Anadolu altyapı sorununu asırlar önce çözmüş: Çanakkale’de 2 bin yıllık temiz su hattı

Alexandria Troas az daha Roma İmparatorluğu’nun yeni başkenti oluyordu. İmparator Konstantin daha sonra tercihini İstanbul’dan yana kullanacaktı. Ama bu görkemli kent yine de yüzyıllar boyunca Ege’nin en önemli kentlerinden biri olmayı sürdürdü. Zira burası Helenstik dönemden bu yana Doğu Akdeniz’in stratejik bir noktasıydı.

Alexandria Troas, bugün Çanakkale sınırları içinde kalan, Kuzey Ege’de, tarihi Troy antik kentinin çok yakınında olan bir şehrin adı. Adından anlaşılacağı gibi burası Büyük İskender tarafından kurulmuş, Makedonya Kralı Büyük İskender’in ordularıyla Ege’yi geçip Anadolu’ya indiği nokta burası ve bir zamanlar önemli bir liman kentiydi. Zaten antik limanın kalıntıları da halen denizin içinde görülüyor.

Kent o kadar önemli ve stratejik bir yerdeydi ki, bütün Bizans dönemi boyunca da, Osmanlı devrinde de kullanıldı. Osmanlı’nın bu kente verdiği isim ‘Eski Stampoli’ idi. ‘Stampoli’ Yunanca bir kelime, kısaca ‘Şehir’ demek ama herhangi bir şehir değil, şehir adını hak eden, bu kavramı var eden şehir demek. Zaten İstanbul’un adının da bu kelimeden geldiği düşünülüyor.

Binlerce yıllık kanalizasyon

Günümüzde Çanakkale’nin Ezine ilçesi sınırlarında kalan Alexandria Troas’ta yakın zamanda geniş çaplı arkeolojik çalışmalar başlatılmıştı. Yaz boyunca gün yüzüne çıkarılan buluntular kentin geçmişteki ihtişamını gözler önüne sererken yeni bir keşif tarihi yerleşimin altyapısının ne denli ustaca kurgulandığını da gösterdi. Ortaya çıkarılan temiz su hattı tam 2 bin yıllık.

Kazı çalışmaları 2011 yılından bu yana Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Öztepe başkanlığında sürdürülüyor. Bu yıl kazı çalışmaları yaklaşık 40 kişilik ekipler gerçekleştiriliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ve maddi desteğinin yanı sıra Ankara Üniversitesi, İÇDAŞ AŞ’nin desteklediği Alexandria Troas antik kentindeki kazı çalışmaları bu yıl kentin merkezi konumunda olan forum merkezi ile forum merkezinin çeşitli noktalarında devam ediyor.

Alexandria Troas’ta kazılar 2011’den bu yana sürdürülüyor.

Kazılar antik kentin forum bölgesinde yoğunlaştı

Alexandria Troas Antik Kenti’nde kazı çalışmalarının 3 aydır devam ettiğini belirten Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Alexandria Troas Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe, “Bu yıl kazılarımızın 14. yılı. Ağırlıklı olarak forum bölgesi dediğimiz kentin merkezinde çalışmaları yürüttük. Bu yıl da kentin forumun doğu sınırında özellikle podyumlu salon olarak polygonal yapının çevresini araştırıyorduk. Doğu bölgesinde bir yapı kompleksi bulduk. Kısmen açığa çıkarıldı. Önümüzdeki yıllarda burada da çalışmalar devam edecek. Şuanda Kuzey bölgesinde çalışıyoruz. Daha önce açığa çıkardığımız podyumlu salonun kuzeyindeki üç mekanın iç kısımlarında çalışmaları derinleştirdik. Buradaki çalışmaları derinleştirdikçe kentin su sistemine ilişkin yeni izlere rastladık” dedi.

Sisteme ilişkin izlerden de bahseden Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe, sözlerine şöyle devam etti: “Özellikle temiz suyun taşınması için kullanılan künk hattına karşılık geldi yaptığımız çalışmalar. Şu anda arkadaşlarımız su sisteminin olduğu bölgeyi temizliyorlar. Su sisteminin bu alandaki izini takip edeceğiz. Su sistemi çok iyi korunarak deforme olmamış. Belgeleyeceğiz ve koruma altına alacağız. Sonrasında da bu künk hattının nerelere ulaştığıyla ilgili jeofizik metotlarından da yararlanarak takibini yapmaya çalışacağız. Aslında forum alanı içerisinde hem atık su, hem temiz su sistemleriyle ilgili alanlar ve kanallar, pişmiş toprak kanal hatları bugüne kadar çıkmıştı. Bu hat yenisi olarak karşımızda duruyor. Bu temiz su hat sistemi tarihlendirme olarak yapının da tarihini göz önünde bulundurursak milattan sonra 1. yüzyılın iç gibi yani yaklaşık 2 bin yıllık bir su iletim hattıyla karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz.”

Anadolu’dan tarih fışkırıyor: İşte yılın öne çıkan 10 arkeolojik keşfi

Türkiye’nin 10 müzesinde görülmesi gereken 10 eser