Türkiye’nin iki dev kulübü Galatasaray ve Fenerbahçe’nin Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da kozlarını paylaşacağı Süper Kupa finalinin, Atatürk’ün anılmasına izin verilmemesi üzerine iptal edilmesi büyük tartışmaları da beraberinde getirdi. Suudi yetkililerin iki takımın Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı için pankart, forma ve marş isteğine olumsuz yanıt vermesiyle büyüyen tartışmalar maçın iptal edilmesine kadar vardı.
Olay dünya basınında da geniş yankı uyandırdı. İngiltere merkezli Reuters haber ajansı, The Sun, Daily Mail ve daha birçok yayın organı finalin iptalini manşetlerine taşıdı.
Reuters: Türk futbolu için tartışmalarla dolu bir ay
“Galatasaray ve Fenerbahçe, maç öncesi ısınma sırasında Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün yer aldığı tişörtleri giymelerine izin verilmemesi halinde Al-Awwal Park’taki (Kral Suud Üniversitesi Stadyumu) finalde oynamayacaklarını söylemişlerdi” ifadelerinin yer aldığı Reuters haberi şöyle devam etti:
Türk medyası Suudi yetkililerin bu talebi reddettiğini ancak bunun nedeninin belli olmadığını söyledi. Karşılaşma laik Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıl dönümüne denk geliyor. Suudi yetkililerden iptale ilişkin henüz bir yorum gelmedi. Medyada ayrıca Türkiye’nin milli marşı ve bayrağının finalde yer almasına izin verilmeyeceğine dair haberler yer aldı ancak TFF daha önce bunların maçta yer alacağını açıklamıştı.
Haberde Türkiye-Suudi Arabistan ilişkilerinin değişimine de vurgu yapıldı:
Olay, Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin son dönemde ısındığı bir dönemde meydana geldi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2018 yılında İstanbul’da öldürülmesinin ardından bozulan ilişkileri onarma çabaları çerçevesinde Temmuz ayında Suudi Arabistan’ı ziyaret etti.
Haberde, Ankaragücü Başkanı Faruk Koca’nın Çaykur Rizespor maçında hakem Halil Umut Meler’e yumruk atmasına ve iptal edilen olaylı İstanbulspor-Trabzonspor maçına da değinildi:
Finalin iptal edildiği haberi Türk futbolu için tartışmalarla dolu geçen bir aya eklendi. Üst düzey bir kulüp olan Ankaragücü’nün başkanı Faruk Koca, bir maçın sonunda hakemin yüzüne yumruk attığı gerekçesiyle 12 Aralık’ta tutuklandı. TFF, Koca’ya kalıcı men cezası verirken Ankaragücü’ne de yaptırım uyguladı.
Şiddet olayları nedeniyle Türkiye ligi geçici olarak durduruldu ve yeniden başladığında İstanbulspor, Trabzonspor’a karşı oynadığı Süper Lig maçında hakem kararını protesto etmek için sahayı terk etti. Bunun üzerine maç tatil edildi.
Bloomberg: İlişkiler yeniden bozulabilir
ABD’nin önde gelen basın kuruluşlarından Bloomberg de yaşananları son dönemde düzelen Suudi Arabistan ve Türkiye ilişkileri üzerinden haberleştirdi.
Atatürk için “Atatürk’ün imajı modern Türkiye’nin laik kuruluşunu yansıtıyor” ifadelerini kullanan Bloomberg, “Olay, son dönemde yaşanan iyileşmeyi de tehdit ediyor” diye yazdı.
Haberde, Suudi Arabistan’ın da parçası olduğu Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışından bahsedilerek, “Atatürk, Suudi Arabistan’ın da parçası olduğu Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından 1923 yılında Türkiye’yi laik bir cumhuriyet olarak kurdu ve halifeliği kaldırdı” denildi.
Tarihsel hatırlatmanın ardından Bloomberg, yakın tarihe gönderme yaparak Washington Post Gazetesi Yazarı Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’daki Suudi Arabistan Konsolosluğu’nda öldürülmesini anımsattı. Haberde Kaşıkçı cinayetinin ardından bozulan ilişkilerin son iki yılda düzene girdiği ancak “bu akşam yaşanan olaydan sonra yeniden bozulabileceği” ifade edildi. Bloomberg haberinde, “Türkiye ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkiler 2018 yılında Washington Post yazarı Cemal Kaşıkçı’nın Suudi ajanlar tarafından İstanbul’da öldürülmesinin ardından gerilmişti. Son iki yılda ilişkilerde iyileşme kaydedilmiş olsa da, bu olay ilişkilerdeki ilerlemeyi tehlikeye atma potansiyeline sahip” diye yazıldı.
Suudi basını: Sporla alakasız tezahüratlar
Riyad’da kopan futbol fırtınası Suudi Arabistan basınında da yer aldı. Suudi Basının’dan Akhbaar 24 haber sitesi, maçın iptalini kısa bir haberle duyurdu. Haberde, “Türk taraftarlar tarafından stadyumda iki kulüple ve genel olarak sporla ilgisi olmayan sloganlar atıldığı” ifadeleri kullanılırken “maçın iptal edildiği” bilgisi verildi.
Öte yandan Al-Riyadh isimli haber sitesinde de sözleşme vurgusu vardı. Haberde, “Ev sahibi ile Türk tarafı arasında imzalanan sözleşmede yer almayan teklifler konusunda çıkan anlaşmazlık nedeniyle maç iptal edildi” denildi.
‘Cumhuriyetin yüzüncü yılında kargaşa’
Alman basını da Riyad’da yaşana olayları bu sözlere manşete taşıdı. İnternet sitesi Kicker, “Cumhuriyetin 100’üncü yılında kargaşa: Riyad’da Türkiye Süper Kupası iptal edildi” başlığını verirken Almanya’nın önde gelen yayın kuruluşu Bild, “Türkiye derbisinde büyük tartışma” diye yazdı. Bild, haberinde Atatürk’ün din ve devlet işleri arasında kesin bir ayrım ilkesine dayanan laik Cumhuriyet’in kurucusu olduğunu vurgularken bunun da Suudi Arabistan’la ters düştüğünü ifade etti.
Haberde, “Türk taraftarlar stadyumda İstiklal Marşı’nı okudu. Suudiler bunu yüksek sesli müzik yayınıyla susturmaya çalıştı” diye de yazıldı.
Daily Mail: Suudi Arabistan, Türkiye’nin kurucusunun pankartlarını yasakladı
İngiliz gazetesi Daily Mail ise “Riyad’daki Türkiye Süper Kupası finali ev sahibiyle yaşanan anlaşmazlık nedeniyle iptal edildi. Fenerbahçe ve Galatasaraylı oyuncular otellerden çıkmayı reddederken taraftarlar stadyumda kaldı. Suudi Arabistan ‘Türkiye’nin kurucusunun pankartlarını yasakladı” dedi.
Gazetenin haberinde “Anlaşmazlığın Suudi Arabistanlı yetkililerin her iki kulübün de modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün sözlerini içeren pankartlar asmasını ve formalar giymesini engellemesinden kaynaklandığı bildirildi” ifadeleri yer aldı.
Mirror: Suudi Arabistan makamları Atatürk’ü anmaya izin vermedi
Mirror da “Suudi Arabistan’da Galatasaray-Fenerbahçe maçı, takımların oynamayı reddetmesi nedeniyle başlama vuruşundan önce iptal edildi” başlığıyla servis ettiği haberinde şu ifadelere yer verdi: “Galatasaray ile Fenerbahçe arasında oynanacak Türkiye Süper Kupası finali, Suudi Arabistan makamlarının Türkiye’nin kurucusu Atatürk’ü anma törenine izin vermemesi nedeniyle iki tarafın da maça çıkmayı reddetmesi üzerine iptal edildi. Türkiye Futbol Federasyonu ile Suudi yetkililer arasında yapılan anlaşmanın ardından maç Riyad’daki Al-Awwal Park Stadyumunda oynanacaktı. Ancak maçın başlamasına saatler kala Suudiler, iki tarafın da ısınma hareketleri sırasında modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün yer aldığı tişörtleri giymelerini yasakladı. Maç, Atatürk’ün önderliğinde gerçekleştirilen bir dizi ilerici reformla laik Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıldönümüne denk geliyor. Türkiye’nin milli marşına ve bayrağına izin verilmeyeceği yönünde iddialar da vardı ancak bu iddialar TFF tarafından yalanlandı. Ancak Galatasaray Başkan Yardımcısı Erden Timur’un yaptığı açıklamaya göre iki takım da oynamayı reddetmiş görünüyor: ‘Biz gerekeni yaptık. Ülkemize geri dönüyoruz. Kimse bizim değerlerimizi yok sayamaz.'”
The Sun: Son dakika iptali
Bir başka İngiliz gazetesi The Sun da “Galatasaray ve Fenerbahçe arasındaki Türkiye Süper Kupası finali takımların maça çıkmayı reddetmesi nedeniyle son dakikada iptal edildi. Bu karar, bir Süper Lig karşılaşmasının sonunda hakemin bir kulüp başkanı tarafından yumruklanmasının ardından geldi” dedi.
Gazetenin haberinde “Kulüp çalışanlarının maça hazırlanmak için erken saatlerde geldikleri stadyumdan forma ve ekipmanlarla ayrıldıkları söyleniyor” ifadeleri yer aldı.
Middle East Eye krizi Gazze’den gördü
İngiltere merkezli olan ve Ortadoğu ile Kuzey Afrika üzerine haberleriyle bilinen Middle East Eye, Riyad’daki krizi Gazze’den gördü. “Suudi Arabistan, Türk takımlarının Gazze pankartı asmasını reddetti” başlığını taşıyan haberde, “Galatasaray ile Fenerbahçe arasında Riyad’da oynanacak maç, Mustafa Kemal Atatürk fotoğrafı ve sloganın reddedilmesi üzerine iptal edildi” denildi.
‘Riyad taraf tutuyor gibi görünmek istemiyor’
Haberde Atatürk’ün “Yurtta sulh, cihanda sulh” sözlerine yer verilmemesi üzerine maçın iptal edildiği ifade edilirken bu sözün de Gazze ile dayanışma amacı taşıdığının düşünüldüğü de belirtildi. Atatürk’ün meşhur sözünün yazdığı pankartla ilgili Gazeteci Onur Tuğrul’un Riyad’ın “Filistin meselesinde taraf tutuyormuş gibi görünmek istemediği” yorumuna da yer verildi. Haberde öte yandan geçtiğimiz ay Suudi Arabistan’ın Mekke ve Medine’de Gazze için dayanışma gösteren ve Filistin için dua eden kişilerin gözaltına alındığı da hatırlatıldı.
Süper Kupa’da son dakika krizi: Atatürk’e izin yok
Galatasaray ve Fenerbahçe arasında Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da oynanması planlanan Süper Kupa finali iptal edildi. / Fotoğraf: AA 
Oyunlar ve Bulmacalar