Bomba imha uzmanı babasının ölmesi korkusuyla büyüyen liseli patlayıcı imha eden İHA yaptı

Ankara’da babası terörle mücadelede 25 yıl bomba imha uzmanı olarak görev yapan lise öğrencisi Celal Yiğit Aydoğmuş arkadaşları Mehmet Emre Kumru ve Osman Tuna Aydın’la uzaktan müdahaleyle bomba imha eden insansız hava aracı (İHA) tasarladı.

İHA projesi 9-14 Eylül’de Polonya’da Avrupa Birliği (AB) Genç Bilim İnsanları 2024 Yarışması’nda ‘Teknoloji ve Tasarım’ alanında Türkiye’yi temsil edecek.

Ankara Sanayi Odası Teknik Koleji Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 10. sınıf öğrencisi Celal Yiğit Aydoğmuş’un astsubay babası doğuda bomba imha uzmanıyken beş arkadaşını şehit verdi, bir arkadaşı da eli parçalanarak gazi oldu.

Babasının da öleceği korkusuyla büyüyen Celal Yiğit Aydoğmuş arkadaşları Mehmet Emre Kumru ve Osman Tuna Aydın ile birlikte bomba imha uzmanlarının yaşamlarını tehlikeye atmadan, patlayıcı cisimlere uzaktan müdahale edebileceği İHA geliştirdi.

Çocuklar bu araçla patlayıcı uzmanlarının yaşamını yitirmesini önlemeyi hedefliyor.

Nasıl çalışıyor?

Öğrencilerin tasarladığı manipülatörlü bomba imha aracı İHA fiziksel temas olmadan patlayıcı maddeleri uzaktan müdahale ile imha edebiliyor. Derin öğrenme sistemiyle geliştirilen İHA görüntü işleme sistemiyle patlayıcıların kimliklerini tespit edebiliyor.

Önünde bulunan kamera sayesinde görüş sağlayarak arkasındaki dedektör ile nükleer ve radyolojik bombaların tespitini yapıyor. Yarım saate yakın uçuş süresine sahip İHA bilgisayar destekli uçuş modları ve otonom uçuş modları ile kullanılabiliyor.

Aydoğmuş, sistemi şöyle anlatıyor:

“Bir patlayıcı uzmanı şu an bombaların yanına 1 milyon 412 bin dolarlık kıyafet ve malzemeyle gidiyor. Patlamada 10 bin ton basınç ve çok yüksek sıcaklık oluştuğu için uzman her türlü zarar görüyor.

Ve koruyucu kıyafet sadece ölü bedenin tek parça kalmasını sağlıyor. Patlayıcı uzmanı yerine geçecek olan İHA’mız maliyeti büyük olan bütün malzemenin de yerine geçecek. Bomba patladığında bir can artı 1 milyon 412 bin doları kaybetmek yerine sadece İHA’mızı kaybetmiş olacağız.”

Fotoğraf: Çocukların geliştirdiği İHA.

TÜBİTAK’tan ödül

Terör bölgelerinde bomba imha uzmanlarının hayatını riske atmadan patlayıcıları yerden ve havadan imha etmeleri hedefiyle geliştirilen proje TÜBİTAK 55. lise öğrencileri araştırma projesinde Türkiye birinciliği ödülünü aldı.

Proje Milli Eğitim Bakanlığı tarafından da AB Genç Bilim İnsanları 2024 Yarışması’na seçildi. Aydoğmuş ve arkadaşlarının projesi 9-14 Eylül’de Polonya’daki yarışmada teknoloji ve tasarım alanında Türkiye’yi temsil edecek.

Geçen sene de İrem Duran, İbrahim Utku Derman ve Kerem Arslan ‘Bana Alfabemi Öğret’ isimli projeyle yarışmadan şampiyonlukla ayrılmıştı. Onların çalışması ise görsel engelli bireylerin eğitime erişimini kolaylaştırmaya yönelikti.

‘İHA’mızın amacı can kurtarmak, cana dokunmak’

Projenin oluşturucusu Celal Yiğit Aydoğmuş ilham kaynağının babası olduğunu söyleyerek “Babam, patlayıcı uzmanıyken doğu illerinde yaptığı görevlerde patlayıcı tuzaklarda birçok arkadaşını şehit verdi. Bizim İHA’mızın amacı can kurtarmak, cana dokunmak. Diğer bir amacımız da ülkemize yerli ve milli bir ürün kazandırmak.

Bunun yanı sıra milli ekonomiye katkı sağlamak istiyoruz. İHA’mız diğer robotlara göre daha ucuz, daha işlevsel ve daha hızlı bir ürün ortaya koymayı amaçlıyor. Can kurtararak hiçbir ananın evlatsız, hiçbir çocuğun anasız, babasız kalmamasını sağlıyor. Babamın bir arkadaşı patlayıcı patladığında elini kaybetmişti.

Biz de bu arkadaşına misafirliğe gitmiştik. Misafirlik dönüşünde babamla konuşuyordum, ‘Niye insanlar müdahale ediyor? Niye robot kullanılmıyor’ diye sorguladım. Sonra bu projeyi düşündüm ve okulumuzun öğretmenleri ve arkadaşlarım sayesinde hayata geçirdik. Bu projeyi tamamlamamız 1,5 yıl sürdü” dedi.