Wall Street Journal araştırdı: Sam Altman’ın OpenAI’dan kovulduğu günlerde neler oldu?

Yapay zekayla çalışan sohbet robotu sistemi ChatGPT’yi geliştiren OpenAI kasım ayında hayli hareketli günler yaşadı. Kasım ayının 20’sinde şirketin kurucu ortağı ve CEO’su Sam Altman’ın yönetim kurulu tarafından görevden alınmasıyla başlayan yönetim krizi Altman’ın dokuz gün sonra tekrar koltuğuna oturmasıyla sona erdi.

The Wall Street Journal gazetesi Altman’ın CEO’luktan alınışı ve sonra geri dönüşünü şirketin onlarca yöneticisi, mühendisi, mevcut ve eski çalışanıyla, Altman’ın arkadaşları ve yatırımcılarla yaptığı görüşmelerden sonra hazırladığı haberle anlattı.

“OpenAI yönetim kurulunun dürüst davranmadığı gerekçesiyle kovmasından dakikalar sonra şirketin CEO’su Sam Altman, Airbnb’nin milyarder CEO’su Brian Chesky ile mesajlaştı. Arkadaşına “Çok acımasız” diye dert yandı Altman. Chesky günün ilerleyen saatlerinde OpenAI’nin en büyük ortağı Microsoft’un CEO’su Satya Nadella’ya “Sam Vadi’nin desteğine sahip” dedi. Bu abartı değildi.

Hafta sonu ünlüleri tarafına çekti

Altman tüm hafta sonu Silikon Vadisi’nin aralarında Sun Microsystems’in kurucu ortağı ve OpenAI’nin ilk girişim sermayesi yatırımcısı Khosla Ventures’ın kurucusu Vinod Khosla, Google ve Facebook’un ilk yatırımcılarından Ron Conway ve Nadella’nın da olduğu en etkili CEO ve yatırımcıları kendi tarafına çekti. Ve Altman günler sonra OpenAI’nin CEO’su olarak geri döndü.

Altman’ın kovulması ve şansının hızla tersine dönmesi 2005 yılında Stanford Üniversitesi’nden ayrılmasıyla başlayan ve bir Silikon Vadisi vizyoneri olarak ün kazandığı kariyerindeki gibi oldu. Geçen yirmi yıl boyunca Altman yönettiği üç kuruluştaki birçok üst düzey liderin güvenini kaybetti. Ama 38 yaşındaki Altman her krizde sadece toparlanmakla kalmadı, genişleyen güçlü müttefik ağının yardımıyla daha güçlü pozisyonlara da tırmandı.

Altman daha önce de şikayet edilmişti

Konu hakkında bilgi sahibi kişiler Altman’ın ilk girişimi olan ve kapaklı cep telefonu döneminde kurulan konum tabanlı sosyal medya ağı Loopt’un bir grup kıdemli çalışanı aldatıcı ve kaotik davranış olarak tanımladıkları halleri nedeniyle yönetim kurulu üyelerinden iki kez şirketin CEO’su Altman’ı kovmalarını istediğini söyledi. Ancak yönetim kurulu girişim sermayesi şirketi Sequoia’daki yatırımcıların desteğiyle Loopt 2012’de satılana kadar Altman’ı görevde tuttu.

Airbnb ve Dropbox’ın kurulmasına yardımcı olan kuluçka merkezi Y Combinator’ın kurucu ortağı Paul Graham, Altman’ı iki yıl sonra sürpriz bir şekilde şirketin başkanı yaptı. Graham bir keresinde Altman’ı Steve Jobs ile kıyaslamış ve onun “istediğini elde edecek kadar güçlü iradeye sahip az sayıda insandan biri” olduğunu söylemişti.

Kuluçka merkezinin başkanlığına getirilmesi onu Silikon Vadisi’ndeki gücün merkezine yerleştirdi. Orada Chesky’ye, Airbnb’nin muhteşem yükselişi boyunca danışmanlık yaptı ve gelecek vaat eden girişimleri bularak teknoloji patronlarının büyük paralar kazanmalarına yardımcı oldu.

OpenAI yönetim kurulu faka bastı: Sam Altman ya dönecek ya da yeni şirket kuracak

Y Combinator’dan da istifası istendi

Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, ortakların 2019 yılında Altman’ın OpenAI dahil kişisel projelerini başkanlık görevinin önüne koyduğu gerekçesiyle Y Combinator’dan istifasını istediklerini söylediler.

Altman, bu sonbaharda da yapay zeka alanında öne çıkmasını sağladığı OpenAI’de de bir güven kriziyle karşı karşıya kaldı. Ekim ayı başlarında OpenAI’nin baş bilim adamı bazı yönetim kurulu üyelerine başvurdu. Yıllar içinde OpenAI yöneticilerini yanlış yönlendirdiğine inandığı yaklaşık 20 örnek göstererek Altman’ın kovulmasını önerdi. Bunun üzerine başlayan ve haftalarca süren kapalı kapılar ardındaki görüşmeler, Altman’ın Şükran Günü’nden birkaç gün önce sürpriz bir şekilde görevden alınmasıyla sonuçlandı.

Sam Altman’ın iş bağlayıcılığı, yetenek avcılığı ve pazarlamacı yetenekleri OpenAI’nin bazı yatırımcılar tarafından 86 milyar dolar değer biçilen bir şirkete dönüşmesini sağladı. Başarısı sayesinde yarattığı çevre ve sadakat kovulmasının ardından yüksek profilli destekçilerini harekete geçirdi. Çalışanlar da şirketi hep birlikte işten ayrılmakla tehdit ettiler.

Altman, Y Combinator’dan ayrılmadan iki ay önce kişisel blogunda “Dünyayı zamanın şaşırtıcı bir yüzdesinde kendi isteğinize göre bükebilmeniz büyük bir sırdır” diye yazdı.

Tüm kariyeri boyunca koşulları kendi lehine çevirme becerisi gösterdi. Kendini toparlama becerisi bir kez daha sınanacak. Önümüzdeki aylarda yeniden CEO’luğa döndüğü OpenAI’deki yönetim şeklinin mercek altına alınması bekleniyor. OpenAI’nin iki yeni yönetim kurulu üyesi Washington’daki hukuk şirketi  WilmerHale’a, Altman’ın CEO olarak performansı ve yönetim kurulunun onu kovma nedenleri de dahil olmak üzere şirketteki son dönemdeki çalkantıların nedenlerine ilişkin bir dış soruşturma başlatma yetkisi verdi.

OpenAI sözcüsü üst düzey liderlik ekibinin oybirliğiyle Altman’ın geri dönüşünü ve yönetim kurulunun istifasını oybirliğiyle istemesinin çalışanların yüzde 95’inden fazlasının imzaladığı bir açık mektupla desteklendiğini belirterek “Ekibinden gelen güçlü destek, onun etkili bir CEO olduğunu gösteriyor” dedi.

Dikkatleri çektiğinde 19 yaşındaydı

Altman 2005 yılında kampüsteki bir girişimci etkinliğinde ilgi odağı olduğunda Stanford’da bilgisayar bilimleri okuyan 19 yaşında bir ikinci sınıf öğrencisiydi. Sahneye çıktı, kapaklı bir telefonu havaya kaldırdı ve yakında tüm cep telefonlarının bugün GPS olarak bilinen Küresel Konumlandırma Sistemine sahip olacağını öğrendiğini söyledi.

Altman ilgilenen herkesten bu teknolojilerin en iyi nasıl çalıştırılabileceğini bulmak için kendisine katılmalarını istedi. O ve kurucu ortakları, insanların arkadaşlarını bir harita üzerinde takip etmelerini sağlayacak bir kapaklı telefon uygulamasında karar kıldılar; Altman bu uygulamayı daha sonra yalnızlığa çare olarak sunacaktı.

Daha sonra düzenlenen bir girişimcilik yarışması sırasında Altman, yarışmanın kısa süre önce girişim sermayesi şirketi New Enterprise Associates’de (NEA) çalışmaya başlayan jüri üyelerinden Patrick Chung’ı etkiledi. NEA, Sequoia ile işbirliği yaparak Altman ve ekibine fikirlerini hayata geçirmeleri için 5 milyon dolar vermeyi teklif etti.

Altman OpenAI’a resmen dönerken Microsoft krizden bonus çıkardı

Pek önemli olmayan projelerin peşindeydi

Altman okulu bıraktı ve Loopt’u kurdu. İlk yatırımcılardan biri Paul Graham ve o zamanki kız arkadaşı şimdiki eşi Jessica Livingston tarafından kurulan bir startup kuluçka merkezi olan Y Combinator’dı. Altman kısa sürede Graham’ın gözdesi haline geldi.

Şirketin kuruluşundan birkaç yıl sonra, bazı Loopt yöneticileri Altman’ın yönetim biçimiyle ilgili hayal kırıklıklarını dile getirmeye başladılar. Altman’ın pek önemli olmayan projeler peşinde koştuğundan, mühendisleri şirketin ana işine zarar verdiğini düşündükleri bir eşcinsel arkadaşlık uygulaması üzerinde çalışmaya yönlendirdiğinden yakınıyorlardı.

Üst düzey yöneticiler, Altman’ın zaman zaman aralarında çok önemsiz olanların bile bulunduğu konularda doğruyu söylemediği endişesiyle yönetim kuruluna başvurdular. Konuya yakın kaynaklara göre Altman CEO’luk görevinden alınmazsa şirketten ayrılmakla tehdit ettiler. Yönetim kurulu Altman’ın arkasında durdu.

Jimini Health’in Loopt’un COO’su olan kurucu ortağı Mark Jacobstein, “Altman bir şeyin doğru olduğunu hayal ederse, o şey kafasında gerçek olur” diyor. “Bu, süper iddialı şeyler yapmak isteyen girişimciler için olağanüstü bir özellik. Bu kişinin sınırları zorlamasına yol açabilir ya da açmayabilir ve bu da insanları rahatsız edebilir.”

Düşünce biçimine aşina olan kişilere göre, Altman normal yıllık CEO değerlendirme sürecinin ötesinde çalışan şikayetlerini hatırlamıyor.

Altman’ın Loopt’ta kurduğu en önemli ilişkilerden biri, ortağı Greg McAdoo’nun Loopt’un yönetim kurulunda görev yaptığı ve o dönemde firmanın Y Combinator’a yaptığı yatırımı yöneten Sequoia ile oldu. Altman ayrıca Loopt’tayken Sequoia için yatırım yapacak start-up arıyordu ve şirketin şu anda ABD’nin en değerli girişimlerinden biri olan ödeme firması Stripe’a ilk yatırımını yapmasına yardımcı oldu.

Sequoia’yı yöneten Michael Moritz, Altman’a kişisel danışmanlık yaptı. Moritz alıcı bulmakta zorlanınca Moritz, Loopt’un Sequoia destekli bir finansal teknoloji şirketi olan Green Dot tarafından satın alınmasına yardım etti.

 ‘Odaklanmış ve parlak bir insan gördüm’

Bugün girişim sermayesi şirketi Xfund’un yönetici ortağı olan Chung, “19 yaşındaki Sam Altman’da şu anda gördüğüm şeyin aynısını gördüm: üzerine büyük yatırım yapmaya istekli olduğum, yoğun bir şekilde odaklanmış ve parlak bir insan” diyor.

İnsan makineye karşı

Daha önce hiç başarılı bir startup yönetmemiş olması nedeniyle Graham’ın 2014 yılında Y Combinator’a liderlik etmesi için Altman’ı seçmesi, Silikon Vadisi’ndeki pek çok kişiyi şaşırttı. Altman yine de yüksek bir hedef belirledi: Aile şirketini bir imparatorluğa dönüştürecekti.

Günde 20 kadar tanıştırma yaparak Y Combinator’ın yörüngesindeki insanları birbirine bağlamaya yardımcı oldu. Stripe’ın eski teknoloji müdürü Greg Brockman’ın başarılı ödeme şirketindeki hisselerini Y Combinator da dahil olmak üzere alıcılara satarak para kazanmasına yardımcı oldu. Brockman 2015 yılında OpenAI’yı kuranlar arasındaydı ve başkanı oldu.

Altman, Y Combinator’ı bir yatırım merkezine dönüştürdü. Başkan olarak görev yaparken, 2012 yılında kurduğu kendi girişim sermayesi şirketi Hydrazine’i de kapatmadı. Aralarında Y Combinatör’ün şu anki CEO’su Garry Tan ile Reddit’in kurucularından Alexis Ohanian’ın da bulunduğu diğer ortaklarının kendi yatırım şirketlerini yönetmelerini yasaklaması ortalığı karıştırdı. Tan ve Ohanian yorum taleplerine yanıt vermedi.

 ‘Ben kovmadım karım kovdu’

Altman Y Combinator’u ayrıca YC Research adıyla kurduğu ve OpenAI dahil olmak üzere kendi projeleri için de bir kuluçka görevi gören kar amacı gütmeyen bir kuruluş aracılığıyla da büyüttü. YC Research 2015’teki kuruluşundan sonra itibaren, Y Combinator’ün ortaklarından bağımsız çalıştı ve bu da Altman’ın şirketin ana işini yürütmekten çok uzaklaştığına yönelik endişeleri körükledi.

Altman, OpenAI’nin, yapay genel zeka (entelektüel görevleri insanlar kadar veya onlardan daha iyi yerine getirebilen bir yapay zeka sistemi) da dahil olmak üzere yapay zeka atılımları için hazır olduğuna inanıyordu. Bu nedenle de dünyanın en iyi yapay zeka araştırmacılarını şirkete getirecek olan Ilya Sutskever’i Google’dan OpenAI’ye transfer etti.

Konuya aşina kişilere göre, 2018’in başlarında Altman, Y Combinator’ın Mountain View, Kaliforniya’daki merkezinde neredeyse hiç bulunmuyordu ve o zamanlar kâr amacı gütmeyen küçük bir araştırma şirketi olan OpenAI’de daha fazla zaman geçiriyordu.

Altman’ın OpenAI’de geçirdiği zamanın artması, bir lider olarak kendisine olan inançlarını kaybetmeye başlayan Y Combinator’ün ortaklarını kızdırdı. Şirketin liderleri ondan istifa etmesini istedi ve o da Mart 2019’da başkanlıktan ayrıldı.

Graham bunun karısının işi olduğunu söylüyor. “Sam’i ‘kovan’ biri varsa o da ben değil Jessica’dır,” diyor. “Ancak ‘kovuldu’ kelimesini kullanmak yanlış olur çünkü hemen kabul etti.”

Jessica Livingston da kocasının haklı olduğunu söyledi.

New York Times’tan OpenAI ve Microsoft’a dava: Her şeyimizi çaldılar

Altman ayrılışını yumuşatmak için CEO’luktan başkanlığa geçmeyi teklif etti. İlk başlarda şirketin web sitesinde bu değişikliği duyuran bir blog yazısı yayınladı. Ancak ortakların bunu kabul etmemesi üzerine yazı daha sonra kaldırıldı.

Yıllar boyunca, Altman’ın Hydrazine için ilk destekçisi olan Peter Thiel de dahil olmak üzere en yakın iş ortaklarından bazıları bile Altman’ın ayrılışının ardındaki koşulları bilmiyordu.

 Yeniden diriliş

Altman OpenAI’de yetenekli elemanları işe aldı, önemli araştırma projelerini yürüttü ve Microsoft’tan 13 milyar dolar fon sağladı. Şirketin baş bilim insanı Sutskever, olağanüstü başarılı yapay zeka sohbet robotu ChatGPT’nin teknolojik temelini oluşturmaya yardımcı olan büyük dil modellerindeki gelişmeleri yönetti. Sequoia, OpenAI’nin yatırımcılarından biriydi.

Bu yılın sonbaharının başlarında, aynı zamanda yönetim kurulu üyesi olan Sutskever, Altman’ın Jakub Pachoki adlı başka bir yapay zeka araştırmacısını araştırma direktörlüğüne yükseltmesinden rahatsız oldu.

Konuyla ilgili bilgi sahibi kişilere göre Sutskever diğer yönetim kurulu üyelerine olayın, Altman’ın çalışanları birbirine düşürme ya da aynı anda iki farklı yöneticiye kaynak ve sorumluluk vaat etme eğiliminin uzun süredir devam eden bir örneği olduğunu ve çatışmalara yol açtığını söyledi.

Ancak Sutskever’in avukatı Alex Weingarten yaptığı açıklamada, “Ilya, Yönetim Kurulu’nun eylemlerine katılımının sorumluluğunu üstlendi ve Sam’in OpenAI’yi yönetmek için doğru kişi olduğuna inandığını açıkça belirtti” dedi. Weingarten, Sutskever’in eylemlerine aşina olan kişilerin bazı tespitlerinin yahlış olduğunu belirtmekle birlikte yanlışların neler olduğunu söylemedi.

Altman OpenAI’yi “dinamik” bir şekilde yönettiğini, zaman zaman insanlara geçici liderlik rolleri verdiğini ve daha sonra bu iş için başkalarını işe aldığını ifade etti. Konuya aşina olan kişilere göre, Altman ayrıca kısıtlı programlama kaynaklarının tahsisini ekipler arasında son anda değiştiriyor.

Diğer yönetim kurulu üyelerinin Altman’ın yönetim tarzı hakkında zaten endişeleri vardı. Rand Corporation’ın kıdemli yönetim bilimcisi Tasha McCauley, yönetim kurulu üyesi olarak çalışanlarla ilişkilerini geliştirmeye çalıştı. Geçmiş yönetim kurulu üyeleri, Altman’a haber vermeden OpenAI yöneticileriyle düzenli olarak görüştü. Ancak pandemi sırasında Altman, McCauley’e yönetim kurulunun çalışanlarla görüşmesi halinde kendisine haber verilmesi gerektiğini söyledi. Konuya aşina kişiler, yönetim kurulundaki bazı kişilerin bu talebi Altman’ın yönetim kurulunun gücünü sınırlandırması olarak gördüğünü söyledi.

Tartışmalara aşina olan kişiler, Sutskever’in şikayetlerini dile getirdiği sıralarda, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin bazı üst düzey OpenAI yöneticilerinden de benzer endişeler duyduğunu söyledi. Bu kişiler, bazı çalışanların Alttman’ın liderliği yüzünden şirketten ayrılmayı düşündüğünü belirtti.

The Wall Street Journal’ın haberine göre Altman ayrıca yönetim kurulu üyelerini de yanlış yönlendirdi ve bir yönetim kurulu üyesinde, doğru olmamasına rağmen yönetim kurulu üyesi Helen Toner’in görevden alınmasını istediği izlenimini bıraktı.

Microsoft’a birkaç dakika önce haber verildi

Yönetim kurulu üyeleri ayrıca Altman’ın Silikon Vadisi’ndeki nüfuzunu kullanma becerisinden de rahatsız oldukları için kovma kararını son ana kadar gizli tuttular.  Karar OpenAI’nin en önemli ortağı Microsoft’a açıklanmasından sadece birkaç dakika önceden haber verildi. Yönetim kurulu yaptığı açıklamada Altman’ın “tutarlı bir şekilde samimi” davranmadığını ve spesifik detaylar vermeden kendisine güvenlerini kaybettiğini söyledi.

Altman, şehrin Russian Hill mahallesinde San Francisco’ya bakan 900 metrekarelik evine çekildi. En önemli müttefiklerinden biri Chesky idi. Altman’ın kovulmasından kısa bir süre sonra Chesky, Altman ve o gün yönetim kurulundan çıkarılan ve CEO ile dayanışma için şirketten ayrılan Brockman ile bir video görüşmesi yaptı. Chesky kovulmanın nedenlerini sordu. Altman, bunun Toner’le yaşanan arbede ya da Sutskever’in şikâyetleriyle ilgili olabileceği teorisini ortaya attı.

Pazarlık için telefonlara sarıldılar

Chesky ortada kanuni bir sorun olmadığına kanaat getirince de Microsoft CEO’su Nadella’yı aradı. Aralarında Chesky ve Conway’in de bulunduğu Silikon Vadisi’nin güçlü isimlerinden oluşan küçük bir grup Altman’a danışmanlık yaptı ve yönetim kuruluyla pazarlık için telefonlara sarıldı.

Yönetim kurulu, OpenAI dışından biri olan Emmett Shear’ı geçici CEO olarak atadı ve şirket çalışanlarının çoğu tarafından istifa tehditleri aldı. Altman’ın bir başka şansı da Shear’ın Chesky’nin müttefiki ve akıl hocası olmasıydı.

Chesky ve Shear birlikte Altman’ın geri dönüşü için bir yol açılmasına yardımcı oldular.

Avrupa’nın dünyada bir ilk olan kapsamlı yapay zeka düzenlemesi bize ne anlatıyor?