Çilekeş Starliner’ın hazin sonu: Astronotlar gelecek yıla kadar uzayda mahsur kalabilir

Dünyadaki ticari uçuşlarında yıl boyu sorunlar yaşayan ve senenin ilk yarısını kötü kapayan Boeing için umut kapısı olan Starliner’ın haziran ayındaki başarılı kalkışı yaşadığı teknik sorunlarla gölgelendi. NASA ve Boeing başta bu teknik sorunları çözebileceklerini, astronotların da acil bir durumda hemen evlerine getirileceğini söyledi. Ancak şimdi NASA yetkililerinden bambaşba bir açıklama geldi: Starliner ile Uluslararası Uzay İstasyonu’na giden Butch Wilmore ve Suni Williams gelecek yılın şubat ayında dünyaya dönebilir. Hem de Starliner ile değil, SpaceX’in Crew Dragon’u ile.

Önce neydi bu sorunlar şöyle kısaca hatırlayalım: Starliner uzaya çıktığından beri iki sorunla karşı karşıya kaldı. İlki itici güç sistemindeki helyum sızıntıları, ikincisiyse aracın manevrasında kullanılan iticilerle ilgili sorunlardı. Aslında aracın kolay bir şekilde manevra yapabilmesini sağlayan bu iticilerden çok sayıda var. Şimdiye kadar bozulan beş iticiden dördü de tamir edildi ama o tek arıza bile uzay aracının atmosferden geçerken kritik manevrayı yapamamasına neden olabilir. Bu da NASA’nın yıllar sonra ilk kez uzayda astronot kaybetmesine yol açabilir. İşte bundan korkulduğu için Starliner bir türlü yola çıkamadı.

Hem NASA hem de Boeing yetkilileri astronotları nasıl sağ salim evlerine getirebilecekleri üstünde çalışmaya devam ediyor. Bu planlardan biri de SpaceX’ten gelecekteki Crew Dragon fırlatmasında iki koltuğu boş bırakması için bir anlaşma yapmak. Yani Boeing’in başlattığı işi SpaceX ile bitirmek. Oysa NASA’nın en başında SpaceX ve Boeing ile anlaşma yapmasının sebebi bu iki şirketin birbirine rakip olması ve böylelikle uzayda tekelin önüne geçmekti. Ne var ki Boeing’in geciken test uçuşları şimdiye kadar NASA’nın sadece Crew Dragon’dan faydalanabilmesine neden oldu. Starliner’ın astronotları sağ salim evlerine döndürebilmesi Boeing için de yeni bir sayfayı açacaktı.

Boeing sözcüsü, NASA’nın Starliner görevini değiştirmeye karar vermesi halinde şirketin uzay aracını mürettebatsız dönüşe ayarlamak için gereken önlemleri alacağını söyledi. Starliner’ın uzayda kalabileceği maksimum süre 90 gün ve bugün 64’üncü gününde uzay istasyonuna kenetlenmiş bir şekilde bekliyor. Aslında şirket sadece altı gün önce Starliner’ın mürettebatıyla birlikte evine döneceğine inandıklarını söylemişti.

Son dönemde medyaya yansıyan haberler NASA ve Boeing yönetimi arasında perde arkasında çok daha fazla çatışma yaşandığına işaret ediyor. Hatta NASA’da Starliner’ın iki astronotu sağ salim getirip getiremeyeceğine karşı sorular yükselmeye bile başlamıştı. Çarşamba günü düzenlenen bir basın toplantısında da NASA’nın Ticari Mürettebatı Programı’nın bu haftaki toplantısında Starliner konusunu ele aldıkları sırada bazı yetkililerin Boeing’in elindeki test verilerini kabul etmeyip astronotları güvenli bir şekilde eve getirme yolunun Starliner olmadığını düşündükleri de ortaya çıkmıştı.

SpaceX Crew-9’un fırlatmasının ağustos ortasında yapılmasını planlıyordu ama NASA şimdi görevin 24 Eylül’den sonra başlatılacağını söylüyor.

Sekiz günlüğüne uzaya çıkan Starliner ekibi 60 gündür mahsur: İpin ucunu nerede kaçtı?