Assange Avustralya’da: Cezaevinde evlendiği eşini ilk kez özgürce öptü
İngiltere'de Yüksek Mahkeme WikiLeaks'in kurucusu Julian Assange'ın ABD'ye hemen iade edilemeyeceğine hükmetti. Adil yargılanacağı ve idam edilmeyeceğine dair güvence vermesi için Washington'a üç hafta süre tanıdı.
İngiltere’de tutuklu Wikileaks’in kurucusu Jullian Assange’ın Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) iade davasında Yüksek Mahkeme Assange’ın hemen iade edilemeyeceğine hükmetti. İngiltere ABD’den Assange’ın “adil yargılanacağına” dair güvence isterken Yüksek Mahkeme de iade için yapılan itirazı yeni bir duruşmada değerlendirmeye karar verdi. Yüksek Mahkeme yayımladığı açıklamada ABD makamlarının Assange’a ne olacağı konusunda yeterince güvence vermemesi halinde Assange’ın yeni bir temyiz başvurusu yapabileceğini belirtti.
Yüksek Mahkeme açıklamasında Assange’ın ABD’de ifade özgürlüğünün ihlal edilmesi ya da ölüm cezasına çaptırılması ihtimaline değinerek “Bu güvenceler verilmezse temyiz izni verilecek ve ardından temyiz duruşması yapılacaktır. Güvence verilmesi halinde taraflara beyanda bulunmaları için bir fırsat daha verilecek ve güvencenin tatmin edici olup olmadığına karar vermek ve temyiz konusunda nihai kararı vermek üzere 20 Mayıs’ta bir duruşma daha yapılacak” dedi.
ABD’li yetkililer 52 yaşındaki Assange’ın gizli askeri belgeleri yayımlaması nedeniyle casusluk suçlamasıyla iadesini istiyor. Geçen ay iki gün süren duruşmada Assange kendisine açılan davanın siyasi amaçlı olduğunu savunmuş, ABD’ye iadesi durumunda adil yargılanmayacağını söylemişti. Assange bu sebeple de İngiltere’nin 2022 yılında verdiği ABD’ye iade onayını gözden geçirmesini talep etmişti.
Salı günü alınan kararda iki yargıçtan oluşan heyet Avustralya vatandaşı Assange’ın hemen iade edilmeyeceğine hükmetti ve Assange’ın ölüm cezası almayacağına dair bir dizi güvence vermesi için ABD’ye üç hafta süre verdi. ABD bu süre içinde istenen güvenceleri vermezse Assange mayıs ayında iadesine itiraz edebilecek. CNN International’da yer alan habere göre bu karar aslında Assange için “başarı” sayılıyor. Bu kararla Assange’ın dokuz temyiz gerekçesinden üçünün geçerli olduğu kabul edilmiş oldu.
Ancak mahkeme yine de kovuşturmanın siyasi amaçlı olduğu gerekçesiyle Assange’a temyiz izni vermedi. Burada da gözler ABD’nin güvence vermesi beklendiği kritik üç haftaya çevrilmiş oldu.
Her ne kadar bu karar Assange için “başarı” olarak görülse de, Assange’ın eşi Stella Assange mahkeme çıkışında kararın ifade özgürlüğü açısından üzüntü verici olduğunu söyledi. Eşinin Avustralya vatandaşı olması dolayısıyla ayrımcılığa uğradığını ve ABD’ye gönderilmesi halinde idam cezasıyla karşı karşıya olduğunu savunan Stella Assange “Buna rağmen mahkeme ABD’nin siyasi müdahalesi ve bir mektupla her şeyin yolunda olduğunu söylemesi için davet yapmış oldu” dedi.
Stella Assange ABD’nin beş yıllık dava süresince basın ve ifade özgürlüğüne saldırdığını kaydederek “Mahkeme ABD’nin Julian’ı kaçırma ve öldürme planı yaptığına ilişkin kanıtları kabul etmedi. Bunun kabulü Julian’ın ABD’ye gönderilemeyeceği anlamına gelecekti” vurgusu yaptı. Eşinin siyasi mahkum olduğunu söyleyen Stella Assange “Julian bir gazeteci ve savaşın insan hayatına gerçek maliyetini açıkladığı için suçlanıyor. Bu bir intikam davası. Bu hepinize bir mesaj. Savaş isteyenlerin çıkarlarını ortaya dökerseniz peşinizi bırakmazlar, hapse atarlar ve hatta öldürürler” diye konuştu.
Julian Assange’ın beş yıldır herhangi bir karar alınmadan cezaevinde bulunduğunu söyleyen Stella Assange şunları kaydetti: “İngiliz mahkemesi ABD’nin güvence vermesini istiyor. (ABD Başkanı Joe) Biden yönetimi güvence vermek yerine davayı geri çekmeli. Utanç verici bu dava hiçbir zaman açılmamalı, Julian bir gün dahi hapiste yatmamalıydı. Bu durum onların demokrasisi açısından utanç verici.”
Ekim 2010’da ABD’nin Irak ve Afganistan’da işlediği suçları da gösteren binlerce gizli belgeyi yayımlayan Assange’ın WikiLeaks nedeniyle ABD’ye iadesi durumunda tam olarak 175 yıl ceza alması olası. Assange’ın avukatları ve destekçileri böyle derken ABD tarafı hapis cezasının dört ila altı yıl olacağını iddia ediyor.
Julian Assange’ın eşi Stella Assange geçen ay mahkemeden eşi için iade kararı çıkması halinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvuracaklarını açıklamıştı.
Assange’ın kurduğu WikiLeaks 28 Ekim 2010’da ABD’nin Irak ve Afganistan’da işlediği suçları da ortaya koyan 251 bin gizli belge yayımlamıştı. Assange Haziran 2012’de sığındığı Ekvador’un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019’da çıkarılarak gözaltına alınmış, “kefaletle serbest bırakılma şartlarını ihlal etmekten” tutuklanarak Londra’daki Belmarsh Hapishanesi’ne götürülmüştü.
50 hafta hapse mahkum edilen Assange’ın ABD’nin iade talebi nedeniyle cezası bittikten sonra da tutuklu kalmasına karar verilmişti. Takvimler 10 Aralık 2021’yi gösterdiğinde ise İngiltere Yüksek Mahkemesi Assange’ın ABD’ye iade edilebileceğine karar vermişti. Westminster Sulh Ceza Mahkemesinin 20 Nisan 2022’de iadeye hükmetmesiyle dönemin İçişleri Bakanı Priti Patel 17 Haziran 2022’de Assange’ın ABD’ye iade kararını imzalamıştı. Assange’ın avukatları bu kararı takiben 2022 yılının Temmuz ayında karara ilişkin Yüksek Mahkemeye itiraz başvurusunda bulunmuştu.
Julian Assange’ın ABD’ye iade davasına ilişkin duruşmalar 20-21 Şubat’ta Yüksek Mahkeme’de görülmüş, kararın ileri tarihte verileceği kaydedilmişti.