ABD Kongresi’nde siyasi çatışma: İsrail’e 14.3 milyar dolar nasıl verilecek?

ABD’de Temsilciler Meclisi başkanlığı konusunda süren tartışmalar, Louisiana’nın Cumhuriyetçi temsilcisi Mike Johnson’ın seçilmesinin ardından sona erdi ve şimdi biri Avrupa’da diğeri de Ortadoğu’da süren iki büyük savaş için yapılacak yardımların önündeki bir engel eksilmiş oldu. Johnson, liderliğinin ilk sınavlarından biri olarak İsrail’e 14.3 milyar dolarlık yardım yapılmasını öngören yasa tasarısını duyurdu.

Geçen ay Kevin McCarthy’nin görevden alınmasında Temsilciler Meclisi koltuğu boş kalmıştı. 15 oturumun ardından ancak bazı tavizler vererek başkan seçilmeyi başaran McCarthy’nin gidişi yasama organında büyük bir kaosa yol açtı, zira yeni lider seçme sürecinin zor olacağı, McCarthy örneğinden belliydi. Devam eden Ukrayna savaşına ek olarak Ortadoğu’da baş gösteren İsrail-Gazze savaşı, bir an önce yeni bir başkan seçilmesini zorunlu kıldı. Zira ABD, Temsilciler Meclisi başkanı olmadan yeni bir yasa çıkarıp imzalayamıyor. Bu da İsrail’e yapılması planlanan yardımların aksamasına yol açtı.

Johnson’ın yanı sıra başkanlığa adaylığını koyan Jim Jordan ve Steve Scalise de seçilirlerse ilk işlerinin İsrail’e yardımları artırmak olduğunu söylemişti. Şimdiyse Louisianalı başkan, Enflasyon Azaltma Yasası’nın bir parçası olarak İç Gelir İdaresi’ne (IRS) tahsis edilen 14.3 milyar doları iptal ederek, İsrail’e 14.3 milyar dolarlık yardım gönderilmesini içeren bir metni imzaladı.

Demokratlardan da Cumhuriyetçilerden de tepki var

Demokratlar ise tasarının İsrail’e yardım için devlet kurumlarından kesinti yapılmasını içermesi nedeniyle meclisten geçmesinin zor olacağını söylüyor. Zira şimdiye kadar Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçi Thomas Massie ve Marjorie Taylor Greene tasarıya karşı çıkacaklarını söylediler. Senato’da ise İsrail’e yapılacak yardım fonlarının Ukrayna ve Gazze’nin sınır güvenliğini sağlama fonlarıyla birleştirilmesi için baskı uygulanıyor. Johnson ise İsrail’e yapılacak yardımın Ukrayna’ya yapılacak yardımdan ayrılmasını istiyor.

ABD Başkanı Joe Biden, geçen hafta yaptığı açıklamada Ukrayna, İsrail ve sınır güvenliği için toplamda 106 milyar dolarlık bir bütçe ayrılması gerektiğini dile getirmişti. 

Johnson pazartesi günü Fox News’e verdiği demeçte, Senato Başkanı Chuck Schumer’i aradığını ve bu hafta Temsilciler Meclisi’ne gelmesi beklenen İsrail paketinin maliyetini dengelemek için harcamalarda yapılacak kesintileri görüşeceklerini söyledi. Demokratların tasarıyı onaylamama ihtimalini kabul eden Johnson, Schumer’la bu konuda “doğrudan ve düşünceli bir konuşma yapmayı” planladığını söyledi ve, “Sanırım Demokratların önceliği IRS’yi büyütmek” dedi.

Ancak Demokratların derdi sadece IRS’yi büyütmek gibi görünmüyor. Zira Senato Başkanı Schumer, bu pakete Gazze’ye yapılacak insani yardımın ve Ukrayna desteğinin de eklenmesi gerektiğinde ısrarcı. Schumer, “Tüm bu yardımların Başkan Biden’ın masasına ulaşmasını sağlamak için meclisteki meslektaşlarımızla ortak çalışmamız gerekiyor. Aşırı sağın şu anda savunduğu yalnızlaşmanın cazibesine kapılmamalıyız çünkü bunun başarılı olacağı tek şey Amerika’yı daha az güvenli hale getirmek olacaktır” dedi.

Senato Tahsisat Komitesi Başkanı Senatör Patty Murray de tasarının IRS bütçesini hedef almasına ve Ukrayna’ya yardımı içermemesine tepki gösterdi ve bunun, “ölü doğan” bir tasarı olduğunu söyledi. Murray, “Acil ihtiyaçları karşılamak için ciddi fon kesintileri talep etmek tehlikeli bir oyundur ve açık olalım: Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçilerinin önerdiği kesintiler, IRS’nin vergi dolandırıcılığına girişen milyarderlerin peşine düşme kabiliyetine kısıtlama getirerek aslında açığı artırır” sözlerini dile getirdi.

Senato’daki Cumhuriyetçi lider de diğer Cumhuriyetçilerle ters düştü

Senato’da Cumhuriyetçilerin lideri olan Mitch McConnell da Ukrayna’nın ABD Büyükelçisi Oksana Markarova ile Kentucky’de bir araya gelerek Ukrayna’ya yardımın ulusal güvenlik paketine dahil edilmesini savundu. McConnell, “Can kayıplarının artmasını önlemek ve Ukrayna ile İsrail halkını terörize eden zorbaları baskılamak için harekete geçme vakti. Üstelik şu anda Senato’nun tam da bunu yapmamıza yardımcı olacak ek bütçe sağlama şansı var. Yurt dışındaki düşmanlar bizi yakından takip ediyor ve Amerika’nın bocalamasını bekliyor. Sadece bizim somut ve ikna edici desteğimiz gelecekte düşmanlarımızı caydırabilir ve güvenliğin yeniden tesis edilmesini sağlayabilir” dedi.

Senato’daki Cumhuriyetçiler ise McConnell’ın Ukrayna yardımının da İsrail paketine dahil olması düşüncesine karmaşık tepkiler verdi. Bazı Cumhuriyetçi senatörler Temsilciler Meclisi’nin izinden giderek İsrail paketinin öne çıkarılması gerektiğini söylüyor. Florida’nın Cumhuriyetçi Senatörü Rick Scott, “Bence yapılacak doğru şey İsrail’i öncelemek. Mecliste çoğunluğa sahibiz, onların izinden gitmeliyiz” dedi.

Ukrayna’ya yardım edilmesine şüpheyle yaklaşan Missouri Senatörü Josh Hawley de McConnell’in stratejisi “hatalı” olarak değerlendirerek, bunun İsrail’e yardımın yavaşlamasına neden olacağını savundu. Öte yandan Güney Carolina’nın Cumhuriyetçi senatörü Lindsey Graham ise Ukrayna’ya yardımın şiddetli bir savunucusu olarak, İsrail’e yardımın tek başına meclisten geçmesine sıcak bakmakla birlikte Ukrayna’ya yardımın da öncelik olarak kalmasını istediğini söyledi.

Cumhuriyetçiler nihayet Temsilciler Meclisi’ne bir başkan seçebildi