Antarktika bu yıl Arjantin büyüklüğünde deniz buzu kaybetmiş

Kutuplardaki deniz buzunun kaybolması, kıyı buz tabakalarını ve buzulları dalgalara ve ılık okyanus sularına maruz bırakarak erimeye ve kopmaya daha korumasız hale getirebilir. Ayrıca deniz buzunun eksikliği, bölgedeki balinaların çoğunun beslendiği kriller ve hem beslenme hem de dinlenme için deniz buzuna güvenen penguenler ve foklar da dahil olmak üzere vahşi yaşama büyük zararlar verebilir.

Antarktika’daki deniz buzu Güney Yarımküre’de yazın yaşandığı şubat aylarında en düşük seviyesine inse de, kışın yaşandığı temmuz aylarında kendini toparlar. Ancal bu yıl bilim insanları farklı bir şey gözlemledi.

Kıtanın deniz buzu bu yıl şubat ayında 691 bin mil kare ile en düşük seviyesine ulaştı. Toparlama dönemi geldiğindeyse deniz buzu beklenen seviyelerin yakınına yaklaşamadı. Hatta kayıtların tutulmaya başladığı 1978 yılından bu yana en düşük seviyesini gördü. Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi (NSIDC) verilerine göre buz, 2022 yılında kaydedilen bir önceki kış rekorunun yaklaşık 1,6 milyon kilometrekare altında kaldı.

Temmuz ortasında Antarktika’nın deniz buzu, 1981-2010 ortalamasının 2,6 milyon kilometre karenin altındaydı. Bu da neredeyse Arjantin kadar büyük bir alana tekabül ediyor.

Bu durum, bazı bilim insanları tarafından sıra dışı olarak tanımlanıyor. Bu öylesine nadir görülen bir olay ki milyonlarca yılda bir gerçekleşme ihtimali var. Ancak Colorado Boulder Üniversitesi’nde buzulbilimci Ted Scambos, bu terimlerle konuşmanın o kadar faydalı olmayabileceğini söylüyor. CNN’e demeç veren Scambos, “Oyun değişti. Sistemin eskiden olduğu gibi gerçekleşme olasılığı hakkında konuşmanın bir anlamı yok, bu bize açıkça sistemin değiştiğini gösteriyor” dedi.

Bilim insanları 2016’dan bu yana Antarktika’da dik bir düşüş gözlemliyor. Doğal iklim değişkenliği deniz buzunu etkilese de birçok bilim insanı iklim değişikliğinin buzun yok olmasında önemli bir etken olabileceğini söylüyor. Scambos, “Antarktika sistemi daima değişken olmuştur. Ancak şimdiki değişkenlik düzeyi o kadar aşırı ki, son iki yılda, özellikle de bu sene, radikal bir şeyler yaşandı” diye belirtiyor.

Scambos’a göre deniz buzu kaybına yol açan pek çok faktör var. Bunlar arasında Antarktika çevresindeki batı rüzgarlarının şiddeti de yer alıyor. Scambos, “Antarktika Okyanusu, sınırının kuzeyindeki daha sıcak okyanus sıcaklıklarının, tipik olarak dünyanın geri kalan okyanuslarından izole olan suya karışması da bunu açıklıyor” diyor.

Bazı bilim insanları ise verilere daha temkinli yaklaşıyor. Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi’nde üst düzey bir bilim insanı olan Julienne Stroeve, CNN’e verdiği demeçte, “Bu, ortalama değerlerden büyük bir sapma ancak Antarktika deniz buzunun yıldan yıla büyük değişkenlikler sergilediğini biliyoruz. Bunun yeni normal olup olmadığını söylemek için henüz erken” ifadelerini dile getirdi.

Antarktika’daki Horseshoe Adası’nda 26 Şubat 2023 tarihinde eriyen buzdağları görülüyor.