Kur korumalı mevduat nasıl tasfiye edilebilir?
Hükümetin seçime kadar döviz kurlarını tutma stratejisi başarısız oldu. Son 2 günde dolar TL karşısında yüzde 3,25, euro ise yüzde 2,73 değer kazandı. Uluslararası bankaların seçimden sonra döviz kurlarının yükseleceğine yönelik raporları nedeniyle vatandaşlar Kapalıçarşı'ya akın ediyor.
Türkiye’de vatandaş da, para piyasaları da, şirketler de, bankalar da aylardır bir papatya falı açıyor: Acaba hükümet ve ekonomi yönetimi, doların fiyatını seçime kadar tutabilecek mi tutamayacak mı?
Bu kuşkunun doğması sebepsiz değil: Türkiye’de 2022 başından beri doların fiyatı enflasyona nispetle çok daha az arttı. Bundan bir yıl önce, 20 Nisan 2022’de 14,67 lira vererek 1 dolar alınabiliyordu. Dün bankalararası piyasada doların fiyatı 19,40 lira olarak belirlendi. Yani bir yılda doların fiyatı yüzde 32,2 oranında arttı. Oysa aynı dönemde enflasyon resmi olarak yüzde 50,51 seviyesinde.
Rakamlar yıl başından bu yana bakıldığında daha çarpıcı. 1 Ocakta doların fiyatı 18,69 liraydı. Bugün 19,40 lira. Artış oranı yüzde 3,8. Oysa yıl başından bu yana enflasyon Nisan ayı başında açıklanan Mart ayı rakamlarına göre yüzde 12,52 idi. Nisan rakamları Mayıs ayının başında belli olacak.
Enflasyonla dolar arasında açılan bu makas piyasaları tedirgin ediyor ve başta söylediğimiz papatya falının açılmasına neden oluyor: Hükümet doları böyle düşük tutabilecek mi, tutamayacak mı?
Bugünlerde hükümetin dövizi seçime kadar tutma çabasının başarısız olmaya başladığına dair çok alametler belirdi. Çünkü artık Türkiye’de yeniden bir ikili döviz fiyatı oluştu. Bir bankalar arası piyasadaki dolar fiyatı var, bir de karaborsada veya Kapalıçarşı’da oluşan fiyat. Dolar sadece son 2 günde yüzde 3,25 değer kazandı. Pazartesi günü Kapalıçarşı’daki döviz bürolarında 20 liradan alıcı bulan dolar, dün 20,65 liraya kadar yükseldi. Geçen yıl TL karşısında yüzde 32,92 değer kazanan euro da son 2 günde yüzde 2,73 artış kaydetti. Pazartesi günü Kapalıçarşı’daki döviz bürolarında 21,95 liradan alıcı bulan euro, dün 22,55 liraya kadar yükseldi.
TCMB’nin “liralaşma” stratejisi çerçevesinde bankalara ardı ardına getirdiği kısıtlama kararları, döviz talebinin Kapalıçarşı’ya kaymasına neden oldu. Bankaların ceza yememek için döviz kurlarında alış-satış makasını 1 liranın üzerine çıkarmasıyla birlikte, uluslararası bankaların son günlerde raporlarında sık sık dile getirdiği gibi seçimden sonra dövizin artacağı öngörüsüyle vatandaşlar Kapalıçarşı’ya akın etti. Kapalıçarşı esnafı yaklaşık bir haftadır işlem hacimlerinde kayda değer bir artış olduğunu belirtiyor.
Kapalıçarşı’yı, dövizini satmak isteyen vatandaşlar da tercih ediyor. Dövizini bankada (örneğin dolar 19.37, euro 21,23 lira) düşüğe bozdurmak istemeyenler, bankadan çekerek Kapalıçarşı’nın yolunu tutuyor. Böylece Kapalıçarşı’da doları 20, euroyu ise 21,95 liradan satarak zarar etmekten kurtuluyor.