Norveç meclisinde bomba paniği
Norveç Varlık Fonu yılın ilk yarısında aralarında Türk şirketlerinin hisselerinin de bulunduğu yatırımlarından 143 milyar dolar kâr etti. Türkiye ise aynı dönemde 123,4 milyar dolarlık ihracat yaptı.
Dünyanın en büyük petrol üreticilerinden Norveç’in petrol ve doğal gaz gelirlerinden elde ettiği 1,4 trilyon doları çeşitli yatırım araçlarında değerlendiren Norveç Varlık Fonu yılın ilk yarısında 143 milyar dolar kâr elde etti. Böylelikle Norveç Varlık Fonu yılın ilk altı ayında Türkiye’nin 123,4 milyar dolar olan ihracatını geride bıraktı. Türkiye’nin ilk yedi aylık ihracatı ise 143,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Dünyanın en büyük varlık fonu, tarihinin en kötü yıllarından birinin ardından tekrar getiri sağlamaya başladı. İnternet sitesinde yayınlanan rapora göre Norveç Varlık Fonu, ocak-haziran arasında hisse senetlerinde yüzde 14 civarında kazanç sağlarken, çeşitli ülke ve şirketlerin borçlanma araçlarından da yüzde 2,3 oranında getiri sağladı. Sahip olduğu gayrimenkullerin değeri ise yüzde 4,6 oranında düştü. Norveç Varlık Fonu geçen yıl Rusya-Ukrayna savaşı ve yüksek enflasyonun piyasalarda yarattığı oynaklık nedeniyle 164,4 milyar dolar zarar açıklamıştı.
Norveç Varlık Fonu’nun zarardan kâra geçmesinde teknoloji hisselerindeki toparlanmayla önemli rol oynadı. Oslo merkezli fon, enflasyon, ABD ve Avrupa’da merkez bankalarının sıkılaştırma politikaları ve bankacılık sektöründeki sorunlara rağmen kazançlarını arttırmayı başardı. Fonun haziran sonu itibariyle en büyük hisse yatırımları dünyanın piyasa değeri en yüksek şirketlerinden Apple, Microsoft ve Alphabet’e (Google) yapılırken, en büyük tahvil varlıkları ABD, Japonya ve Almanya’nın borçlanma kağıtları oldu. Norveç hükümeti yılın ilk yarısında ilk yarasında da fona milyar dolarlık katkı yapmıştı.
Norveç Varlık Fonu, Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin hisselerine de yatırım yapıyor. Varlık Fonu’nun portföyünü yöneten Norges Bank’a göre geçen yıl sonu itibarıyla Türk hisselerine yapılan yatırım 1,2 milyar dolara ulaştı. Enerjisa (ENJSA), demir çelik üreticisi Erdemir (EREGL) , Galata Wind Enerji (GWIND), Tüpraş (TUPRS), Şişe Cam (SISE), BİM (BIMAS), Koç Holding (KCHOL), Türk Havayolları (THYAO), Türk Traktör (TTRAK) ve MLP (MPARK) Varlık Fonu’nun fonun yatırım yaptığı Türk şirketleri olarak öne çıkıyor. Fonun hisselerini satın aldığı 5 enerji şirketindeki yatırımının değeri 161 milyon dolar iken, hisselerin yüzde 1,55’ine sahip olduğu Tüpraş’taki yatırımının değeri ise 121 milyon dolar civarında bulunuyor.
Norveç Varlık Fonu; Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları’nın 90 milyon dolarlık, BİM’in 79, milyon dolarlık, Koç Holding’in 78.8 milyon dolarlık, Türk Havayolları’nın 71,5 milyon dolarlık, Türk Traktör’ün de 64 milyon dolarlık hissesini elinde bulunduruyor. Hisselerinin yüzde 3,38’i Varlık Fonu’nun elinde bulunan Türk Traktör Norveç’in en yüksek oranda pay sahibi olduğu şirket olarak öne çıkıyor. Sağlık sektörünün önemli oyuncularından MLP’nin hisselerinin yüzde 2,98’i de Norveç Varlık Fonu’nun elinde bulunuyor. Norveç Varlık Fonu’nun yatırım yaptığı hisselerin bulunduğu BİST 100 endeksi yıl başından buyana yüzde 35 değer kazanmasına rağmen TL’nin de benzer oranda değer kaybı nedeniyle portföyün büyüklüğünde önemli lir değişiklik olmadığı hesaplanıyor. 2001 yılından beri Türkiye’de yatırım yapmaya başlayan Norveç Varlık Fonu 2008’den sonra yatırımlarını arttırmıştı.