit olduk. Meclis kapandığında seçim bölgelerine giden milletvekillerinin bu konudaki yoğun şikayetleri AKP yönetimine ilettikleri, Erdoğan’ın açıklamasında bunun etkili olduğu konuşuluyor.
Çalışan ve emekli ücretleri arasındaki dengesizlik konusunda ortaya çıkan tablonun farkında olduklarını belirten Erdoğan, “Asgari ücret ve emekli maaşlarıyla ilgili bir huzursuzluk ortaya çıktı. Kamu işçisini, memuru nasıl ortada bırakmadıysak çalışanından emeklisine hiç kimsenin mağduriyetinin kalıcı olmasına rıza göstermeyiz” dedi. Ek bütçede deprem bölgesinin kalkınmasını sağlayacak projelere öncelik verildiğini kaydeden Erdoğan, “Hem bütçe gelirlerini artırmaya hem de bütçe dışı kaynak sağlamaya yönelik çalışmalarımızın semeresini gördükçe kendini mağdur hisseden tüm kesimlerin gönlünü mutlaka alacağız. Bunu da çok gecikmeden yılbaşı civarı neticeye ulaştırmayı planlıyoruz” şeklinde konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zammın üzerinden bir ay geçmesine rağmen emeklilerin mağduriyetini kabul eder bir tonda konuşması, bizce gelen şikayetlerin ne kadar yoğun olduğunun da bir göstergesi. Buradan yola çıkarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın özellikle emeklilere zam için yılbaşına kadar bekleyemeyeceğini düşünüyoruz. Yılbaşından önce bir ara zam yapmasa bile, örneğin kasım ayı başında, emeklilere yılbaşında verilecek çok yüksek oranlı bir zammı önceden açıklayabileceği tahmin ediliyor.
İktidarın çalışan ve emeklilere yapılacak zammı konuşurken, enflasyonla mücadele konusunda somut bir söz söylememesi, verilecek zamların enflasyon karşısında eritilmesi formülünü sürdürmeye kararlı olduklarını gösteriyor. Bence bundan sonra yükselecek enflasyonu da görüyorlar ve şimdiden yüksek oranlı yılbaşı zamları için rahatça konuşabiliyorlar.
Emekliler en mağdur kesim ama tüm çalışan ve emeklilerin durumu önümüzdeki aylar içinde çok ağırlaşacak. Gelecek hafta açıklanacak Temmuz enflasyonun en az yüzde 11 olacağı, Ağustos enflasyonun da yüzde 6-7 arasında olacağının şimdiden belli olduğu hesaplanıyor. Dolayısıyla önümüzdeki iki aydaki toplam enflasyon zaten yüzde 17-18 oranlarında gerçekleşecek. Bir başka deyişle temmuz ayında verilen zam oranı iki ay içerisinde zaten erimiş olacak.
O nedenle tüm çalışanlar ve emekli şikayetlerinin önümüzdeki dönem çok artması, gelir vergisi dilimlerin yükseltilmesi taleplerinin büyümesi kaçınılmaz görülüyor. Maaş zammı konusunda şimdiden başlayan şikayetlerin, telafi sözleri verilmesine rağmen, bundan sonra yoğunlaşması kaçınılmaz. O nedenle de yüksek oranlı zammın erken açıklanması bekleniyor. Yapılacak zam oranına dair bir şey söylemek için erken ama en az yüzde 70-80 oranında zam sürpriz olmamalı.
Geçen seçim öncesi de aynı şey yaşanmış, seçim öncesi yapılan yüksek zamların AKP’nin son dönemdeki oy artışında önemli rol oynadığı yorumları yapılmıştı. Yine benzer bir senaryo yürürlükte; çalışan ve emekliler enflasyonla mücadele olmadığı takdirde, ne kadar yüksek zam alırlarsa alsınlar mağdur olacaklar. Yaşam standartlarının yüksek zamlara rağmen sürekli gerilediğini bu kez görecekler mi, tabi ki bilemeyiz.
28 Kasım 2024 - Merkez Bankası artık riskler yerine başarıları öne çıkarıyor
27 Kasım 2024 - Özel sektör hesabı yüzde 48’le yaparken enflasyon yüzde 21’e düşmez
26 Kasım 2024 - Enflasyonla mücadelede ‘kararlılık’ vurgusu yavaş yavaş unutuluyor
25 Kasım 2024 - Yüksek nakit açığı ve Merkez’in zararı enflasyon hesabını bozuyor