Beytüllahim’de buruk Noel: İsa bugün doğsa enkaz altında doğardı

Beytüllahim’deki Luteryen Evanjelik kilisesindeki doğum sahnesi bu Noel’de çok farklı: Saman dolu bir yemlikteki bebek karyolası yerine Filistin’le özdeşleşen meşhur siyah beyaz puşiye sarılmış olan bebek kırık blokların, kaldırım taşlarının arasında yatıyor.

İsrail’in Gazze saldırılarında öldürülen 20 binden fazla Filistinlilerin yası tutulurken bu yıl Kutsal Topraklar’da Noel kutlamaları iptal edildi. Luteryen kilisesinin papazı Munther Isaac bu yılki doğum sahnesi ile dünyaya bir mesaj göndermek istediğini söyledi. “Bu Filistinli çocuklar için Noel’in gerçekliğidir” diyen Isaac “Eğer İsa bugün doğsa Gazze’nin enkazı altında doğardı” diye ekledi.

‘If Jesus was born today, he’d be born under the rubble’: Bethlehem set for forlorn Christmas https://t.co/9fFBC2lpzL

— The Observer (@ObserverUK) December 24, 2023

Kudüs’ün yaklaşık 10 kilometre güneyinde, işgal altındaki Batı Şeria’da yer alan Beytüllahim Hıristiyanlığın en önemli merkezlerinden. Bugün çeşitli mezhepler tarafından paylaşılan Doğuş (Mehd) Kilisesi 1500 yıl önce İmparator Justinianus tarafından İsa’nın doğduğuna inanılan mağaranın üzerine inşa edildi.

Bugün Beytüllahim’in nüfusunun çoğunluğunu Müslümanlar oluşturuyor ancak kent hâlâ geniş bir Hıristiyan cemaatine ve çok sayıda Hıristiyan tarikatına ev sahipliği yapıyor. Bölge ekonomisi de büyük ölçüde turizm ve hac sektörüne dayanıyor.

Belediye Başkanı Hana Haniyye Beytüllahim ekonomisinin yaklaşık yüzde 70’inin uluslararası ziyaretçilere, özellikle hacılara bağlı olduğunu söyledi.

“Bu dönem genellikle çok hareketli geçer. Yılda 1.5-2 milyon ziyaretçi ağırlarız ama şu anda neredeyse hiç yok” diyen Haniyye “İsrail kontrol noktalarından buraya ulaşımı çok zorlaştırdı ve ekonomimiz çöktü, ama yine de kutlama yapmadık. Gazze halkı için yas tutuyoruz” diyerek bu Noel’in yasla geçtiğini belirtti.

Manger Meydanı gri ve sessiz: ‘Soykırımı durdurun, ablukayı kaldırın’

İşgal altındaki Filistin topraklarında havaalanı bulunmadığından uluslararası ziyaretçilerin çoğu, aralarında sadece 10 kilometre olmasına rağmen iki kutsal şehir olan Kudüs ve Beytüllahim’i birbirinden ayıran Batı Şeria’daki bariyer duvarındaki kontrol noktalarından geçerek İsrail üzerinden giriş yapıyor.

Beytüllahim’in kalbinde, Doğuş Kilisesi’nin dışındaki Manger Meydanı aralık ayında genellikle turistlerle dolup taşar. Festival ışıkları, dev bir Noel ağacı vardır ve kasabanın ara sokakları ve restoranları müzikle şenlenir. Ancak bu yıl Manger Meydanı gri ve boş. Observer’ın cuma günü Beytüllahim’de konuştuğu hiç kimse geleneksel ağacın olmadığı bir zamanı hatırlayamadı. Beytüllahim Barış Merkezi’nin dışında Arapça ve İngilizce bir pankart vardı: “Soykırımı durdurun, yerinden edilmeyi durdurun, ablukayı kaldırın.”

Aralık ayının yoğun programı arasında uluslararası delegasyonların ağırlanması, sanatçı ve şarkıcıların performansları ve Noel arifesinde geçit töreni ve gece yarısı ayiniyle doruğa ulaşacak kutlamalar yer alıyor. Ancak bu yıl katılımın o kadar düşük olması bekleniyor ki etkinlik için bilet dağıtan ve güvenlikle ilgilenen Fransisken tarikatı olağan protokolleri kenara bıraktı. Bunun yerine, dua ayini gelebilen herkese açık olacak.

Gazze’de de kutlama yerine yas var

Gazze’deki Hıristiyan Filistinliler her yıl bugünlerde Gazze’deki Meçhul Asker Meydanı’nda bir yapay Noel ağacı dikerek onu ve kiliseleri süslemeyi ve tatlı dağıtmayı gelenek haline getirmişti. Ancak bu yıl İsrail zırhlı araçlarının tahrip ettiği Gazze’nin meydanlarında ve yollarında Noel ağacı yok. Kentteki en ünlü Aziz Porphyrius Kilisesi de daha önce İsrail’in bombalaması sonucu kısmen yıkık durumda.

Bu yıl “İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik sürdürdüğü savaşta en şiddetli saldırılarını düzenlediği gecelerden birine denk gelen” Noel herhangi bir kutlama olmadan dini ayinlerle sınırlı kaldı.

İşgal altındaki Doğu Kudüs’teki kiliseler de İsrail’in Gazze’de işlediği katliamlar nedeniyle bu sene Noel kutlamalarının yapılmayacağını duyurmuştu.

Kutsal Topraklar’da ve Gazze’de eriyen Hıristiyan nüfus

Her yıl milyonlarca Hıristiyan hacı ziyaret etse de Kutsal Topraklar’da çok az sayıda Hıristiyan yaşıyor. Bir asır önce Kudüs nüfusunun dörtte birini oluştururlarken şimdi yüzde ikisinden azını temsil ediyorlar. Topluluk konut edinmekte zorlanıyor ve Batı Şeria’daki güvenlik duvarı onları Beytüllahim’deki kardeşlerinden tecrit etmiş durumda.

ABD Dışişleri Bakanlığı’nın tahminlerine göre bugün İsrail’de sadece 182 bin, Batı Şeria ve Kudüs’te 50 bin ve Gazze’de 1300 Hıristiyan yaşıyor. Hamas 2007 yılında şeridin kontrolünü ele geçirdiğinde orada üç bin Hıristiyan yaşadığı kaydedilmişti. Kuşatma altındaki bölgede zaten çok küçük olan Hıristiyan cemaati 7 Ekim’de başlayan yeni savaşla yok oldu.

Gazze’deki Katolik Kutsal Aile (Sagrada Familia) kilisesi derme çatma bir sığınak haline geldi ancak  bu kilise de İsrail hava saldırılarına defalarca hedef oldu. Geçen hafta Kudüs’teki Latin Patrikhanesi duyurdu, papa Francis de şiddetle kınadı: İsrail ordusu Sagrada Familia’yı kuşatma altına almış ve yiyecek ve su almak için dışarı çıkan anne-kız iki Hıristiyan kadını keskin nişancılar vurarak öldürmüştü…

İsrail savaşta üçüncü aşamaya geçmeye hazırlanıyor