CHP’den risk primi uyarısı: Hükümet tencerenin dibini sıyırıyor
Yüzde 288 yıllık enflasyonla dünya şampiyonu olan Arjantin ilk kez 10 bin pesoluk banknotları tedavüle çıkardı. 11 dolar değerindeki yeni banknotlar vatandaşların kilo kilo nakit para taşımaktan kurtulmasını amaçlıyor.
Arjantin Merkez Bankası, yüzde 288’e çıkan yıllık enflasyon nedeniyle para biriminin kullanılamaz hale gelmesi üzerine uzun zamandır beklenen bir adımla ülkenin ilk 10 bin peso değerindeki banknotunu tedavüle soktu. Merkez bankası 20 bin pesoluk banknotun da yıl sonuna doğru tedavüle gireceğini söyledi.
Banknotlar ülkenin resmi döviz kuruna göre 11 dolar değerinde. Böylece ekonomisi Türkiye’yle sık sık kıyaslanan Arjantin’deki en yüksek banknot yaklaşık 6,2 dolara tekabül eden 200 TL’nin değerini geçmiş oldu. Arjantin’de geçen yıl dolaşıma giren 2 bin pesoluk banknotlar nispeten nadir bulunuyor. 1000 pesoluk banknotlar ise daha sık kullanılıyor. Arjantin gazetesi La Nación tarafından derlenen verilere göre dolaşımdaki 1.000 pesoluk banknotların sayısı geçen yıl iki katına çıkarak 6 milyarı geçti.
Birçok perakendeci kronik ekonomik istikrarsızlık nedeniyle müşterilerden hemen para almayı tercih ediyor. Ayrıca kayıt dışı ekonomi de oldukça yaygın. Bu nedenle ülkede nakit ödemeler hâlâ popülerliğini koruyor. Yüksek enflasyon nedeniyle halk küçük ödemeler için büyük banknot tomarları, daha büyük ödemeler için ise sırt çantaları taşımak zorunda kalıyor. Merkez bankası dün yaptığı açıklamada yeni banknotların “kullanıcılar arasındaki işlemleri kolaylaştıracağını ve finansal sistemin lojistiğini daha verimli ve daha az maliyetli hale getireceğini” söyledi.
Aralık ayında göreve gelen Javier Milei enflasyonu kontrol altına almanın ve pesoyu istikrara kavuşturmanın anahtarının önceki hükümetlerin harcamaları finanse etmek için para basmaya olan bağımlılığına son vermek olduğunu söylemişti. Geniş kapsamlı bir kemer sıkma politikası başlatarak mali açığı finanse etmek için para basma ihtiyacını durdurdu. Ancak merkez bankası yurtiçi alacaklılara verilen kısa vadeli borçların faizini ödemek için mecburen para basmaya devam ediyor.
Para otoritesi yerel bankaları bu kısa vadeli tahvilleri tutmaktan caydırmak ve bilançosunu temizlemek için Milei’nin göreve gelmesinden bu yana gösterge faiz oranını beş kez düşürerek aralık ayındaki yüzde 133 seviyesinden sadece yüzde 50’ye, yani enflasyonun çok altına indirdi.