‘Atatürk’e yerli ve milli çözüm: Film devlet desteği ile 35 ülkede gösterilecek

Disney+’ın Türkiye pazarına girerken çekip yayımlayacağını ilan ettiği ama sonra yayınlamaktan vazgeçtiği ‘Atatürk’ dizi / filmiyle ilgili  her şey sil baştan. Lanistar Medya dün filmin bütün haklarını satın aldığını açıklayarak hem akıbeti bir türlü netleşmeyen ‘Atatürk’ dizi/ filmiyle ilgili yol haritasını hem de filmin yapımcısı Saner Ayar ve yönetmen Mehmet Ada Öztekin ‘Atatürk’ projesiyle ilgili  bilinmeyenleri kamuoyuna duyurdu.

Tüm dünyada sinemalarda gösterilecek

Önce yol haritasını anlatalım. ‘Atatürk 1. Film’ 3 Kasım’da, ‘Atatürk 2. Film’ 5 Ocak 2024’te sadece Türkiye’de değil tüm dünyada vizyona girecek. İlk filmde Atatürk’ün Selanik günlerinden 1915’e kadar olan hikayesini izleyeceğiz. İkinci filmse 1915-1919 arasında yaşananlara odaklanacak. Cumhuriyet’in 100. yıldönümü olan 29 Ekim 2023’te FOX TV’de ilk filmin TV versiyonu yayınlanacak ama bu ‘Atatürk 1. Film’in tamamını kapsamayacak.

Özel galalar yapılacak

3 Kasım’da Avrupa, Balkanlar, Ortadoğu, Uzakdoğu gibi geniş bir coğrafyada 35 ülkede dünya seyircisiyle buluşacak olan filmin Lakin Amerika, ABD, Pakistan ve Hindistan’da gösterime girmesi için Saner Ayar dağıtımcılarla anlaşma yapmak üzere olduklarını söylüyor. Ki bu gösterim planı ‘Atatürk 2. Film’ için de geçerli. Filmlerin Berlin, Paris, Dubai ve Bakü gibi büyük şehirlerde galaları da yapılacak. Ayrıca iki film de 1 Eylül 2024’te uluslararası bir dijital platformda yayına girecek.

İşte Atatürk filminin fragmanı: Ben Yarbay Mustafa Kemal

Disney+’ın yapamadığını Saner Ayar yapayacak

Yani Disney+’ın yapmaya çekindiğini Lanistar Medya tek başına yapacak. Ki bu anladığımız bir strateji gereği. Çünkü Saner Ayar, Kültür ve Turizm Bakanı’nın bizzat konuyla ilgilendiğini ve filmin tüm dünyada gösterilmesi için bakanlığın her türlü desteği verdiğini söylüyor: “Bugüne kadar çekilmiş en iyi Atatürk filmini yapacağımıza inandık, bunun için var gücümüzle çalıştık. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, içeriğin Türkiye’de ve yurt dışında en geniş kitlelere yayılması konusunda önemli katkı sağladığı. Kendisine çok teşekkür ederim. Tüm tarafların katkıları sayesinde Atatürk filmi artık dünya sahnesine hazır…” diyor.

Filmin 3.5 yıllık bir mazisi varmış

Gelelim ‘Atatürk’ projesinin hikayesine… Dün Saner Ayar ‘Atatürk’ film projesinin 3.5 yıl önce başladığını anlattı. 2019’da Lanistar Medya Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışının 100 yıldönümünde Cumhuriyet’in 100. yılında yayınlanmak üzere bir Atatürk filmi çekmek için kolları sıvıyor. Çalışmalar da 2019’da başlıyor. Senaryo sinema filmi olarak yazılıyor. Filmin uluslararası alanda gösterilmesi fikri de o zaman belirleniyor. Bunun için birçok dağıtımcı ve dijital platformla görüşmeler yapılıyor. İşte bu görüşmelerden birinde bir uluslararası platform aslında bu film projenin dizi olarak yayınlanmasının daha uygun olduğu görüşünü ortaya atıyor.

ANCA’nın kampanyası etkili oldu mu?

Daha sonra Disney+  devreye giriyor. Yapımın tamamının maliyetini üstleniyor. Kamuoyuna da filmi Disney+ yapımı olarak lanse ediyor. Hepimizin ‘Atatürk’ filmini Disney+’ın bir projesi olarak algılamamızın sebebi bu. Saner Ayar, Disney+’ın yerel içerikleri kaldırma politikası nedeniyle platformun ‘Atatürk’ü yayınlamaktan vazgeçtiğini düşünüyor. Lakin Ayar’a 10Haber olarak ABD’deki, Amerika Ermeni Ulusal Komitesi’nin (ANCA) başlattığı kampanyayı, buna rağmen Disney+’ın ‘Atatürk’ü platformda yayınlayacağını duyurduğunu ve tüm bunların yerel içerikleri yayımlamama kararı sonrasında gerçekleştiği hatırlatıyoruz.

Sayer “Burada Disney+’ın sözcüleri olmadığı için onlar adına konuşmam uygun değil. Biz en baştan Atatürk’ün tarihsel kişiliğine uygun ve onun hikayesini dünya seyircisiyle buluşturmak için yola çıktık ve hala aynı noktadayız” diyor.

Peki Disney+’ın ‘Atatürk’ü yayınlamama kararında ANCA’nın kampanyası etkili oldu mu? Ayar, bunun cevabının da Disney+’ta olduğunu belirtip kişisel görüşünün ANCA’yı çok da ciddiye almamak gerektiği yönünde olduğunu söylüyor. Fakat Disney+’ın ‘Atatürk’ filmiyle ilgili çıkan tartışmalardaki iletişim krizini yönetemediğini de sözlerinde hissettiriyor.

Ayar: ‘Oyunculardan görüş bildirmemesini biz rica ettik’

Gelelim bu projede yer alan isimlerin tartışmalar sırasında sessiz kalması hikayesine. Saner Ayar filmle ilgili tartışmalar başladığında özellikle oyunculardan sessiz kalmasını kendisi rica etmiş. “Çünkü” diyor “Biz Lanistar Medya olarak en başından itibaren bu filmi uluslararası seyirciyle buluşturmayı amaçladık. Kriz sürecinde birçok alternatif yol üzerinde çalıştık. Tüm bu süreç yaşanırken yeni bir kriz çıkmaması adına oyunculardan bir ricamız oldu” diyor.

Zaten toplantı sonrası filmde Atatürk’ü canlandıran Aras Bulut İynemli sosyal medyasından filmin fragmanını paylaşıp “1881’de doğdu… İlelebet yaşayacak… En büyük kahramanımızın milletimizi ayağa kaldıran tutkusu hep bizimleydi… Biz bir film yaptık; Onun fikirlerini, duygularını hissetmeye ve anlatmaya çalıştık. Ona ve eserine layık olabilmek hepimizin en büyük gayesi oldu. O zaman da, şimdi de, gelecekte de her zaman ATATÜRK… ∞”  açıklamasıyla bu konudaki sessizliğini bozdu.

Yetimken bir ulusun babası olmaya giden yolda yaşadıkları

Peki biz nasıl bir ‘Atatürk’ filmi izleyeceğiz? Yönetmen Mehmet Ada Öztekin bir yetimin tüm ulusun babası olmaya giden yolda yaşadıkları olarak özetliyor hikayeyi ve “O büyük kahramandı. Ama ondan önce bir insandı… Peki bir insan, yetim kalmış bir çocuk kahramana nasıl dönüştü?.. Hangi özellikleri onu bir lider hâline getirdi?.. Biz, onun daha çocukluğundan itibaren yüreğinde bir ateş taşıdığına inandık. Ve bu ateşi büyüterek, bir millete nasıl yayabildiğini anlatmak için bu filmi çektik. O nedenle bu bir belgesel değil. Bu benim Atatürk’üm… Kalbimdeki, düşüncelerimdeki, ruhumdaki Atatürk’ü yansıttım” diyor.

Anladığımız hem insani yönlerini hem de kahramanlığının iç içe geçtiği bir Atatürk portresi çıkacak karşımıza. Annesiyle, kız kardeşiyle, erken yaşta kaybettiği babasıyla, arkadaşlarıyla, sevdiği kadınlanla ilişkilerini izleyeceğiz, cephede kahramanlaşması, hürriyet ve bağımsızlık tutkusu da filmde yer alacak.

İynemli: ‘Atatürk’ü canlandırmak büyük sorumluluktu’

Toplantıda filmin kamera arkası belgeseli de gösterildi. Belgeselde hem yönetmen hem de oyuncular ‘Atatürk’ projesiyle ilgili görüşlerini de anlatıyor. İynemli Atatürk’ü canlandırmanın büyük sorumluluk olduğu bilinciyle role hazırlanmış. Döneme dair okumalar, danışmanlarla yapılan sohbetler, onunla ilgili belgeseller… İynemli anladığımız uzmanı olacak kadar Atatürk’ün hayatının derinlerine dalmış. Lakin mental olarak hazırlamak yetmemiş! Ata binmeyi, dans etmeyi hatta Atatürk’ün konuştuğu yabancı dillerde aksan dersi bile almış.

Enver Paşa Atatürk gerginliğine pek girilmiyor

Atatürk’ü Aras Bulut İynemli’nin canlandırdığı biliniyordu, filmde Zübeyde Hanım’ı Songül Öden, Ali Rıza Efendi’yi Mehmet Günsür, Enver Paşa’yı Sarp Akkaya ve Madame Corinne’i Esra Bilgiç canlandırdığını kısa zaman önce öğrenmiştik. Songül Öden, en çok Zübeyde Hanım’la oğlu Mustafa Kemal arasındaki ilişkide Atatürk’ün insani yönünü gördüğünü söylüyor. Mehmet Günsür ise “Atatürk’ün erken yaşta babasını kaybetmesi onun tüm hayatını etkilemiş” diyor. Madame Corinne’i canlandıran Esra Bilgiç Atatürk’ün Corinne ile ilişkisinin ağırlıklı olarak mektuplarla sürdüğünü ve bu mektuplarda Mustafa Kemal’in en filtresiz haliyle insani yönünü ortaya koyduğunu anlatıyor.

Enver Paşa’yı canlandıran Sarp Akkaya ise “Tarihsel olarak Atatürk ile Enver Paşa’nın farklı düşündükleri bir gerçek ama birbirlerini kardeş olarak da görüyorlar diyerek filmin iki tarihsel kişilik arasındaki sürtüşmeye girmediğinin ipucunu veriyor bize.

Öztekin: ‘İynemli, sette herkes için Atatürk’tü’

Herkesin aklında farklı bir Atatürk imgesi bulunduğunu söyleyen yönetmen Öztekin “Böyle bir filme soyunmanın cesaret işiydi. oyunculardan yapımcıya kadar tüm ekibin bu cesareti göstererek dünya standartlarında bir Atatürk yapımına imza attığımızı düşünüyorum” diyor.

En merak edilen meselelerden biri Aras Bulut İynemli’nin Atatürk’ün personasını beyazperdeye taşıyıp taşıyamacağı meselesi. Bu konuda yönetmen Öztekin “Çekimler sırasında Aras Bulut İynemli birkaç saat makyaj yaptıktan sonra çekimlere başlıyorduk. Makyajdan çıktıktan sonra hepimiz için o Atatürk’tü. Öyle görülüyordu. Bunun perdeye yansıyacağına eminim” diyor.

Dünkü toplantı, 2023 yılında doğru bilgiyi paylaşmanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Aylardır konuyla ilgili süren tartışmaların temelinde tarafların kamuoyunu doğru bir şekilde bilgilendirmemesi vardı. Görünen Saner Ayar ve ekibi bu stratejinin doğru olmadığını düşündüğü için filmin haklarını satın aldıktan sonra filmle ilgili her şeyi bizimle paylaştı. Hatta filmin bütçesini de. ‘Atatürk’ filmlerinin bütçesi 24 milyon dolarmış.

Lobi savaşlarında yeni bir perde

Temel olarak ulusal sermaye ile başlayan proje yine ulusal bir film olarak yoluna devam ediyor. Filmin uluslararası seyirciye hitap etme amacını gerçekleştirmek için Disney+ devre dışı kalmış olsa da devlet desteği ile amaca uygun bir yol haritasıyla yola devam ediliyor. ANCA’nın kampanyasının Disney+ üzerindeki etkisi artık bir spekülasyon meselesi. Ama sinema üzerinden yıllarca süren lobi savaşlarında anladığımız mücadele devam ediyor. Türkiye, ulusal liderinin filmi ‘Atatürk’e perde arkasından sahip çıkarak dünyaya ulaştırıp ANCA’nın kampanyasını boşa çıkartmanın peşinde. Bu noktada yapımcı ve film ekibinin dileği Türkiye’deki herkesin bu filmi sahiplenmesi…

Disney+ ‘Atatürk’ dizisi savunmasını verdi ama arşivler başka bir şey anlatıyor