Ramazan’a günler kala… Kahire’deki ateşkes görüşmelerinden sonuç çıkmadı
İran'ın Irak, Suriye'nin kuzeyi ve Pakistan'da düzenlediği saldırılarla başlayan hafta Pakistan'ın İran'a karşılık vermesi İsrail'in Şam'daki beş İran askerini öldürmesiyle devam etti. Şimdi de ABD'nin Irak'taki hava üssü hedef alındı.
İsrail’in Gazze işgali başladığından beri Ortadoğu’da gün geçmiyor ki sakin bir gün yaşansın. Suriye’nin başkenti Şam’da bir binaya cumartesi düzenlenen füze saldırısında İran Devrim Muhafızları’na mensup beş kişi ile çok sayıda Suriyeli askerin öldürüldü. İran bu saldırıdan İsrail’i sorumlu tuttu. Aynı günün akşamı Irak’ın batısında ABD’ye ait hava üssü hedef alındı.
ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) İran destekli bir grubun cumartesi akşamı Amerikan askeri birliklerinin bulunduğu El Esad Hava Üssü’nün balistik füze ve roketlerle hedef alındığını bildirdi. Füzelerin çoğunun hava savunma sistemleriyle önlendiğini açıklayan CENTCOM bazılarının savunma sistemlerinden kaçarak üsse isabet ettiğini söyledi. ABD’li kaç askerin bu saldırıdan zarar gördüğü açıklanmadı. Saldırıda yaralananlar arasında en az bir Iraklı askerin de olduğu belirtildi.
Bu İsrail’in Gazze’deki işgali başladığından bu yana Irak ve Suriye’deki ABD askerlerinin hedef alındığı 144’üncü saldırı oldu. Militanların şimdiye kadar düzenlediği en büyük saldırılardan biri olan saldırıda ikinci kez balistik füze kullanılmış oldu.
Üsse yönelik saldırıyı “Irak İslami Direniş” hareketi üstlendi. Washington Yakın Doğu Politikası Enstitüsü’ne göre 2023’ün sonlarında ortaya çıkan bu hareket Irak’ta faaliyet gösteren İran bağlantılı silahlı birkaç gruptan oluşuyor. Aynı hareket son haftalarda ABD güçlerinin hedef alındığı başka saldırıları da üstlendi.
Bu iki olay farklı yerlerde gerçekleşse de 7 Ekim’den bu yana Ortadoğu’da büyüyen istikrarsızlığı daha da vurgulamış oldu. Bu haftayı özetleyecek olursak “saldırı ve misilleme” kelimeleri ön plana çıktı. Zira İran önceki haftalarda İran Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü’nün önde gelen komutanlarından Kasım Süleymani’nin anıldığı gün düzenlenen IŞİD saldırısına misilleme olarak Irak, Suriye ve Pakistan’a füze fırlatmış, Pakistan da buna İran topraklarını vurarak karşılık vermişti.
Öte yandan Hamas Gazze’nin kuzeyinden İsrail’e roket fırlattı, İsrail Gazze ve Lübnan’ın güneyini vurmaya devam etti. Yemen’deki İran destekli Husiler Kızıldeniz’deki ticari gemileri hedef alırken ABD Husileri hedef aldığı yedi saldırı düzenledi. Bu saldırılardan bazıları Gazze’de devam eden işgalle doğrudan bağlantılı gibi görünmüyor ancak hepsi birlikte ele alındığında ortaya Ortadoğu’da yükselen tansiyonun bir tablosu çıkıyor.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Suriye’deki saldırıyı kınayarak “İran İslam Cumhuriyeti Siyonist rejimin suçlarını cevapsız bırakmayacak” demişti. İsrail yıllardır İran’ın nükleer nükleer ve askeri becerilerini felç etmek ve Ortadoğu’da faaliyet gösteren Şii gruplara mühimmat tedarik etmesini engellemek amacıyla bu zamana kadar birtakım gizli saldırılar düzenledi.
İran tarafından bu saldırılara şimdiye kadar doğrudan bir yanıt olmasa da İran destekli gruplar bu zamana kadar hem ABD’nin askeri üslerini hem de Kızıldeniz’den İsrail’e yol alan ticari gemileri hedef almayı bırakmadı. Ancak son zamanlarda İran Devrim Muhafızları’na bağlı askerlerin öldürülmesi sonucunda Tahran bizzat harekete geçerek kendi güçleriyle saldırılar başlattı, bu saldırıları “intikam” olarak nitelendirdi.
Bu arada İran’ın son saldırılarında ülkenin şimdiye kadar geliştirdiği en uzun menzilli ve modern füzelerinden biri olan Hayber Şekan’ı kullanması dikkat çekiciydi. Analistler daha az gelişmiş bir füzenin de aynı derecede etkili olabileceğini söyleyerek İran’ın bu hareketle en yeni füzelerini sergileyerek silah tedarikçisi olarak silahlarını güçlendirmeye devam ettiği mesajını verdiğini söylüyor.
Kızıldeniz’de Husiler ve ABD arasında günden güne büyüyen gerilim ise haftanın bir diğer en çok konuşulan konusuydu. CENTCOM cumartesi günü yaptığı açıklamada Amerikan güçlerinin Aden Körfezi’ne doğru fırlatılmaya hazırlanan gemisavar füzesine karşı Yemen’e hava saldırısı düzenlediğini açıkladı. ABD bu saldırıyla birlikte son 10 gün içinde Yemen’deki Husi hedeflerini yedinci kez vurmuş oldu.
Saldırılar Husileri durdurmaya yetmedi. Zira ilk saldırıdan bu yana Husiler Kızıldeniz’den geçen ticari gemileri ve hatta ABD’ye ait savaş gemilerini hedef almaya devam etti. Husiler ve diğer İran destekli gruplar saldırılarını ancak İsrail Gazze’deki işgalini sonlandırdığında bırakacaklarını söylüyor.
Biden ise perşembe günü “Husileri durdurabiliyor muyuz? Hayır. Durdurmaya çalışmaya devam edecek miyiz? Evet” dedi ve ABD’nin Kızıldeniz’deki faaliyetlerinin devam edeceğini belirtti.