Rus yayıncıdan sansüre çözüm: Kitap sayfalarını mürekkeple kapladı
Tatyana Bakalçuk Rusya'nın en zengin kadını. Ama tüm parasına rağmen boşanmak istemeyen koca teröründen o da kaçamadı. Kurduğu şirketin yarısını isteyen kocası ofisini de basmaya kalkınca iki kişi öldü, beş kişi yaralandı, 28 kişi gözaltına alındı.
‘Bütün mutlu aileler birbirine benzer, her mutsuz ailenin ise kendine özgü bir mutsuzluğa vardır.’ Dev Rus yazar Tolstoy’un Anna Karenina romanı bu cümleyle başlar.
Şimdi anlatacağımız mutsuz hikaye birçok diğer mutsuz ailede olduğu gibi boşanmayla son bulacaktı. Ancak bazı unsurları diğer mutsuz ailelerden farklıydı. Bir kere aile zengindi, dolayısıyla dağılması iş dünyasının ilgisini çekmiş ve işin içine Çeçenlerin lideri Ramazan Kadirov bile dahil olmuştu.
Bir fark da şu: Bu ailede zengin olan taraf kadındı, erkek değil.
Sonuç olarak erkek “iş arkadaşlarım” dediği silahlı adamlarla kadının ofisini bastı. Kadınsa milyar dolarlık şirketinin lobisine ekstra korumalar yerleştirmişti. Bu ayrılık Moskova’nın orta yerinde iki kişinin ölümü, beş kişinin yaralanması ve onlarca kişinin gözaltına alınmasıyla sonuçlandı.
Hikayeyi biraz başa saralım: Milyar dolarlık perakende şirketinin sahibi Tatyana ve Vladislav Bakalçuk çifti, aylardır anlaşamıyor. Anlaşmazlığın sebebi Tatyana’nın kurduğu Wildberries şirketinin geleceği.
Şirket günde 12 milyon sipariş alıyor, piyasa değeri 2023 verilerine göre yaklaşık 27 milyar dolar. Çiftin şirket konusundaki anlaşmazlığı temmuz ayında ayyuka çıktı. Bakalçuk, Wildberries’in dış mekan reklamcılık şirketi Wildberries’le birleşmesi fikrine karşı çıkıyordu. İş dünyası odaklı yayın yapan RBC’ye temmuzda konuşan Vladislav Bakalçuk boşanma halinde şirketin yarısını isteyeceğini söyledi. Ay sonunda da eşi Tatyana Bakalçuk’a boşanma davası açtı.
Tatyana Rusya’nın en zengin kadını. Bu unvanı Amazon’un Rus versiyonunu kurması sayesinde 2021 yılında aldı. Laf aramızda Tatyana’nın yükseliş hikayesi de çok ilginç: İngilizce öğretmeni olan kadın doğum izninde olduğu 2004’te Wildberries’i kurdu. 2021’de artık pandemiden dolayı kapanan her yer yavaş yavaş açılmaya başlamıştı. O sene Tatyana ekonomik büyüme konusunda dünya genelindeki milyarderler arasında ikinci sırada yer alacaktı. Bu arada Tatyana’nın kökenlerinin Kore’ye dayandığını not düşelim.
Tatyana şirketi kurmadan önce de eşi Vladislav Bakalçuk’un girişimcilik deneyimi vardı. Vladislav normalde radyofizikçi olsa da iş dünyasında tecrübeliydi: 90’ların sonunda sektöre bilgisayar satarak girmiş, daha sonra UTech adlı bir internet sağlayıcısı kurmuştu. Geçmişte çıkan haberlere göre Wildberries’te kararları veren kişi Bakalçuk’tu, ama Bakalçuk’un ailesinden bir isim daha öne çıkıyordu: İsrail’de yaşayan Yona Bakalçuk. Yona uluslararası IT şirketi Matrix Global Services’de stratejik satış yöneticisi. Şirketin müşterileri arasında İsrail Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı gibi önemli askeri kurumlar da var.
Çiftin tartışması Rus medyasında sıkça görülen bir şey olan “muhafazakâr aile değerleriyle ilgili kültür savaşı” olarak da değerlendirildi. Bakalçuk temmuz ayında Kadirov’a seslenerek Tatyana’nın evi terk ettiğini ve tuhaf bir şirketle bağlantı kurduğunu söyledi. Bunun üstüne Kadirov da videolu yanıt vererek “bir ailenin yok edilmesine karşı olduğunu” ve Wildberries’in şirket avına uğradığını söyledi. “Vladislav’ın yanında duracağına” söz veren Kadirov “Eşi eve dönmeli” dedi.
Ancak Tatyana eve dönmedi, aksine boşanma aşamasında kan döküldü. Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde ofisin lobisinde iri yarı adamlar birbirine girdi, en az birinin silahını havada sallayarak ateş ettiği görülüyor. Bu videoda yer alanlardan biri Bakalçuk. RBC’ye konuşan adam dün “meslektaşlarıyla” birlikte yeni depoların inşasını “dostane bir havada görüşmek” için ofise gittiklerini söyledi.
Şirkette az da olsa hissesi olan Bakalçuk “Ama girişte güvenlik görevlilerinin saldırısına uğradım” dedi. Çatışmada ortaklarından biri de yaralanmıştı. Tatyana ise sosyal medya platformu Telegram’daki paylaşımında eşinin iddialarını yaralayarak o gün görüşme planları olmadığını söyledi. Wildberries hisselerinin çoğuna sahip olan kadın eşinin “kurumsal baskın yapmaya çalıştığını,” ama başarısız olduğunu da sözlerine ekledi.
Tatyana ardından ağladığı bir video paylaşarak “Silahlı adamlar ofisimizi bastı. Çatışma, kargaşa çıktı. Genç adamlar öldü. Vladislav sen ne yapıyorsun? Ailenin, çocuklarımızın gözlerine nasıl bakacaksın” dedi.
Rusya’nın FBI’yı sayılan Rusya Soruşturma Komitesi olayla ilgili ceza davası açtı. Komitenin açıklamasında olay yerine gelen Rus kolluk kuvvetlerinden de yaralananlar olduğu açıklandı. İki korumanın öldüğü olayda 28 kişi gözaltına alındı. Rus medyası olaya karışanlardan bazılarının dövüş sanatları uzmanı olduğunu söyledi.