İklim krizi imparator penguenleri de vurdu: Geçen yıl binlerce yavru kaybetmişler

İmparator penguenler, Güney Yarımküre’deki Antarktika’nın uzun geçen kışının karanlığında yumurtlar, yaz mevsiminin yaşandığı aralıkta ise bu yavrular yumurtalarından çıkar. Büyüme evresinde olan yavrular, kendilerini sıcak tutacak tüylere kavuşana kadar deniz buzunda tutulur ve ebeveynlerinin getirdiği yiyeceklerle beslenir.

Ne var ki bu canlıların hayatta kalabilmesi için kritik öneme sahip yuvaları kelimenin tam anlamıyla ayaklarının altından kayıp gidiyor. Antarktika’da 2022 yılında rekor diyebileceğimiz bir düzeyde düşük deniz buzu görüldü. Bu durum imparator penguenlerin kıta genelinde yavrularını kaybetmelerine neden oldu. Kuşlar ilk bölgesel felaketini kıtanın batısındaki Bellingshausen Denizi çevresinde yaşadı. Burada yaklaşık 10 bin çiftten oluşan imparator penguen koloninin her beşinden dördünün yavruları öldü.

Scientific American’da yer alan habere göre, İngiliz Antarktika Araştırmaları’ndan Coğrafyacı Peter Fretwell, bölgesel ölçekteki bu başarısızlık konusunda, “Bu tamamen eşi benzeri görülmemiş bir durum. Daha önce böyle bir şey görmemiştik” diyor.

Beş koloniden sadece biri faaliyet gösterebildi

15 yıl öncesine kadar Antarktika’nın en az bilinen türlerinden biri olan imparator penguenlerin üreme yerlerinin çoğuna ulaşmak neredeyse imkansız, kaç tane oldukları ya da nerede olduklarını bulmak da çoğu zaman araştırmacılar için zor bir iş. Çalışmalarını Communications Earth & Environment dergisinde yayınlayan Fretwell ve meslektaşları, yaklaşık yıldır penguenleri uydu görüntülerini kullanarak takip ediyor.

Ekip, Avrupa Uzay Ajansı’nın Sentinel-2 uydusu tarafından geçen yılın sonlarında çekilen görüntülerde bir yanlışlık olduğunu fark etti. Ekim 2022’de beş ayrı bölgede penguen varken Kasım 2022’de iki bölgede deniz buzu kaybolmuş, buzu hâlâ duran bir bölgede ise penguenler ortadan kaybolmuştu. Aralık 2022’ye gelindiğinde yavrulama mevsimi yaklaşırken sadece bir kolonide hem buz hem de kuşlar vardı.

Bir penguen kolonisi buzunu kaybettiğinde yetişkinler hayatta kalabilse de yavrular buzun kırılmasıyla koloniden uzaklaşabilir veya kendilerini buz gibi soğuk suyun içinde bulabilir. Her iki durumda da açlıktan ya da donarak ölmeleri olasılığı yüksek olur.

Bellingshausen sadece başlangıç

Bellingshausen Denizi’ndeki koloniler, imparator penguenlerin toplam üreme nüfusunun yaklaşık yüzde 4 gibi küçük bir bölümünü oluşturuyor. Ancak ekip, Antarktika’daki kolonilere ilişkin henüz yayınlanmamış sayımın da acımasız bir tablo çizdiğine dikkat çekiyor. Fretwell, kıtadaki bilinen 62 koloniden 19’unun 2022’de üreme konusunda kısmen ya da tamamen başarısızlığa uğradığını, türün üreyen çiftlerinin yüzde 10 ila 20’sinin yavrularını kaybettiğini tahmin ediyor.

Bilim insanları deniz buzu yok oldukça imparator penguenlerin daha çok zarar görmesini beklediklerini belirterek, buz kaybının ve bunun penguenler üzerindeki sonuçlarının tahmin edilenden daha hızlı arttığının altını çiziyor. İklimbilimciler Antarktika’daki deniz buzu seviyelerinin 1980’den 2010’ların ortalarına kadar hafifçe arttığını fark etmişti. Ancak o zamandan bu yana buzlarda çekilme yaşandı. Antarktika’yı çevreleyen deniz buzunun boyutları yıllar içinde daha çok değişiklik gösterdi. Bunun nedenleri henüz net değil ancak bilim insanları hem iklim değişikliğinin hem de doğal okyanus akıntılarının söz konusu olabileceğine inanıyor.

Fretwell penguenlerin aynı üreme alanına tekrar tekrar dönme eğiliminde olmasına rağmen art arda üç kez meydana gelen başarısızlığın ardından yeni bir bölge aramaya başlayabileceklerini söylüyor. Sorunun kritik bir kısmı da burada başlıyor. Fretwell, “Yaşamlarını sürdürebilecekleri bir koloniye ulaşmadan önce yüzlerce, binlerce kilometre yol kat etmeleri gerekecek ve 10 bini birden aynı koloniye gidip orada üreyemez. Bu bölge şu anda olduğu gibi korunamaz bir yer haline gelirse yetişkinlere ne olacağını gerçekten bilmiyoruz” diyor.

Fretwell ve ekibi bölgedeki kış koşullarından dolayı bu sene penguenleri saymaya daha başlamadıklarını belirtiyor ancak deniz buzu seviyelerindeki rekorun bu sene de kırılması nedeniyle yavru penguenleri zorlu şartların beklediği ortada. Ancak Fretwell yine de umutlu: “İmparator penguenin kaderi atmosfere ne kadar karbon saldığımıza, gezegeni ne kadar ısıttığımıza, okyanusların ne kadar ısındığına ve iklim değişimine bağlı olacak. Bu henüz kesinleşmiş bir şey değil, gelecekteki eylemlerimize bağlı.”

Sadece Norveç’te: Bir penguen Norveç ordusunda tümgeneralliğe terfi etti