İstanbul’da balon patladı, konut alımları Anadolu’ya kaydı

Türkiye genelinde konut satışları ağustos ayında temmuz göre yüzde 11 artarak 122 bin 91’e çıktı. Bu rakam 2023’ün en yüksek satış verisi oldu. Sektör uzmanlarına göre, bu artışta İstanbul’da ayyuka çıkan fiyat artışlarından korkan Anadolu’nun benzer sondan korkup harekete geçmesi etkili oldu. Ayrıca kredi kısıtlamasının etkisiyle talebin öne çekilmesinin de ağustos ayında satış rekoru getirdiği belirtiliyor. Diğer taraftan rakam 2023’ün en yüksek satış verisi olsa da, konut satışları hem 12 alık dönemde hem de bu yılın 8 aylık döneminde düştü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 12 aylık dönemde satışlarda yüzde 1.1 azalma yaşanırken, ocak-ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre de ev satışları yüzde 15,5 azalışla 797 bin 418 oldu.

Kredili konuta faiz freni: Yüzde 30.4 geriledi

İstanbul’un payı azaldı

Artan maliyetler ve fiyatlar nedeniyle İstanbul’un konut satışları içindeki payı düşüyor. Temmuzda yüzde yüzde 14.4 olan İstanbul’un payı 17 bin 408 konut satışı ile bu ay 14,3’e geriledi. Ancak hala satışlar içinde en yüksek paya sahip olmayı sürdürüyor. Buna karşın, fiyatların hala uygun olduğu Ankara ve İzmir gibi Anadolu şehirlerinin payları yükseliş gösteriyor. Ankara’nın temmuzda yüzde 8.8 olan payı ağustosta yüzde 9’a İzmir’in payı da aynı dönemde 4.7’den yüzde 5,3’e çıktı.

Maliyet korkusu Anadolu’da etkili oldu

Ağustos ayında yaşanan yükselişi değerlendiren TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “Ağustos ayı içinde kamu bankalarının kredi koşulları özel bankalarla aynı seviyeye getirildi. Aynı şekilde 24 Ağustos itibariyle ikinci konuta kredi kısıtlaması getirildi. Tüm bunlardan etkilenmek istemeyenler alımlarını öne çekti” dedi. Ayrıca İstanbul’da artan maliyetleri ve kira fiyatlarını gören Anadolu şehirlerinin alıma geçtiğini de söyleyen Maya, “Özellikle Kars, Iğdır gibi şehirler hareketlendi. Çünkü artık yeni konutun maliyet fiyatının çok yükseldiğini ve her yerde aynı olduğunu herkes öğrendi. Bu nedenle Anadolu’ya gidenler ve bölge halkı kirada kalmak yerine çek senet yada peşin alıma giderek hala fiyatların uygun olduğu şehirlerde alıma yapmaya başladı. Bu da ağustos ayında satışlara ivme getirdi. Ama eylül ayında artan kredi kısıtlamalarından dolayı satışların daha da düşeceğini öngörüyoruz” değerlendirmesini yaptı. Bunu İstanbul’un konut satışları içinde düşen payından da izleyebildiklerini söyleyen Maya, “Normalde İstanbul’un payı yüzde 17-20’ler seviyesindeydi. Ancak son dönemde artan fiyatlardan dolayı bu pay yüzde 14’lere kadar geriledi” diye konuştu.

İpotekli konut satışları ay bazında yükseldi, yıllıkta düştü

Türkiye genelinde ipotekli konut satışları ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 26,1 azalış göstererek 16 bin 375 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde önceki aya sınırlı bir şekilde artarak 13,4 olarak gerçekleşti. Ocak-Ağustos döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 28,0 azalışla 152 bin 438 oldu. Ağustos ayında 3 bin 762 birinci el, ocak-ağustos döneminde ise 46 bin 89 birinci el konut ipotekli olarak satıldı.

35 bin 310 konut ilk defa satıldı

Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,5 azalarak 35 bin 310 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 28,9 oldu. İlk el konut satışları ocak-ağustos döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,8 azalışla 238 bin 109 olarak gerçekleşti.

İkinci el konut satışların payı yüzde 71.1 oldu

Türkiye genelinde ikinci el konut satışları ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,7 artış göstererek 86 bin 781 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı yüzde 71,1 oldu. İkinci el konut satışları ocak-ağustos döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,2 azalışla 559 bin 309 olarak gerçekleşti.

Yabancıya satışta yüzde 43,6’lık sert gerileme

Yabancılara yapılan konut satışları ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 9 artarken, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42,0 azalarak 3 bin 58 oldu. Yabancılara yapılan konut satışları ocak-ağustos döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 43,6 azalarak 25 bin 134 oldu. Ağustos ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 2,5 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı bin 66 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla 919 konut satışı ile Antalya ve 248 konut satışı ile Mersin izledi.

Ruslar önde gidiyor

Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya Federasyonu vatandaşlarına yapıldı. Ağustos ayında Rusya Federasyonu vatandaşları Türkiye’den 733 konut satın aldı. Rusya Federasyonu vatandaşlarını sırasıyla 342 konut ile İran, 220 konut ile Irak ve 141 konut ile Kazakistan vatandaşları izledi.

Konut fiyatı arttı, parası yetmeyen arsa ve tarlaya koştu