Can Atalay’ın vekilliği düşürüldü, siyaset arenası karıştı

Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay’ın 3. Ceza Dairesi arasında yaşanan hukuk devleti krizinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Yargıtay’dan yana taraf oldu ve 3. Ceza Dairesi’nin istediği şekilde hareket edip Türkiye İşçi Partisi milletvekili Can Atalay’ın milletvekilliğini düşürdü.

Yargıtay, 14 Mayıs seçiminde milletvekili seçilen Can Atalay hakkındaki yargılamayı durdurmamış, Temmuz ayı başında onunla ilgili mahkumiyet hükmünü kesinleştiren kararını vermişti. Meclis ise 6 aydır, Can Atalay’ın seçilerek dokunulmazlık elde ettiği gerekçesiyle bu mahkumiyet kararının gereğini yapmıyor, yani karar metni genel kurulda okunmuyordu.

Arada Anayasa Mahkemesi iki kez Can Atalay’ın dokunulmazlık kazandığına, dolayısıyla serbest bırakılmasına karar verdiği halde Yargıtay 3. Ceza Dairesi de, zamanında Atalay’ı yargılamış olan İstanbul’daki 13. Ağır Ceza Mahkemesi de AYM’nin bu kararlarını uygulamadı, Anayasayı kendileri yorumlamayı tercih etti.

Yüksek yargı organları arasındaki bur ‘Anayasayı yorumlama yetkisi kimdedir’ tartışması, muhalefetteki pek çok kişiye göre ‘Anayasal düzene darbe’ anlamına geliyordu. Anayasada temel güçler olarak sıralanan üç güçtem yargının içindeki bu krizli duruma yürütmeyi temsil eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ‘hakem’ olacağını söyledi ama pek çok kez konuşmalarında Yargıtay 3. Ceza Dairesi gibi düşündüğünü belli etti. Üçüncü güç olan yasamanın başındaki TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ise Can Atalay hakkında temmuz ayında alınan Yargıtay kararını Meclis Başkanlık kürsüsünden okutmayarak Anayasa Mahkemesi gibi düşündüğü izlenimini veriyordu ama bu izlenim dün değişti, karar başkanlık kürsüsünden okundu ve Can Atalay’ın dokunulmazlığı olmadığına karar verildi, Atalay’ın vekilliği de başlamadan sona erdi. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş ise Birleşik Arap Emirlikleri’nde. Kararı Meclis Başkanlık kürsüsünden eski Adalet Bakanı Bekir Bozdağ okudu. Ona muhalefetin tepkisi sert oldu, Bozdağ’a Anayasa kitapçığı fırlatıldı.

CHP ve TİP kürsüye yürüdü

Bekir Bozdağ gündemdeki kararı okumak için söz aldığında muhalefet sıralarından sesler yükseldi. Karar okunmadan hemen önce CHP kapalı oturum istedi. CHP’nin kapalı oturum önergesi AK Parti tarafından reddedildi ve tartışma açık oturumda sürdürüldü.

Meclis kürsüsünde karar okunurken muhalefet vekilleri kürsüye yürüdü ve tartışma çıktı. Bu sırada tezkere okundu ve Can Atalay’ın milletvekilliği düşürüldü. Kararı okuyan Bekir Bozdağ’ın yüzüne anayasa kitapçığı fırlatıldı, tansiyon daha da yükseldi.

TİP Genel Başkanı Erkan Baş, kürsüye yürüdü. DEM Partililer, ellerini Meclis sıralarına vurarak “Anayasa’ya darbe yapıyorsunuz” sözleriyle tepki gösterdi.

Ak Parti’den ‘sadece kararı okuyoruz’ savunması

Meclis’te Can Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesine ilişkin okunan karar için aleyhte ve lehte konuşmalar yapıldı.

Ak Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, “Anayasanın 153. maddesine göre yürütülmekte olan bir dava hakkında burada görüşme mi yapacağız? 154. maddesine göre adli merciler huzurunda görülen dava, kesin hüküm noktasında Yargıtay’ın bağlayıcı hükümleri vardır. Biz anayasanın içeriğine göre, kesin hükmü verilen kararı okuyoruz. Biz yargılamada bulunmuyoruz” dedi.

CHP’den ‘Meclis’in onuru’ vurgusu

CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın “Burada bir milletvekilinin seçildiği ve görev yapması gereken Meclis’te olmamasını konuşmuyoruz. Yüksek yargı arasında çıkan tartışmayı konuşuyoruz. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş bu kararı neden okumadı. TBMM’nin onurunu korumak için…” diye konuştu.

Genel Kurul’da söz alan TİP Genel Başkanı Erkan Baş şu ifadeleri kullandı:

“Usulsüz bir işlem yapılıyor. Anayasa ayaklar altına alınıyor. Şu anda itiraz ettiğimiz şu; ‘Anayasayı tanımıyoruz’ diyen Yargıtay’ın kararının Meclis’te okutulması. Bu kadar Meclis tutanaklarına girdiğinde sizin de vekilliğiniz sorgulanır. Şimdi karar okunacak, milletvekilliği düşürülecek. Demek ki milletvekiliymiş değil mi? Eğer milletvekili ise neden 9 aydır içeride? Kararı Bekir Bozdağ okuyor. O hak ediyor çünkü okumayı! Türkiye’de adaleti katleden Bekir Bozdağ yaptırsın bunu önce! Elinizden geleni ardınıza koymayın.”

Özel’den ‘direneceğiz’ paylaşımı

Kararın okunması ve kürsü geriliminin yaşanmasının ardından CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Meclis’te bir video çekip sosyal medya hesabında paylaştı.

Özel, yayınladığı videoda “Bu darbe girişimine karşı direneceğiz, mücadele edeceğiz. Bu mücadelede herkesi direnmeye, mücadeleye ve bu darbe girişimine karşı pozisyon almaya, tepki göstermeye davet ediyoruz!” ifadelerini kullandı.

Bu darbe girişimine karşı direneceğiz, mücadele edeceğiz.

Bu mücadelede herkesi direnmeye, mücadeleye ve bu darbe girişimine karşı pozisyon almaya, tepki göstermeye davet ediyoruz!#CanAtalay pic.twitter.com/qYCw9QEn9o

— Özgür Özel (@eczozgurozel) January 30, 2024

10Haber’e konuşan Can Atalay’ın avukatlarından Özgür Urfa, Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesi durumunda AYM’ye başvuru yolunun açık olduğunu, bu yolun deneneceğini söyledi. AYM’de iki dosya olduğunu söyleyen avukat Urfa “Şubat ayı içinde o da görüşülecek yeniden. İkinci karar uygulanmadığı için yine başvurulmuştu, muhtemelen Şubat ayı içinde o da gündeme gelecektir” dedi.

Meclis Başkanı’ndan ilgisiz paylaşım

Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin ardından muhalefet partilerinden tepki yağdı. CHP ve TİP eylem yapacaklarını duyurdu. TBMM Başkanı Kurtulmuş ise Abu Dabi temaslarına ilişkin paylaşım yaptı.

#CanAtalay’ın vekilliğinin düşürülmesi kararı an itibarıyla okutulmaya çalışılıyor.
Can Atalay’ın vekilliğini düşürmek siyasi darbedir! pic.twitter.com/qXrZd6siyJ

— Perihan Koca (@PerihanKoca) January 30, 2024

Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesiyle birlikte AYM’nin daha önce, yani Atalay vekilken verdiği ‘hak ihlali’ kararları da geçerliliğini kaybetti. Şimdi Can Atalay  bir kez daha, ama bu kez vekilliğinin düşürülmesiyle ilgili olarak AYM’ye başvuracak.

TBMM’nin sitesinde jet düzenleme

Öte yandan Atalay hakkındaki karar, TBMM’nin resmi internet sitesine de jet hızıyla yansıtıldı.

Kararın okunmasıyla TBMM’nin sitesi de Can Atalay’ın vekilliği hakkındaki bilgiyi sitesinden güncelledi.

Sitede, vekillik yemini bile yaptırılmayan Atalay’ın ismi hemen ‘Milletvekilliği Sona Erenler’ bölümüne eklendi.