Rezervi yükselen Merkez Bankası ilk kez ihracat reeskont kredileri aracılığıyla döviz almadı
HSBC, 2023 için dolar/TL beklentisini 27'den 29 seviyesine çıkardı. 2024 için dolar/TL beklentisi ise 32 olarak belirlendi. Bu arada TL'nin reel değeri Aralık 2021'den sonra tarihi ikinci düşük seviyeye indi.
İngiltere merkezli çokuluslu yatırım bankası HSBC, bu yıl sonu için dolar kuru beklentisini 27 liradan 29 liraya çıkardı. Ekonomistler Murat Toprak ve Charlotte Ong tarafından kaleme alınan HSBC raporunda “Dolar/TL’nin yıl sonunda 29’a ve 2024’te 32’ye yükselebileceğini öngörüyoruz” ifadeleri yer aldı. Banka bir önceki raporunda bu seviyeleri 27 ve 29 olarak belirlemişti. Dış ticaret açığındaki artışa ve enflasyondaki yukarı yönlü ivmelenmeye dikkat çeken ekonomistler, cari dengede beklenen iyileşmenin sınırlı olabileceğine vurgu yaptı. Ayrıca yüksek enflasyonun reel faizleri düşürdüğünü belirten banka bunun da TL üzerinde risk oluşturabileceği belirtildi. Banka ekonomistleri son verilerin TL’nin son dönemdeki istikrarı için iki açıdan risk oluşturduğunu belirterek, bu riskleri şöyle sıraladı:
-Dış ticaret açığındaki keskin artış, makro dengelenme patikası hakkında şüphe uyandırıyor. Haziran ayında 5,2 milyar dolar ile nispeten küçük bir ticaret açığının ardından, temmuz ayında denge 12,4 milyar dolar açıkla önemli bir bozulma yaşandı. Bu, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15 daha yüksek ve pandemi sonrası ortalama aylık açığın oldukça üzerinde. Bu durum, turizm sezonunda bile beklenen iyileşmenin gelmeyebileceğine işaret ettiğinden kur için bir risk.
-Enflasyon sürpriz yaparak temmuz ayında keskin bir şekilde hızlandı ve yıllık yüzde 47,8 ile beklentilerin üzerinde çıktı. Bu, enflasyonun yılı yüzde 60’ın üzerinde bitirebileceği anlamına geliyor.
-Döviz açısından bakıldığında, son enflasyon dinamiklerinin iki olumsuz sonucu var. Birincisi, reel faizler üzerindeki etki ve dolarizasyon riski. Enflasyonun keskin bir şekilde hızlanmasıyla birlikte, reel faizlerde düşüşün para birimi üzerinde baskı oluşturabileceğini belirtmekte fayda var.
-İkincisi, dünyanın pek çok yerinde enflasyon düşüşünün yaşandığı bir dönemde Türkiye’deki yüksek enflasyon TL’nin reel değeri üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturuyor. Bunun sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz.”
Bu arada Merkez Bankası (TCMB), tarafından yayımlanan verilere göre, reel efektif döviz kuru endeksi TÜFE bazında 48,82 puan olarak hesaplandı. Böylece endeks 2021 Aralık ayında gördüğü tarihi düşük seviye olan 47,61’den sonra en düşük noktaya indi. Endeks, söz konusu rakamdan sonra tarihi ikinci düşük seviyeye gelmiş oldu. TÜFE bazlı reel döviz kuru endeksi Haziran ayında 51,52 puandan 51,66 puana revize edildi. Yİ-ÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi Temmuz ayında 81,44 puan oldu. Bir önceki ayın endeksi 85,87 puandan 86,95 puana revize oldu. Gelişmekte olan ülkeler bazlı reel efektif endeksi 41,69 puandan 39,77 puana, gelişmiş ülkeler bazlı reel efektif endeksi 59,61 puandan 55,82 puana geldi.
Nominal efektif döviz kuru, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, TL’nin ağırlıklı ortalama değeri olarak hesaplanıyor. Reel efektif kurun artışı TL’nin değer kazandığını, diğer bir anlatımla Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının arttığını gösteriyor.