Şimşek’ten bir yılın bilançosu: Program çalışıyor ama daha kat edecek çok yol var
IMF Türkiye Misyonu Başkanı Jim Walsh, Türkiye'nin 1 Ocak'ta asgari ücrete geçen yılki gibi enflasyonun yükselmesine yol açacak kadar artış yapmaması gerektiğini söyledi. 2024 başında asgari ücrete yüzde 49 oranında zam yapılmıştı.
Birçok yabancı kuruluşun daha önce uyardığı gibi Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Türkiye Misyonu Başkanı Jim Walsh’tan da enflasyonun düşürülmesi için asgari ücrette yılbaşında geçen yıl olduğu gibi yüksek artış yapılmaması ikazı geldi. Walsh, Washington’daki IMF-Dünya Bankası yıllık toplantısında Reuters’a yaptığı açıklamada, “(Bu yüksek artışın) bu yıl olmamasını umuyoruz çünkü enflasyonun yüksek olduğu birçok ülkeden edindiğimiz deneyimlere göre asgarin ücretin bu oranda artırılması, enflasyon beklentileri için büyük bir çıpa oluşturuyor. Yetkililerin bir denge kurması gerekiyor ve bunun farkındalar” dedi. Walsh, Türkiye’nin düşük gelirli çalışanların gelirlerini artırmak için nakit transferleri yaparak veya hükümet desteklerini daha etkili bir şekilde düzenleyerek sosyal programlar geliştirmesi gerektiğini belirtti.
Finansal koşulların zaten sıkılaştığını belirten Walsh, Merkez Bankası’nın (TCMB) iletişimini güçlendirmesi ve enflasyon hedefi olan yüzde 14’e ulaşmak için daha fazla faiz artışı yapması gerekebileceğine de dikkat çekerek “Merkez Bankası sıkılaştırma yanlısı bir tutum izledi ve enflasyonun düşüş trendine girdiği görene kadar faizleri sabit tutacağını dile getirdi” diye konuştu. Ancak piyasalarda TCMB’nin ne zaman faiz indirimine gideceğine dair farklı beklentiler bulunduğunu belirten Walsh, “Enflasyon aylık bazda yüzde 2,5 seviyesinde seyrederken faiz indiriminden bahsetmek için muhtemelen erken” dedi.
Walsh, istikrarsız enflasyon beklentileri ve yüksek enerji ithalat ihtiyaçlarının Türkiye’yi olası enerji şokları ve enflasyonun hızlı bir şekilde artmasına karşı daha savunmasız hale getirdiğini ifade etti ve ülkenin bu durumu yenilenebilir enerji üretimini artırarak telafi edebileceğini belirtti.
31 Mart 2024’teki yerel seçim ve yüksek enflasyonun etkisiyle asgari ücrete 2023 yılında iki kez zam yapılmıştı. 2023 Ocak ayında 8 bin 506 lira olan asgari ücret temmuz ayında 11 bin 402 liraya, 1 Ocak 2024’te ise 17 bin 2 liraya çıkarılmıştı. Böylece asgari ücrete 2024 yılı başında önceki döneme göre yüzde 49, önceki yıla göre de kümülatif olarak yüzde 100 oranında artış yapılmıştı. Dolayısıyla 2002 yılından bu yana asgari ücrette reel olarak 3.5 kat artış sağlanmıştı.
Uzmanlara göre ocak ayında asgari ücrete yapılacak zamma ilişkin piyasa beklentisi yüzde 25 civarında oluşuyor. Yabancı kurumlar da Türkiye’ye yaptığı ziyaretler sonrasında yüzde 25 zam oranını raporlara taşımışlardı.